nashaziamlia.org

Асьветна-адукацыйны, грамадазнаўчы сайт для беларусаў: аналіз, прагноз, сілы, інтарэсы, сьветагляды, ідэі, ідэалогіі, праграмы, мэты.

Запісы

Пра рускую культуру, літаратуру, “дэмакратыю” і пра стаўленьне да іх нашай інтэлігенцыі

10 кастрычніка, 2009 | 40 каментарыяў

Павал Біч

d091d196d187Мы ў рэдакцыі ўжо даўно аб’явілі галоўным суб’ектам расейскага імперыялізму, ад якога пакутуе наш і шматлікія іншыя народы, расейскую імперскую бюракратыю. У сваёй працы Павел Макаравіч Біч (кандыдат тэхнічных навук, сёньня пенсіянер) па-сутнасьці ўзьнімае дадатковае пытаньне – пра віну непасрэдна рускага народа і рускай інтэлігенцыі ў правядзеньні злачыннай імперскай палітыкі. Крытычнае стаўленьне аўтара да пазіцыі “нашага” Сямёна Букчына рэдакцыя падзяляе. Дробныя ўдакладненьні мы, як звычайна, падалі па ходу тэкста.

Рэдакцыя.


У палеміцы, якая разгарнулася ў “Народнай волі” (гл. “НВ” ад 21.07.2009 г.), выявіліся два стаўленьні да рускай літаратуры і дэмакратыі – крытычнае і некрытычнае. Крытычнае азначае, што ня ўсе выказваньні рускіх пра нас ёсьць безумоўна праўдзівыя. І менавіта так ставіцца да іх аўтар гэтых радкоў. Большасьць жа нашай інтэлігенцыі (і гэта добра праілюстравана пазіцыяй Сямёна Букчына) ставіцца да такіх выказваньняў некрытычна [Сямёна Букчына, як і, напрыклад, Алеся Белага (пра апошняга гл. тут: https://nashaziamlia.org/2009/02/10/1807/) недарэчна лічыць прадстаўнікамі беларускай інтэлігенцыі… – Рэд.].

Нагадаю, з-за чаго ўзчалася спрэчка. Спадар Букчын правёў рассьледаваньне і высьветліў (зацемка “Рабы не мы?”, “НВ” ад 25.05.2009), што сярод рэчаў, якія засталіся пасьля Міцкевіча і сабраныя ў яго музеі ў Парыжы, апынулася літаграфія пад назвай “Славянскі нявольнік”, на якой намаляваны нейкі селянін вельмі сумнага, задумёнага, бязрадаснага выгляду. Сп.Букчын таксама высьветліў, што А. Гэрцэн даў гэтай літаграфіі назву “Беларускі раб”, таму што ўбачыў у селяніне “зьверападобную, звыродную” чалавечую істоту, а ўсю віну за такі стан селяніна наклаў на нашых паноў і шляхту, якія быццам бы за некалькі вякоў баршчыны зрабілі яго такім.

Першая назва больш дакладна адлюстроўвае сутнасьць літаграфіі хаця б таму, што паэт чытаў у “Каледж дэ Франс” лекцыі аб славянскіх літаратурах (у тымі ліку і аб рускай) і ўвогуле шмат разважаў пра тое, чаму славянскія народы былі заняволеныя: рускі – уласным самадзяржаўем, а астатнія – іншымі народамі. З-за поўнага панаваньня ў нас рускай культуры назва Герцэна і яго трактоўка нашага селяніна стала ці можа стаць (і ўвайсьці ў падручнікі для дзяцей і моладзі) агульнапрызнанай. А Герцэн між тым пісаў: “…За гэтыя злачынствы, за гэтага беларуса яго паны не свабодныя, за яго іх геройства, іх пакуты не былі прынятыя…” (маецца на ўвазе паўстаньне 1830 г.).

Адразу заўважым, што фраза недарэчная. Не свабодныя ад каго ці чаго? Кім прымалася ці не прыпрымалася іх геройства і пакуты? Хто б з нашых русафілаў расшыфраваў нам гэтую мудрагелістую фразу? Але сутнасьць яе зразумелая: вінаватыя нашы паны (ці, як прынята пісаць у рускіх – польскія).

Сп. Букчын не пагадзіўся з трактоўкай А.Герцэна толькі што да зьнешняга выгляду селяніна. Ён убачыў звычайнага чалавека сумнага, бязраднага выгляду. І на гэтым яго разыходжаньні зь Герцэнам скончыліся. У “НВ” ад 21.06. ён пачаў “ратаваць” Герцэна, падаваць яго цытаты, у якіх рускі дэмакрат абураўся зьверствамі царскіх войскаў пры здушэньні паўстаньняў 1830-га і 1863-га гадоў, намякаць, што адносіны паноў і халопаў у нас былі далёка не ідэлічнымі, чым фактычна апраўдваў акупацыю нашых земляў Расеяй.

Я ж выказваньні Герцэна палічыў непраўдзівымі і подлымі. Простая арыфметыка і факты гісторыі даказваюць іх непраўдзівасьць. А менавіта: у баршчыну нашы сяляне трапілі толькі пасьля ўваходжаньня нашых земляў у склад Расеі, а да гэтага на землях Рэчы Паспалітай, куды мы ўваходзілі, існавала значна больш мяккая форма эксплуатацыі – чынш. Я падаў факты – сьведчаньні Радзішчава аб нялюдскасьці рускага прыгоньніцтва, параўнаньні ў рускай літаратуры ўмоваў жыцьця рускіх сялян з рабствам неграў у ЗША, факты ўцёкаў рускіх сялян у Рэч Паспалітую, факты паўстаньняў сялян у Расеі, чаго не было ў нас. Перавад нашых сялян з чыншавай залежнасьці ў прагоньніцтва было пераводам у пекла, што і адлюстраваў мастак праз зьнешні выгляд селяніна на літаграфіі.

Подлым гэтае выказваньне я назваў таму, што паны і шляхта ў ХІХ стагоддзі ўжо нічога не вырашалі на нашых землях, і ці грукаталі кандаламі ў Сібіры, ці гінулі, падняўшы паўстаньне, на сьцягах якога пісалі “За нашу і вашу (значыць, рускую) Свабоду”, разумеючы, што і рускі народ сам стогне пад прыгнётам самаўладзьдзя. Сьвінства гэтага выказваньня Герцэна яшчэ больш узрастае, калі ўлічыць, што ўсе прыяцелі і паплечнікі, зь якімі ён выдаваў свой слаўны “Колокол”, былі ці палякі, ці літвіны-беларусы, то бок тыя самыя паны і шляхта, якія эмігравалі за мяжу пасьля здушэньня паўстаньня 1830 года.

Я разумею, што прамыўка мазгоў нашых людзей ішла і ідзе да гэтага часу, што ўсе факты галечы і прыніжэньня нашых сялян да захопу нашых земляў Расеяй ўзятыя ў “сьведкаў”, якія такім чынам абялялі царызм, апраўдваючы акупацыю нашых земляў, што стандартным захадам царызму паўсюль і заўсёды – у Прыбылтыцы, Сярэдняй Азіі, у Польшчы, ва Украіне і т. д. – быў паклёп на вышэйшыя слаі захопленага народу, іх зьнішчэньне (фізічнае або як класу з адхіленьнем ад улады), а затым і зьняволеньне простых людзей гэтага народу. Таму я вырашыў пашукаць больш аб’ектыўныя сьведчаньні. Я адкрыў «Большой энциклопедический словарь» (М.,1983 г.) і прачытаў пра чынш – рэгулярны фіксаваны аброк прадуктамі ці грошамі асабіста вольных сялян у Еўропе; і пра баршчыну – дармовую, прымусовую працу феадальна-залежнага селяніна, юрыдычна адмененную ў Расеі ў 1882 годзе, а фактычна праіснаваўшую да 1917 г. Як кажуць, каментары не патрэбныя. Ні пра які асабліва прыніжаны стан нашых сялян польскімі (а на самой справе сваімі кроўнымі, роднымі панамі) казаць не даводзіцца. Калі яны і былі прыніжаныя, дык толькі не ў параўнаньні з рускімі сялянамі.

Такім чынам, Расея, паводле азначэньня, не магла ў нас нікога вызваліць, яна маглі толькі заняволіць.

Сп.Букчын падаў цытаты іншага рускага дэмакрата Н.Дабралюбава, які таксама канстатуе, што наш селянін прыгнечаны канчаткова. Віну за гэта ён, праўда, на нашых паноў і шляхту не ўсклаў і казаў невыразна: нас “расслабілі”, “давялі”, “пазбавілі”, “прымусілі”…

Па расейскіх маштабах Герцэн і Дабралюбаў, можа, і “цягнуць” на вялікіх дэмакратаў, але што да нас, дык гэтага аднаго спачуваньня малавата. Сказаць рабу, што ён раб, але не сказаць, хто і як зрабіў яго рабом – гэта значыць умацаваць яго рабства, што і рабілі названыя дэмакраты. А першы этап нашага заняволеньня зьдзейсьніў, як вядома, А.Сувораў.

Дарэчы, у атрыманьні непахвальных характарыстык ад рускіх дэмакратаў, пісьменьнікаў і паэтаў мы не адны. Вось, напрыклад, апантаны дэмакрат В.Бялінскі (утрапёны Вісарыён) пісаў (не даслоўна), што, прыехаўшы ў Крым, ён убачыў там тры нацыі – вярблюдаў, авечак і татараў, пры гэтым апошнія былі “самымі агіднымі”. Шырока вядомыя выказваньні пра нас як непаўнавартасных рускіх, сапсаваных палякамі. Я лічу, што нацыянальная пыха і ксенафобія ўласьцівыя рускай літаратуры. Успомнім вершы рускіх паэтаў пра злых чачэнцаў, дурных асецінаў, баязьлівых грузінах, дзікіх тунгусах…

Як Вы, паважаны чытач, мяркуеце: калі нашы міністры “ўтрасаюць” кошты на нашы яйкі, малако і мяса ў Маскве, ці ў расейскіх міністраў з падсьвядомасьці не ўсплываюць герцэнска-дабралюбаўскія характарыстыкі на нас? А цытата Бялінскага ці не палегчыла ў 1944 годзе высяленьне крымскіх татараў з Крыма? А “Тарас Бульба” М.Гогаля ці не палегчыў прыняцьце рашэньня ў Крамлі аб расстрэле польскіх афіцэраў у Катыні? А высяленьне чачэнцаў у 1944 г. і нядаўняе згвалтаваньне з наступным забойствам (каб не дасталася злым чачэнам) чачэнскай дзяўчыны палкоўнікам Буданавым ці не падрыхтавалі некаторыя вершы рускіх паэтаў пра Каўказ? А абвінівачваньне ва ўсіх рускіх бедах у сівой даўніне паганых татараў-бусурманаў ці ня стала прычынай зьяўленьня сярод казанскіх татараў руху за вяртаньне ім саманазвы “булгары”? А руская песьня «Ревела буря, гром гремел» з характарыстыкай цара Кучума як агіднага цара Сібіры ці не апраўдвае поўнае зьнішчэньне сібірскіх татараў? А ці няма “заслугі” рускай літаратуры ў фразе У.Пуціна, што ўсіх, хто ня згодны падпарадкавацца, трэба “мачыць у сарціры”?

Мы ўсё яшчэ недаацэньваем ўплыў культуры на палітыку, лічым культуру ўсяго толькі надбудовай, а яна такой жа раўнапраўны асьпект жыцьця, як і ўсе астатнія – чаркі, шкваркі і каўбаса. Дарэчы, асьмелюся меркаваць пра большае, а менавіта: культура ў наш час – гэта не надбудова (як лічыў К.Маркс), а падмурак. Панаваньне рускай культуры ў нас забясьпечвае панаваньне Расейскай імперыі ў вайсковай, палітычнай, эканамічнай і духовай сьферах. Каб паспрыяць такому нам можна і газ з нафтаў прадаваць таньней і прабачаць запазычанасьці. Адмаўленьне ад сваёй культуры на карысьць рускай дзеля эканамічных выгад ёсьць Прастытуцыя.

Але пяроўдзем да разгляду яшчэ аднаго ачмурэньня, якім займаліся і А.Герцэн, і Н.Дабралюбаў і якое дасёньня дзейнічае на нас.

Сп.Букчын мае няправільнае ўяўленьне аб культурным жыцьці ў нашых краях у ХІХ стагоддзі, калі піша, што “…уся беларуская гістарычная навука, культура, літаратура, уключна з класікамі, з ХІХ стагоддзя карыстаецца гэтым “словечком” (маюцца на ўвазе словы “Беларусь” і “беларусы”). З кантэкста яго фразы вынікае, што тэрмінамі “Беларусь” і “беларусы” карысталіся ледзь не з 1801 года. А бліжэй да праўды наступнае. Ніякай беларускай гістарычнай навукі ў ХІХ стагоддзі не было (былі руская і польская). Апошнія рэшткі нашага ліцьвінства ў нас дабілі да 1840-га году, забараніўшы назву Літва, забараніўшы ўніяцтва, перахрысьціўшы просты люд у праваслаўных, спаліўшы ўсе царкоўныя кнігі на нашай мове. Нашы адукаваныя слаі, якія складаліся ў пераважнай колькасьці таксама з уніятаў, былі пастаўленыя перад выбарам – ці польскасьць-каталіцтва, ці рускасьць-праваслаўе. Магніты польскасьці і рускасьці на нас дзейнічалі даўно і нашыя адукаваныя слаі ў свой час выбралі сярэдзіну – уніяцтва. Ва ўмовах жа жорсткага выбару – “або-або” – многія нашы выбралі першае, і пачаўся апошні этап нашай паланізацыі. Пасьля 1863 года царызм заняўся зьнішчэньнем і польскасьці на нашых землях. Усе нашы класікі (А.Міцкевіч, Я. Баршчэўскі, В.Дунін-Марцінкевіч, К. Сыракомля і інш.) пісалі, у тым ліку і на знак пратэсту супраць акупацыі, пераважна на польскай мове (нават Я.Купала пачынаў зь яе) і тэрмін “Беларусь” не выкарыстоўвалі. Упершыню ім сталі карыстацца толькі ў другой палове стагоддзя, а шырока – у канцы стагоддзя пасьля Ф.Багушэвіча, пачынальніка новай беларускай літаратуры.

У поўнай адпаведнасьці з рускай традыцыяй, усіх нязгодных з расейскай акупацыяй, зь “веліччу і ўсялюдскасьцю” рускай культуры ў нас лічаць палякамі. Традыцыя даволі подленькая, бо мае на мэце адарваць адукаваныя слаі насельніцтва ад простых працоўных людзей, для якіх пытаньні культуры не зьяўляюцца жыцьцёваважкімі. Традыцыя, дарэчы, даказвае, што рускія, наперакор меркаваньню, якое яны маюць аб сабе і хочуць накінуць усім іншым, зьяўляюцца нацыяналістычнай нацыяй [у дадзеным кантэксьце лепш было б напісаць “шавіністычная нацыя”. – Рэд.]. Вось хто не зьяўляецца нацыяналістычнай нацыяй – дык гэта мы [гэта так; але тут варта заўважыць, што для нас беларусаў-літвінаў лепш было б быць нацыяналістычнай нацыяй у межах сваёй этнічнай тэрыторыі – г.зн. у адэкватным (з абодвух бакоў) значэньні гэтага паняцьця. – Рэд.]. Пасьпяховая паланізацыя нашых высокіх слаёў у ХVII і XVIII стагоддзях і русіфікацыя ў ХХ стагоддзі ўжо ўсяго народу даказвае гэта.

Палякі, вядома ж, лічыць Міцкевіча польскім паэтам, хаця ў сур’ёзных працах заўсёды падкрэсьліваюць яго ліцьвінскасьць-беларускасьць. Нашы суседзі жамойты (цяперашнія летувісы), здаецца, таксама прэтэндуюць на гэтага паэта, бо дадаюць да яго прозьвішча канчатак “юс” (як быццам ня могуць вымавіць слова “Міцкевіч” без гэтага “юс”, і атрымліваецца сьмешнае наданьне аднаму прозьвішчу двух канчаткаў “іч” і “юс”). А.Міцкевіча ў нас многія лічаць польскім паэтам, бо ён пісаў на польскай мове. Але ў былой Рэчы Паспалітай высокія слаі ўсіх народаў, уваходзячых у яе, яшчэ доўгі час пасьля захопу і скасаваньня Рэчы Паспалітай карысталіся гэтай мовай. В.Караленка ўспамінаў, што дастаткова позна, у 70-х гадах ХІХ стагоддзя, неяк яго бацька сабраў зранку ўсю сям’ю і абвясьціў, што з сёньняшняга дня ўсе павінны перайсьці з польскай мовы на рускую – і гэта пры тым, што ўкраінскае Адраджэньне ўжо пачалося, а Украіна амаль дзьвесьце гадоў была ў складзе Расеі. Прычына выжывальнасьці польскай культуры ў Рэчы Паспалітай за межамі Польшчы зразумелая – яна была еўрапейскай (адраджэнскай, гуманістычнай) [адносна. – Рэд.]. Руская культура амаль да ХІХ ст. была адсталай напаўазіяцкай. Міцкевіч не зьяўляўся палякам па паходжаньні, але палітычна ён быў палякам, і ў яго час гэта было звычайнай зьявай. Але цяпер палітычныя ўмовы зьмяніліся: Міцкевіч “жыве” і павінны высьветліцца іншыя складнікі яго генія – любоў да сваёй Літвы-Беларусі, палымяная цікавасьць да яе мінуўшчыны і ўвесь яго наш духовы склад.

В.Булгакаў у сваёй “Гісторыя беларускага нацыяналізму” перайменаваньне нас у беларусаў трапна назваў ноў-хаў царызму. Ноў-хаў – гэта новая няяўная ўмова, палажэньне, дэталь, без якіх працэс, разуменьне, праца ўсяго механізму становяцца немагчымымі. Бяз гэтага ноў-хаў аднаго правядзеньня нашага народу праз рускія школы і рускую царкву для нашай поўнай асіміляцыі, русіфікацыі, зьнішчэньня як нацыі (этнацыду) было б недастаткова. Ён пісаў, што “Беларусь пачаткова была сканструяваная як калонія” Расеі. В.Булгакаў не настойвае, што факт перайменаваньня нас у рускіх (белых) ёсьць галоўнай прычынай нашай адсталасьці ў нацыянальным будаўніцтве, ён пералічыў усе прычыны (заняпад нацыянальнага будаўніцтва ў сучаснай Беларусі прымушае шукаць прычыны яго). Я ж лічу факт перайменаваньня галоўным: калі зь дзяцінства чалавеку паўтараць, што ён – белы рускі, дык абараніцца ад экспансіі рускай культуры ён ніколі ня зможа. Украінцы адмовіліся ад назвы “маларосы” ня толькі па прычыне прыметніка “мала”; яны не маглі стаць тымі, кім пачаткова былі – рускімі, бо гэтую назву перахапілі маскалі. Наступствы нашага перайменаваньня ў рускіх выяўляюцца дасёньня. Калі нашых міністраў выклікаюць у Маскву і там ганяюць па кабінетах, дык гэта таму, што нашы міністры забылі, што іх продкі ў мінулым лютыя праціўнікі Масквы – Літва і літвіны. Лукашэнка ўжо ня хоча прыніжацца перад Масквой, але, як “беламу рускаму”, яму гэта зрабіць дастаткова цяжка. Шыльдачка “беларус(ка)” яшчэ выглядае дарэчнай на сеялцы, веялцы, на камбінезоне трактарыста, на фуфайцы калгасніцы, якая капае бульбу, але гэтая шыльдачка ўжо дрэнна трымаецца на студэнце, а ад інтэлігента ці інтэлектуала проста адвальваецца.

Хацелася б закрануць яшчэ адну асаблівасьць рускай культуры – гэта вялікі працэнт у ёй людзей нярускага паходжаньня. Ці можна ім верыць ў сьледаваньні праўдзе па нацыянальным пытаньні больш, чым карэнным русакам? Як нацыя нацыяналістычная, рускія ўсімі сіламі хаваюць нярускае паходжаньне гэтых дзеячаў культуры. Напрыклад, паспрабуйце даведацца, з-за якіх абставінаў бацька кампазітара П.Чайкоўскага з гэтым тыповым польска-беларускім прозьвішчам апынуўся ў глыбінцы Расеі і якой нацыянальнасьці была яго маці зь нямецка-габрэйскім прозьвішчам. Мяркую, гэта ў Расеі зьяўляецца амаль дзяржаўнай таямніцай. Выпадак з тым жа Чайкоўскім даказвае, што гены, увогуле, ня маюць вялікай ролі ў жыцьці чалавека [гены чалавека маюць базавае значэньне; але кім чалавек стане, што зробіць, чаго дасягне вызначаецца ўзаемадзеяньнем гэтых генаў зь лёсам чалавека. – Рэд.]. Калі чалавек зрабіў Выбар на карысьць той ці іншай Культуры, дык усё астатняе (клімат, кухня, звычаі, тып людзей, іх характар і нават яўна адмоўныя бакі жыцьця ў данай нацыі, абранай культуры) яму пачынаюць падабацца. Назавем гэта Таямніцай Культуры, зь якой вынікае ўсё грамадскае жыцьцё [… і дыферэнцыяцыя чалавецтва найперш на народы. – Рэд.]. Перабудова асобы такая магутная, што тыя ж рускія кампазітары нярускага паходжаньня (Глінка, Мусаргскі, Даргамыжскі, Стравінскі, Дунаеўскі, Шастаковіч ды шматлікія іншыя) змаглі пісаць часта рускую музыку. Экзістэнцыялісты гэты пераварот называлі Выбарам. У філасофіі такая залежнасьць дадатковых палажэньняў ад галоўнай Ідэі называецца Канцэптуалізмам. Ці трэба нагадваць, што такі спосаб мысьленьня пануе ў жыцьці і асабліва ў палітыцы [ідэалогіі. – Рэд.]. Ён вельмі характэрны, у прыватнасьці, для рускіх зь іх жыцьцём паводле прынцыпаў “усё альбо нічога”, “калі ты мне ня сябра, дык вораг”, “за цаной на пастаім” й інш. Для рускіх, якія жывуць на ўскрайку цывілізаванага сьвету, гэтыя прынцыпы прыймальныя, але для нас ды іншых еўрапейцаў, якія жывуць у шчыльнай рознапляменнай Еўропе, яны былі б сьмяротныя. З дапамогай цяперашняй “беларускай” прапаганды, арыентаванай на рускасьць, гэтыя прынцыпы нам навязваюцца, чым, упрыватнасьці, тлумачыцца і жорсткасьць нашых каральных службаў.

Тыповым іншародцам у рускай культуры быў М.Гогаль. У Расеі дасёньня яго лічаць толькі сатырыкам, які выкрываў прыгоньніцтва і самадзяржаўныя парадкі ў Расеі. Па прычыне, што ў Расеі непрыняцьцё інтэлігенцыяй улады зьяўляецца традыцыйным, дык многія рускія пісьменьнікі кажуць, што яны, маўляў, усе выйшлі з “Шынэля” Гогаля”. Некаторыя акцэнтуюць увагу на містыцызме Гогаля і спрабуюць растлумачыць яго ўплывам каталіцтва ва Ўкраіне, як быццам бы каталіцызм больш містычны, чым праваслаўе. Таямніца ж Гогаля ў тым, што ён знаходзіўся ў балючым асіміляцыйным працэсе зьмены адных нацыі і каштоўнасьцяў на іншыя.

Нягледзячы на тое, што Ўкраіна была тады ўжо амаль дзьвесьце гадоў у складзе Расеі, вольны дух казацтва і ВКЛ усё яшчэ лунаў над ёй, і знаёмства маладога Гогаля з сапраўднай Расеяй уразіла яго распаўсюдам у ёй рабалепства, карысьлівасьці, цемрашальства. Гэта выказваньне вельмі моцнае, таму патрабуе каментароў.

Рабалепства – гэта паказная (і ня толькі) любоў да гаспадара. Калі гэтая рыса паказная, дык яна разумее пад сабой здольнасьць рускіх доўга цярпець і хаваць свае думкі і пачуцьці. Але часьцей яна цалкам шчырая. Напрыклад, у нямецкіх канцэнтрацыйных лагерах сярод зьняволеных больш за ўсё стукачоў было не сярод якіх-небудзь датчанаў ці галандцаў, блізкіх па культуры да немцаў, а сярод рускіх. Яны палюбілі (такая любоў прыгнечанага да прыгнятальніка вядомая ў псіхалогіі й апісвалася Ф.Кафкай) наглядальнікаў так сама, як яны палюбілі й любяць да гэтага часу Івана Жахлівага, Леніна, Сталіна, якія зьнішчылі вялікую колькасьць уласнага народу [сакрэт у тым, што ні для каго зь пералічаных народ ня быў сваім. – Рэд.]. «Прощай, немытая Россия, страна рабов, страна господ, и вы, мундиры голубые, и ты, послушный им народ».

Карысьлівасьць – гэта подкуп і хабарніцтва, без якіх рускае жыцьцё прабуксоўвае. Яны вынікаюць з абыякавасьці рускіх да дабра, зла і справядлівасьці, што адзначыў Чаадаеў у сваіх філасофскіх лістах. Такая абыякавасьць робіць гэты народ глыбока апалітычным. Сучасьнікі ўсталяваньня ў нас расейскай адміністрацыі й парадкаў адзначалі свавольства і подкуп, якія запанавалі ў справаводстве, у судах, нязвыклыя для нашых людзей. Замежнікаў у Маскве заўсёды ўражвала, што масквічы апрануты паводле апошняй моды, хаця ў крамах ляжыць адзін старамодны шырспажыў. Усё набывалася праз знаёмствы. У Расеі ня мець карысных знаёмых, ня жыць паводле прынцыпу “ты мне, я – табе” – гэта значыць, распісацца ў сваёй непаўнавартасьці. Ці трэба нагадваць, што пры перасяленьні ў вялікіх колькасьцях у еўрапейскія краіны расейцы сваёй здольнасьцю дамагацца ўсяго праз знаёмых у абход закону разбураюць сістэму існучых узаемаадносінаў паміж людзьмі. Бацька нашага пісьменьніка і паэта У.Някляева, рускі па паходжаньні, запавядаў сыну ўмацоўвацца ў жыцьці сябрамі. “Не имей сто рублей, а имей сто друзей.

Тых, хто выпнуўся з натоўпу, але не ўяўляе пагрозы, рускія вельмі ня любяць. Разнастайнасьць для іх непрыемная і ўспрымаецца як непарадак.

Цемрашальства – гэта нелюбоў рускіх да Свабоды, якая ў рускіх заўсёды асацыюецца з анархіяй і разбэшчанасьцю. Нашай шляхце ў Маскве ў 1612 годзе масквічы казалі «вам дорога ваша Воля, а нам дорога наша Неволя». Напрыклад, Кірыла, мітрапаліта Расеі [цяпер патрыярха. – Рэд.], як ён сам прызнаўся, больш, чым становішча царквы ў Расеі, хвалюе церазпалосіца цэркваў ва Украіне (маецца на ўвазе прыналежнасьць да розных духовых цэнтраў). Можна ўявіць, якое выцьцё паднялася б у Расеі, калі б які-небудзь украінскі сьвятар, наведаўшы Паволжа, сказаў, што яго вельмі хвалюе цераспалосіца цэркваў і мячэтаў… Рускія – нацыя двайных стандартаў.

Падмуркавай рысай, якая адрозьнівае рускіх ад еўрапейцаў, зьяўляецца іх слабае пачуцьцё меры, то бок схільнасьць да перабольшваньняў. Н.Бярдзяеў неяк заўважыў, што рускім вельмі цяжка быць проста людзьмі, яны могуць быць або анёламі, або зьвярыма. Гэтую асаблівасьць рускіх можна назваць іх хістаньнем паміж сквапнасьцю і шчодрасьцю. Гэта яшчэ называюць шыратой рускай натуры. Цяжка меркаваць, як яны атрымаліся такімі. Увогуле, такі стан псіхікі ўласьцівы людзям з нізкім інтэлектам, напрыклад дзецям, і адсталым народам. Калі ўспомніць, што ў сваім інтэлектуальным разьвіцьці рускія адстаюць ад заходніх народаў прыкладна на 1000 гадоў (інтэлект нацыі можна зьвязаць з часам узьнікненьня ў яе пісьмовасьці), а ад нас і ўкраінцаў – гадоў на 300-500, дык пэўныя рэчы прасьвятляюцца.

Кіданьне з адной скрайнасьці ў іншую вельмі замінае кантактаваньню рускіх з еўрапейцамі. Заходнія людзі даўно зразумелі, што жыць у анёлаподобным стане немагчыма, яны пачынаюць пралічваць усе “за” і “супраць” мяркуемага зьбліжэньня і ня могуць стрымацца ад высьмейваньня рускіх за іх інтэлектуальную адсталасьць, “прастату”, гатовасьць да шчодрасьці.

Рускія ж успрымаюць скептыцызм і прагматызм заходняга чалавека як жлобства, аплёўваньне ўсяго сьвятога і маральны бруд. Паспрабуйце знайсьці хоць адно выказваньне рускіх пра еўрапейца як пра добрага, спагадлівага чалавека! “Мы да іх са ўсёй душой, а яны думаюць толькі пра сваю выгаду”, – кажуць рускія. Затым рускія, пакрыўджаныя нядобрасьцю еўрапейцаў, уваходзяць у зьверападобны стан варожасьці і пагарды да іншаземцаў. Заходнія людзі ўспрымаюць такі паварот як хітрасьць і падступнасьць рускіх. Вырастае сьцяна непаруменьня і адчужанасьці. Цікава заўважыць, што першыя кантакты “рускіх” князёў з нашымі (яшчэ да таго, як паміж намі пачаліся бясконцыя шматвекавыя войны) успрымаліся рускімі як іх прыніжэньне, як кпіны літвінаў над імі…; і дакладна таксама ў сучасных расейскіх паслоў часта прарываецца, што, маўляў, нельга бясконца цярпець насьмешкі заходнееўрапейцаў над імі. Зьдзек над рускімі, як яны лічаць, спыняе толькі стах перад імі.

Задушэўныя працяглыя размовы, неўтаймоўная таварыскасьць, гурманства, працяглыя застольлі з выпіўкай, нязьедзеныя выкінутыя харчы, пакіданьне ў вялікіх колькасьцях бытавых адкідаў, неэканомнае гаспадараньне, нераўнамернасьць у працы, непунктуальнасьць ды іншыя прыкметы “дзяціннасьці” рускіх раздражняюць еўрапейцаў і робяць іх сумеснае жыцьцё амаль немагчымым.

Ваганьні рускіх паміж зьверападобнасьцю і ангелападобнасьцю ўласьцівы і стасункам рускіх паміж сабой [гэта тыповая прыкмета псіхапатычнасьці “рускай душы”. – Рэд.]. Той, хто глядзіць іхныя перадачы па ТБ, напрыклад, “Пусть говорят” пераконваюцца, як калісьці мілыя і задушэўныя родныя людзі пазьней пачынаюць судзіцца, забіваць адзін аднаго з-за пары квадратных метраў жылой плошчы, з-за рэўнасьці, зайздрасьці, сказаных крыўдных слоў і да т.п. Жыцьцё без перападаў ад ангелападобнасьці да зьверападобнасьці, бяз хаасу, свавольства чыноўнікаў і г.д. падаецца рускім прэсным, сумным (высьмейваньне еўрапейцаў за іх псіхічную распешчанасьць, наіўнасьць складае сутнасьць гумару М.Задорнава). Рускія маюць прыкладна тыя ж псіхічныя перавагі над еўрапейцамі, якія маюць людзі, які адбылі тэрмін за кратамі, перад звычайнымі людзьмі – у людскіх узаемаадносінах іх няма чым зьдзівіць.

Як сапраўдныя ўсходнія людзі, рускія, здаецца, з усіх вышэйшых людскіх якасьцяў разумеюць і цэняць толькі шчодрасьць. Розум у іх на вялікім падазрэньні (успомнім, “Гора ад розуму” нашага земляка А.Грыбаедава), а іншыя дабрадзейнасьці, такія як дабрыня, сумленнасьць, прыстойнасьць, адкрытасьць і да т.п. успрымаюцца імі, як глупства. Але шчодрасьць у рускіх ураўнаважваецца, як сказана, іх сквапнасьцю [яшчэ адзін сімптом псіхапатычнасьці “рускай душы”. – Рэд.]. Менавіта яна прыводзіць у Расеі да вельмі нераўнамернаму разьмеркаваньню багацьця сярод грамадзян, што спараджае бунты, паўстаньні й рэвалюцыі. Правы-абавязкі рускім не патрэбныя, ім патрэбнае толькі багацьце – як паказаў гэты пасьляперабудоўны пуцінскі час.

Пры хранічным інтэлектуальна-сацыяльна-палітычным адставаньні й адначасовай прэтэнзіі на веліч (відаць, накінутую ім памерамі захопленых імі земляў) рускім застаецца толькі ўзбройвацца да зубоў і пагражаць усяму астатняму сьвету. Чым у больш рабскім стане яны знаходзяцца, тым больш у іх жаданьня скараць і прыгнятаць іншыя народы. Як сказаў М.Лермантаў: «И скажешь сам надменно, пускай я раб, но раб царя вселенной». Каб быць “вялікімі”, яны гатовыя ахвяраваць, здаецца, усім. Беларусь, Прыднястроўе, Чачня й іншыя нярускія тэрыторыі [Паўднёвая Асеція, Абхазія тэрыторыі паўднёвай і ўсходняй Украіны. – Рэд.] ім патрэбныя як складнікі іх велічы. Успомнім, каго ня так даўно ў Расеі выбіралі па ТБ як самых “вялікіх людзей” іх краіны. Іван Жахлівы, Пётр І, Кацярына, Сталін – вось хто быў сярод лідараў. Дзеячы культуры далёка адставалі. Што яшчэ раз пацьвярджае другаснасьць рускай культуры перад еўрапейскай і што самая моцная прага рускіх – гэта панаваць над іншымі (без асаблівай карысьці для сябе) [і гэта яшчэ адна прыкмета псіхапатычнага стану “рускай душы”. – Рэд.].

У зверападобны стан рускія лёгка ўпадаюць у час войнаў як зь іншымі народамі, так і паміж сабой. Палякі, упершыню ўвайшоўны ў Масковію, пасьпешліва пакінулі яе са словамі: “калі яны такія жорскія ў адносінах адзін да аднаго, дык чаго чакаць ад іх нам – замежнікам”. Пасьля ролю палякаў у гісторыі, відаць, у асноўным выконвалі мы – літвіны. Агульнавадомая жорсткасьць рускіх у час грамадзянскай вайны 1918-20 гадоў [прычыны і механізмы жахлівасьці маштабу і глыбіні тых падзей мы прааналізавалі тут: https://nashaziamlia.org/2008/11/25/1606 – Рэд.]. Жорсткасьць у дачыненьні да замежнікаў у іх апраўдваецца тым, што ў адпаведнасьці з рускім разуменьнем гісторыі, яны заўсёды ахвяры нападзеньня з боку іншых народаў і таму адчуваюць у адносінах да іншых народаў толькі “справядлівае” пачуцьцё помсты. Ну, а калі “справядлівае”, дык жорскасьць дазваляецца [варта паглядзець на мапу сьвету, каб пераканацца, што сапраўды “справядлівае пачуцьцё помсты” можа і павінна быць толькі ў аднім кірунку – з боку шматлікіх народаў у адносінах да расейцаў. – Рэд.]. “Яны першымі пачалі”, – кажуць рускія людзі ў адносінах да ўсіх, пачынаючы ад вялікіх народаў і заканчваючы самымі дробнымі [калі ў некага ўсе вінаватыя – гэта яўная прыкмета, што вінаваты найперш ён сам! Пачынае нагадваць сапсаваную плыту, але мусім: гэта яшчэ адна прыкмета псіхапатычнага стану “рускай душы”.– Рэд.].

У ваенных сярод прыёмаў ёсьць “апераджальны ўдар” і “правакацыя”, такму выявіць “хто першы пачаў” практычна немагчыма. Гэта разумеюць еўрапейцы і таму даволі хутка забываюць і прабачаюць узаемныя крыўды. Уся ж руская гісторыяграфія дый уся іх культура працуюць на тое, каб намовіць сабе ды іншым, што яны толькі ахвяры козьняў суседзяў. Напалеон, вядома, перайшоў Нёман у 1812 годзе. Але хто з рускіх палічыў, колькі разоў да таго Сувораў і Кутузаў пераходзілі Дунай, Віслу, Эльбу, Одэр, Рэйн? Мангольскага іга ім відаць хопіць навечна, каб помсьціць мангалоідным народам і народам з назвай татары; паўтарагадовага пастою ў Крамлі палякаў у 1612 годзе (а на самай справе, у асноўным нас – літвінаў) ім хопіць, каб апраўдваць любое злачынства супраць палякаў (і, магчыма, у будучыні супраць нас); вайны 1812 года ім хопіць, каб помсьціць французам (калі наступіць якая-небудзь калатнеча зь імі ў будучыні); а сутычка на Чудскім возеры (з абодвух бакоў удзельнічала ня больш за тысячу чалавек) і двух сусьветных войнаў зь немцамі ім хопіць, каб навечна лічыць Захад агрэсіўным. Рускія – злапамятная нацыя.

Маючы здольнасьць лёгка пераходзіць ад стана ангелападобнай шчодрасьці да зьверападобнай сквапнасьці, рускія маюць пэўную псіхічную перавагу перад еўрапейцамі й карыстаюцца ёю для падпарадкаваньня іх сабе [гэта тыповая сітуацыя паталагічнай “перавагі” псіхапата над нармальнымі, культурнымі людзьмі; гэта ўяўная “перавага”, бо для дэструктыўнай, а не для канструктыўнай дзейнасьці; якравы прыклад – Лу-ка. – Рэд.]. Адзін польскі генерал перад апошняй вайной сказаў: “зь немцамі мы згубім Свабоду, з рускімі – Душу”.

Паказальны прыклад з баўгарамі. Вызваленьне іх рускімі ад турэцкай няволі, аднолькавая вера і вельмі блізкія мовы, а таксама знаёмства з рускай літаратурай напачатку спарадзілі ў баўгар вялікую любоў да рускіх. Але гэта было завочнае знаёмства. У 1945 годзе знаёмства стала больш шчыльным. Баўгары пачалі езьдзіць у Савецкі Саюз і, у прыватнасьці, на прыкладзе Беларусі (пра гэта ўспамінаў Васіль Быкаў) убачылі, як рускія сваёй “шырокай душой” цалкам забіваюць беларускую культуру, г.зн. фактычна душу беларусаў. Любоў паміж баўгарамі й рускімі “братушкамі” на гэтым закончылася…

Мы, знаходзячыся ў рускім палоне больш за 200 гадоў, сваю душу амаль страцілі. Цяпер вельмі цяжка вызначыць, якія рысы характару ў нас агульныя з рускімі й спаконвечныя, а якія прывіты нам працяглым панаваньнем іх вобразу жыцьця ў нас. Калі В.Некляеў кажа, што беларусы ня здольныя да сяброўства, ён выказвае рускі погляд на нас, а дакладней тое, што мы – еўрапейцы, і таму ня здольныя быць ангелападобнымі. Але А.Міцкевіч у сваім “Пане Тадэвушы” параўноўваючы нас з французамі, наадварот падкрэсьлівае, што нашаму народу ўласьцівыя прывязанасьць і задушэўнасьць. Ён піша: “там [у Літве, пад Карэлічамі] слуга з большай любоўю прыслугоўвае свайму пану, чым тут Жак прыслугоўвае сваёй Жанет; там – салдат аб згубленай шаблі гараваў больш, чым тут сын па памерлай маці; там – дольш аплакваюць сабаку, чым тут страчаную славу края ці сябра-ваяку.

Калі заключыць адсюль, што ўсё ў сьвеце адносна – гэта будзе толькі траціна праўды. Другая траціна будзе заключацца ў тым, што акупант-заваёўнік робіць усё магчымае, каб заваяваны ім народ страціў свае лепшыя рысы характару, стаў проста рабом (“раб мае толькі палову душы”, – казаў Сакрат). Напрыклад, вядома, што пасьля здушэньня паўстаньня 1863 года нашым людзям было забаронена зьбірацца вялікімі кампаніямі. Як успамінаюць сучасьнікі, грамадскае жыцьцё ў краі замерла, нашы адукаваныя людзі сталі заўзятымі карцёжнікамі й за гэтай гульнёй моўчкі праводзілі ўвесь свой вольны час. Пры такім вобразе жыцьця пра якую задушэўнасьць можна казаць? Людзі робяцца замкнёнымі, асьцярожнымі, недаверлівымі (сёньня ў нас функцыю картаў выконвае тэлевізар з баявікамі й забаўляльнымі праграмамі…). І трэцяя частка праўды будзе заключацца ў тым, што наш народ, баронячыся псіхічна ад панаваньня “ангелападобных” заваёўнікаў, сам пачаў чарсьцьвець, разьвіваючы ў сябе рысы, уласьцівыя “нядобрым”, але вольным еўрапейцам.

Патрэбны геній В.Быкава, каб разблытаць клубок узаемадзеяньня прычын ды наступстваў і напісаць псіхічны партрэт сучаснага беларуса. Пакуль жа нам трэба засвоіць, што ў кожнага народа павінна быць на ўсё ў гэтым жыцьці свая мера – і на кепскае, і на добрае. А руская мера для нас сьмяротная

Але вернемся да Гогаля. Ён чульлівай душой мастака зразумеў зьвера-ангелападобных рускіх. Яшчэ заставаўся спадзеў на хрысьціянства, дакладней на праваслаўе. Але ён падарожнічаў па Італіі й, кажуць, быў нават у Ватыкане. Можна выказаць меркаваньне, што там яму адкрылі вочы на тое, як рускае праваслаўе зьвязана з рускім характарам і з тым, што рабілася ў Расеі ды не падабалася Гогалю. Было ад чаго ўпасьці ў адчай, якога, дарэчы, не пазьбеглі й праніклівыя рускія сучасьнікі Гогаля – той жа Пушкін, Лермантаў і асабліва Чаадаеў. Надломлены духова Гогаль гадзінамі ляжаў у ботах на неразабраным ложку, адвярнуўшыся да сьцяны, пакутуючы ад незразумелай для атачэньня сьмяротнай хваробы. Вось і ўся таямніца Гогаля, якую аніяк ня хочуць зразумець у Расеі.

Гогаль ня стаў на шлях Т.Шаўчэнкі, які на заклік рускіх сяброў размаўляць па-руску (“бо вы ж добра ўмееце, Тарас Рыгоравіч”), адказваў: “Вмею, але ня буду”(за што, у тым ліку, і быў сасланы ў салдаты ў крэпасьць на беразе Касьпія). Гогаль быў ня супраць прыжыцца ў Расеі, паверыць у яе (яго вобраз тройкі, якая імчыцца невядома куды) і стаць рускім.

Каб хутчэй увайсьці ў новую “сям’ю”, іншародзец павінен шмат працаваць і, у прыватнасьці, намагацца быць большым патрыётам, чым большасьць членаў прыняўшай яго “сям’і”. Яшчэ У.Ленін неяк заўважыў, што іншародцы заўсёды перасальваюць што да рускага шавінізму. Не шкадуюць гэтыя “нэафіты” і ўласную нацыю, бо гэта самы верны шлях даказаць сваю адданасьць рускай нацыі. Веданьне ўласнай нацыі стварае зьнешні павярхоўна-праўдзівы каларыт твораў “нэафітаў”, а імкненьне стаць рускім прымушае іх паклёпнічаць на ўласную нацыю і на тых, каго ў даны момант рускія ненавідзяць. На прыкладзе М.Гогаля гэта бачна навочна. Прыехаўшы ў Пецярбург, ён востра адчуў, што руская супольнасьць адчувае глыбокую непрыязнасьць да Захаду (адначасна схіляючыся перад ім) і, у прыватнасьці, да Польшчы і палякаў – гэтага авангарду рэвалюцыянераў, баламутаў, спакушальнікаў слаўных рускіх.

Так, выконваючы негалосны загад рускай супольнасьці, Гогаль ўзяўся за “гістарычнае” апавяданьне “Тарас Бульба”. Давялося, вядома ж, мазнуць чорнай фарбай уласны народ, канкрэтна, запарожскіх казакаў, намаляваўшы іх нейкім п’яным гуртом (хаця, калі параўнаць п’янства ў глыбінцы Расеі з п’янствам у глыбінцы Ўкраіны, можна ўкраінцаў лічыць літаральна непітушчымі). Але падаваць казакоў п’янчужкамі стала ў рускіх традыцыяй, і на думку Гогаля гэта лепш за ўсё павінна было радніць рускіх і ўкраінцаў. Але асноўная “чарната”, вядома, дасталася палякам. Яны былі паказаны настолькі кепскімі, што апраўдвалі забойства сына Андрэя ўласным бацькам за тое, што той пакахаў польку і перайшоў на бок палякаў. Заўважым, што пераход Андрэя на бок палякаў ня мог лічыцца здрадай Бацькаўшчыне, бо і палякі, і ўкраінцы жылі тады ў адной дзяржаве – Рэчы Паспалітай. Гэта была грамадзянска-рэлігійная вайна. Замежнікі, якія наведвалі Запарожскую Сеч, называлі яе рыцарскай рэспублікай са сваімі строгімі законамі (праваслаўныя грэкі-манахі, праязджаючы праз гэту рэспубліку казакоў на зваротным шляху з Масковіі да хаты, запісалі, што радаваліся з таго, што вырваліся з Масковіі, дзе за імі стала сачылі, ацэньвалі як эрацікоў і дзе яны сярод дзікіх звычаяў маскавітаў адчувалі сябе вельмі няўтульна). Калі б малады казак зрабіў тое, што Андрэй, дык яго б судзілі, улічваючы яго маладосьць, прыгажосьць полькі й шкоду, нанесеную казацтву. Але, каб бацька без суду і сьледства… забіў уласнага сына. Да такога можна было дадумацца толькі на берагах Нявы.

“Тарасам Бульбай” труцілі й труцяць некалькі пакаленьняў грамадзян Расеі, СССР, Беларусі, РФ. З мэтай перашкодзіць сяброўству ўкраінскага і польскага народаў расеяне нядаўна зьнялі новую версію “Тараса Бульбы”, каб распаліць нянавісьць да Захаду і Свабоды, якія затухлі ў часы Перабудовы.

Адсюль выснова: рускім пісьменьнікам нярускага паходжаньня нельга верыць больш, чым карэнным русакам, так як за вонкава верным нацыянальным каларытам яны, як правіла, праводзяць усё тыя ж шавіністычныя рускія ідэі.

Дарэчы, А.Міцкевіч мог паўтарыць лёс Гогаля. Справа ў тым, што яго, улічваючы яго маладосьць і талент, саслалі не ў Сібір ці ў салдаты, а… у Пецярбург, у спадзеве, што шык і раскоша гэтага гораду ды рускія сьвецкія прыгажуні яго перавыхаваюць. Але, у адрозьненьне ад Гогаля, Міцкевіч меў яснае ўяўленьне, адкуль гэтая раскоша і шык Пецярбурга. “Сьлязьмі Ўкраіны яны аплацілі, крывёю літоўскай і польскай зямлі”. Заўважым, што было б дзіўна, калі б гэты “народ-пераможца” не сьцягнуў у сваю новую пустую сталіцу з заваяваных краін усё, што можна было атадраць, спілаваць, выламаць. Міцкевіч, у адрозьненьне ад Гогаля, ня меў ілюзіяў аб перараджэньні рускіх і не зьбіраўся асімілявацца (ён з сарказмам пісаў: “… і са зьдзіўленьнем ахнула Еўропа, цар Пётр Расею цывілізаваў!…”). Рускі (угра-фінскі) тып жанчын яму ня мог спадабацца. Сьвецкія салоны яго ўразілі сваёй пошласьцю (той самай, якой сёньня запоўнены забаўляльныя праграмы расейскага ТБ). Міцкевіч меў слабы спадзеў сустрэць у расейскай сталіцы сяброў-адзінадумцаў; як-ніяк, а ён нарадзіўся і вырас ужо ў Расейскай імперыі. На жаль, вольналюбства рускіх вельмі кепска распаўсюджваецца на заваяваныя імі нярускія народы (дзекабрысты, ды й тое ня ўсе, былі рэдкім выключэньнем), і Міцкевіч гэта даволі хутка зразумеў. Рускія сардэчна дапамагаюць толькі тым, хто хоча сам асімілявацца, г.зн. стаць рускім. Тым жа, хто такой мэты ня мае, у Расеі забясьпечана цяжкае жыцьцё. Зь Пецярбургу Міцкевіч зьехаў у Маскву, дзе нагляд быў слабейшы, а затым у Адэсу. Адтуль і ўцёк на Захад.

Чаму ж Міцкевіч ня стаў беларускім Гогалем? Прычына простая. Стагадовае панаваньне Расеі ва Ўкраіне зрабіла зь яе адсталую сялянскую краіну. Было вытручана з памяці, што некалі, напрыклад, у Кіеве ў часы ВКЛ, там быў цалкам еўрапейскі ўніверсітэт. У ім, дарэчы, навучаўся М.Ліманосаў, так як прыехаўшы спачатку ў Маскву, ён засьпеў у тамашнім універсітэце толькі п’яных прафесароў, якія нешматлікіх студэнтаў “кармілі бярозавай кашай”, г.зн. білі дубцамі. Міцкевіч жа быў выхадцам з края, які маскалі яшчэ не пасьпелі культурна цалкам прынізіць да свайго расейскага ўзроўню. Ён вучыўся ў Віленскім універсітэце, колькасьць студэнтаў у якім значна пераўзыходзіла колькасьць студэнтаў у Маскоўскім універсітэце, а ўзровень адукацыі быў вышэй. Гэта ўжо потым царызм закрые Віленскі ўніверсітэт як культурны бастыён нашага краю (і адкрые Харкаўскі ды Казанскі), каб нашы людзі ехалі за вышэйшай адукацыяй у Пецярбург, Маскву, Харкаў, Казань і такім чынам хутчэй русіфікаваліся.

Гогалю ж “ад украінскага” засталося толькі апяваньне галушак, шаравараў, кірмашоў і плятнёў са сланечнікамі. Міцкевіч апяваў нашых рыцараў часоў ВКЛ. Міцкевіч быў у Расеі еўрапейцам, Гогаль – сьцепняком напаў-азіятам.

Ці не паўтарае цяпер увесь наш народ лёс Гогаля зь яго трагічным канцом?

***

Апошняе слова ў спрэчцы “Народная воля” прадаставіла сп-ру Букчыну.

Ёсьць такі прыём у дыскусіі – вядучы дае апошняе слова таму, чые погляды падзяляе. У выніку ў чытача цалкам магло скласьціся меркаваньне, што рускія пісьменьнікі, паэты і “дэмакраты” – гэта нашы сябры, і што шматлікія вуліцы нашых гарадоў, паселішчаў і вёсак, названыя ў гонар Пушкіна, Герцэна, Дабралюбава, Белінскага ды іншых, цалкам дарэчныя і не зацьвярджаюць наша рабства. На справе яны – гэтыя расейскія пісьменьнікі й паэты – як аказваецца, у стаўленьні да нас мала чым адрозьніваюцца ад свайго рускага народа і яго ўладаў. І гэтыя адносіны да нас, як да еўрапейцаў, у цэлым адмоўныя.

Сёньняшні рэжым у Беларусі – гэта рэжым асіміляваных, русіфікаваных беларусаў, дакладней кажучы, янычар, якія, як вядома, больш ненавідзяць уласны народ, чым іх непасрэдны заваёўнік…

Калі мы зьбіраемся вырвацца з рускага рабства, дык нам трэба ведаць усе бакі рускай душы.

40 каментарыяў

  1. Дуглас кажа:

    Сп. Букчын не пагадзіўся з трактоўкай А.Герцэна толькі што да зьнешняга выгляду селяніна. Ён убачыў звычайнага чалавека сумнага, бязраднага выгляду. І на гэтым яго разыходжаньні зь Герцэнам скончыліся. У “НВ” ад 21.06. ён пачаў “ратаваць” Герцэна, падаваць яго цытаты, у якіх рускі дэмакрат абураўся зьверствамі царскіх войскаў пры здушэньні паўстаньняў 1830-га і 1863-га гадоў, намякаць, што адносіны паноў і халопаў у нас былі далёка не ідэлічнымі, чым фактычна апраўдваў акупацыю нашых земляў Расеяй.

    Намекал или оправдывал Букчин Герцена? Если только намекал, то приведите примеры этих намеков. Не домысливайте за Букчина. Вы фактически передергиваете Букчина, приписывая ему «фактычна апраўдваў акупацыю нашых земляў Расеяй”. Приведите доказательства. Это серьезное обвинение. Не сможете, тогда это клевета с вашей стороны в адрес Букчина. Мне Букчин никто. Меня просто возмущает эти натяжки с вашей стороны. Приведите доказательства, а не домыслы.

    “Я ж выказваньні Герцэна палічыў непраўдзівымі і подлымі.”
    Приведите слова герцена на сей счет в таком случае.
    “Подлым гэтае выказваньне я назваў таму, што паны і шляхта ў ХІХ стагоддзі ўжо нічога не вырашалі на нашых землях”
    Разве польские паны в составе России не распоряжались судьбой крестьян, не были вольны ссылать их в Сибирь, не ссылали? Польские паны перестали быть помещиками?
    “Сьвінства гэтага выказваньня Герцэна”
    Вы обозвали Герцена свиньей. Герцен за себя уже ответить не может. Повторяю, приведите более весомые доказательства пренебрежительного отношения Герцена к белорусам, полякам или извинитесь за свое хамство. Вообще воспитанный человек не может высказывать такие эпитеты в отношении Герцена и прочих. Выбирайте выражения.

    Я разумею, што прамыўка мазгоў нашых людзей ішла і ідзе да гэтага часу, што ўсе факты галечы і прыніжэньня нашых сялян да захопу нашых земляў Расеяй ўзятыя ў “сьведкаў”, якія такім чынам абялялі царызм, апраўдваючы акупацыю нашых земляў”

    Герцен конкретно оправдывал царизм? Оправдывал российские порядки в Беларуси? Нет? Тогда о чем это Вы?
    “Па расейскіх маштабах Герцэн і Дабралюбаў, можа, і “цягнуць” на вялікіх дэмакратаў, але што да нас, дык гэтага аднаго спачуваньня малавата”.
    А что на ваш взгляд Герцен и Добролюбов должны были сделать для белорусов в то время, напоминаю, 19 век? Вступить в первичную суполку БНФ задолго до рождения Позняка ?:)) По-моему, вы плетете черт знает что!

    “Сказаць рабу, што ён раб, але не сказаць, хто і як зрабіў яго рабом – гэта значыць умацаваць яго рабства, што і рабілі названыя дэмакраты. А першы этап нашага заняволеньня зьдзейсьніў, як вядома, А.Сувораў”.
    Много Вы лично бухтели против всевластия КПСС-КГБ при СССР? Приведите доказательства! А вот Герцен, Добролюбов и в тех условиях выступали против российского царизма. Так что Вы опять передергиваете.
    “Я лічу, што нацыянальная пыха і ксенафобія ўласьцівыя рускай літаратуры. Успомнім вершы рускіх паэтаў пра злых чачэнцаў, дурных асецінаў, баязьлівых грузінах, дзікіх тунгусах…”

    Охотно с Вами соглашусь. Русская литература, русские литераторы росли в обстановке Российской империи, где русские были довлеющим этносом. НО, кстати, Вы здесь тоже знатно отметились как русофоб. Да еще и против покойных писателей. Что ж Вы с мертвыми сражаетесь? Вы с живыми попробуйте. Страшновато? В морду дадут?:))

    “Адмаўленьне ад сваёй культуры на карысьць рускай дзеля эканамічных выгад ёсьць Прастытуцыя”.
    Нет, не проституция. Это замещение одной культуры другой. Пример. Культура Европы 19 века- это в основе христианская культура. Культура Европы 21 века – это культура “мультикультурализма”. Назовем европейцев, отказавшихся от своих христианских корней проститутками? Ну-ну, поробуйте вякнуть на них это в Брюсселе, в ЕС, я на вас погляжу с любопытством.:)) Думаю, Вас сдадут в полицию.:))
    Ніякай беларускай гістарычнай навукі ў ХІХ стагоддзі не было (былі руская і польская). Апошнія рэшткі нашага ліцьвінства ў нас дабілі да 1840-га году, забараніўшы назву Літва, забараніўшы ўніяцтва, перахрысьціўшы просты люд у праваслаўных, спаліўшы ўсе царкоўныя кнігі на нашай мове.

    А в 18 веке, до раздела Речи Посполитой существовала историческая литвинская наука? Приведите доказательства. Вы вновь передергиваете.
    “Сёньняшні рэжым у Беларусі – гэта рэжым асіміляваных, русіфікаваных беларусаў, дакладней кажучы, янычар, якія, як вядома, больш ненавідзяць уласны народ, чым іх непасрэдны заваёўнік…”

    Вот так взял и обосрал мимоходорм миллионы своих соотечественников, которые лично этому пенсионеру не сделали ничего плохого. Их просто угораздило родиться в БССР и говорить по-русски. Ну, что тут скажешь? Великий Вы “патриот” и “демократ” спадар Бич. Как Вы только с такой ненавистью к людям еще живете среди этих “неправильных” белорусов.

    От имени “янычар” Дуглас, в миру Геннадий.

  2. Партызан кажа:

    Шаноўная рэдакцыя!
    Не зьбіраўся, але мушу адказаць Дугласу, а ў сьвеце Гэнадзію!
    Я нарадзіўся ў савецкі час у Менску, скончыў рускамоўную школу ў якой па галасаваньню бацькоў не вывучалі беларускую мову, а толькі літаратуру. Служыў у Савецкім войску, куды мог не ісьці, але пайшоў амаль добраахфотнікам і дзе згубіў здароўе. Вучыўся далей у савецкіх ВНУ… Ня меў родзічаў у вёсках.
    Але дух Роднае зямлі, любоў да Беларусі пастукала ў сэрца. Я сам вывучыў беларускую мову і сам сьвядома перашоў на яе ў штодзёнам жыцьці. Было гэта ў 1987 г., калі ўмовы былі яшчэ савецкія. Сам выйшаў з камсамолу ў 1988 г. Але гэта не мая заслуга, гэта заслуга Госпада Бога, Які пастукаў мне ў сэрца і мне засталося толькі адчыніць яго.
    Таму кожны выбірае сам: хтосьці спрабуе апраўдацца, а хтосьці пакаяцца прад Богам і Беларусьсю.
    Адчыні сэрца Радзіме і яна адчыне табе сваю прыгажосьць, а калі пакідаеш сэрца зачыненым – жывеш у цемры бяздоньня і ня маеш ратаваньня ў Госпадзе!

  3. Дуглас кажа:

    Спасибо, Партизан за нормальный отклик, без оскорблений. Тут такое дело: каждый человек в любой стране сам для себя определяет есть ли для него Господь и что для него Родина. Многие в наш современный век не живут там, где родились и для многих Родина не обязательно то место, где они родились, выросли. Но вот так назвать своих соотечественников “янычарами” только на том основании, что они родились при БССР, в очень тоталитарное время, как я, учились в русской школе, учились в русскоязычном минском ВУЗе, служили в СА в русскоязычной среде, живут, работают в Минске в русскоязычной среде, у которых зачастую свои семьи русскоязычные, хотя моя мама, например, полька, жена полуполька, так вот назвать таких своих соотечественников чуть ли не подлецами – это как называется? На каком основании? Только потому, что эти миллионы соотечественников в Беларуси как-то отличаются от тебя по языку, мировоззрению? Это у человека на старости лет, хоть он и кандидат наук, мозги элементарные есть или совсем нет? Я уж не говорю об элементарной культуре человеческого общения. Это ж додуматься надо: с покойнами российскими писателями 19 века счеты сводит, в подлецы их записал! Они видите ли мало о российском империализме говорили, либо не говорили вовсе! По-моему, тут скорее медицинский случай.

  4. Рэдакцыя кажа:

    Дугласу.
    1) Мы з вамі, сп-р Дуглас, ужо разьвітваліся і, здаецца, назаўсёды…
    2) Калі ж вы хочаце вярнуцца ў шэрагі ўдзельнікаў абмеркаваньня артыкулаў на нашым сайце, вы мусіце перарабіць сябе. І для гэтага вам на пачатак прыйдзецца:
    – кардынальным чынам памяняць свой тон. Аўтар – сп-р Біч – вельмі тонкі, далікатны чалавек і напісаў вельмі істотныя, слушныя рэчы. Напісаў так, як ён іх адчувае і разумее. Вам бы, як відавочна, небеларусу, лепш бы прыслухацца да яго словаў, перачытаць тэкст другі-трэці раз, паспрабаваць зразумець пачуцьці й словы беларуса на сваёй уласнай зямлі, на выказваньне якіх ён мае поўнае права (!);
    – больш ніколі НЕ патрабаваць ад аўтара дакументальную даведку за кожнае слова, нібы пракурор. Вы такога права ня маеце. Кіньце гэты падыход, інакш вам прыйдзецца патлумачыць, з чаго вы ўзялі, што ў вас такое права ёсьць (!);
    – паспрабаваць пісаць свае каментары на нармальнай для беларускага народу яго беларускай мове. У сёньняшніх умовах гэта першы крытэр таго, ці вы сапраўды выступаеце ад імя інтарэсаў беларусаў (!).

  5. Siarhiej кажа:

    Выказваю падзяку Сп. Бічу за вельмі грунтоўны і цікавы артыкул. Згодны амаль на 100%. Вынікам культурнага заняпаду – этнацыду з’яўляецца панаванне мафіёзнай вертыкалі.

  6. Сп.Дугласу.
    Няўжо я павінен быць удзячны гэтым усім Белінскім, Герцынам, Пушкіным,Шолахавым і інш. за тое што яны зруйнававалі усю маю беларускую душу. І толькі цяпер, на захадзе жыцьця, я імкнуся яе вярнуць.
    Няўжо мы можам дапусьціць, каб і далей калечылі наш народ?
    Я буду супрацьстаяць гэтаму да апошніх часоў свайго жыцьця, каб беларускай гісторыі. мове. культуры, быць вечна.
    Так, сёньня, я нацыяналіст, хаця усё жыцьцё быў інтэрнацыяналістам, дзякуючы усім гэтым “просветителям”

  7. Дуглас кажа:

    Рэдакцыя напісаў(ла):
    Кастрычнік 10, 2009 у 11:30
    Дугласу.

    Островскому от Геннадия, экс-БНФ.

    До свидания, Алесь. Больше беспокоить не буду. С дураками мне действительно не по пути.

  8. Шанаванне сп.Бічу за рэальны і не абразлівы аналіз уплыву расейскай літаратуры на светагляд беларусаў і іншых народаў імперыі! Доўгіх плённых гадоў жыцця! Паважаючы господіна Букчіна за пісьменніцкі рускамоўны талент мушу нагадаць, што таленавітыя і адважныя янычары былі і асноўным цэментам у шматнароднай Асманскай імперыі… Да пары да часу… А наконт такіх, як “Дуглас”…- ён яшчэ і не такое мог бы “залепіть” – паглядзіце звышхамскія і звыштупыя “каменты” на раскручаных украінскіх сайтах – і можна засумнявацца, а ці ўвогуле вучылі рускую мову і літаратуру большасць рускамоўных заўзятараў сайтаў. Я таксама мог бы выказацца больш па-хамску адносна некатарых, нават аўтараў, гэтага сайту – кожны з нас зыходна біялагічная істота- дстаткова толькі расслабіцца, але стараюся, як звыклы беларус, устрымлівацца ад эпатажу залішне-жывёльнага…

  9. Я не валадою дастаткова пра закранутых асоб, але дакладна скажу, што пра Белінскага ў рускай энцыклапедыі напісана, што ён плебейскага роду. Асабіста у мяне сківіца адвісла ад такога хамства. Аўтар гэтага артыкулу вельмі правільна разумее значэнне культуры, мовы, гісторыі ў жыцці не толькі ўсяго народа, але і кожнага чалавека. Гэты Дуглас даўно ужо зарэкамендаваў сябе як ненавіснік беларускіх нацыяналістаў і беларускасці. Што б такія людзі не казалі, патрэбна разумець, што гэта нашы ворагі. Не трэба з імі шукаць сяброўства, а тым больш чакаць ад іх дапамогі. Наша задача палягае ў іншым – нам патрэбна вырашаць нашы праблемы. Патрэбна помніць, што культура, мова, гісторыя – гэта ёсць маральная улада. У чыіх яна руках, той і валодае людзьмі. Няздарма ж ўсе імперыялістя ўсяго свету насаджаюць сваю культуру, сваю мову, прыдуманую імі ж гісторыю народа. Я, наогул, не разумею, што такое рускія. Рускія не маюць сваёй мовы, сваёй культуры, сваёй тэрыторыіі, нават сваіх прозвішчаў і імёнаў. У іх ўсё крадзенае. У рускіх ёсць толькі Крэмль і ў гэтае логава можа залезці нават марсіянін, малра з пальмы і крычаць, што яны рускія. Я ужо бачыла кучу габрэяў-сіаністаў, якія з пенай у рта даказвалі, што яны рускія і браты з беларусамі. Нейкія скамарохі. Амаль што ніхто ў Беларусі не размаўляе на рускай мове, размаўляюць на трасянцы з беларускім акцэнтам. Амаль ніхто не ведае, што беларуская мова нашчадак арыйскай мовы. Арыйская мова – гэта та адзіная мова, якая была на зямлі да падзення Вавілона. Гэта на арыйскай мове ўся тапаніміка свету. І што Беларусь – гэта і ёсць цэнтр арыйскай цывілізацыі. Я не “рухнула з дубу”, я маю доказы і не мной напісаныя. Так, што той, хто размаўляе на беларускай мове, можа ганарыцца, што ён размаўляе на арыйскай мове, самай, самай. Ну, а той хто любіць рускую, няхай падкрэслівае ў сабе раба. Можа потым рускія напішуць ў сваёй энцыклапедыі “ён быў плебейскага роду”.

  10. Дуглас кажа:

    Галине Арцеменко

    Если в Беларуси никто не размауляе на рускай мове, то быстрее возвращайтесь из Германии в Беларусь и берите власть.:)) Что ж Вы так засиделись в Германии на азюле?:)) Слабо? Поджилки трясутся? Конечно, проще с дугласами воевать за “арийскую мову”, с москалями, у которых все краденое, включая территорию, но только не бороться реально за власть в Беларуси.:)) А у американцев территория не краденная? А у австралийцев, канадцев, новозеландцев? )

    Удачи Вам всем, пыхтелки недалекие.:))

    Но могу сразу предсказать: у вас ничего не получится? Почему? Да у вас даже не национализм позняковского розлива. У вас ультра-национализм, граничащий с фашизмом. И все замешано на ненависти. Как же, кругом враги!:)) Ну-ну, сидите и далее в соем пещерном гетто!:))

  11. Siarhiej кажа:

    1. Ня згодзен з тым што у рускіх УСЁ крадзенае.
    2. Тыповы метад савецкай прапаганды: прыпісаць апаненту тыя злыя намеры і рысы, якія сам маеш.

  12. Гэта у мяне ненавісць? Да каго канкрэтна? Да цябе старая пляшывая сабака? Можна падумаць, што ты да мяне пылаеш брацкай любоў’ю? А ты што, не пыхцелка? Ты ж маё месца заняў ў Беларусі, ты ж маё м’яса з’еў. У нас ўсё атрымаецца, бо нам цяжка “лапшы на вушы навешаць”. А вось гэтае тваё: “А у американцев территория не краденная? А у австралийцев, канадцев, новозеландцев? )ць” – і кажа аб тваім сапраўдным фашызме. Ты і ёсць сапраўдны фашыст. А фашызм гэта наш вораг.

  13. Сп. Siarhiej напісаў(ла), назавіце мне хаця б адно племя, якое можна назваць рускім. І мы прадоўжым з вамі размову. Толькі не пералічвайце угра-фінскіх, цюрскіх, этнічных беларускіх і украінскіх.

  14. Siarhiej (А можа гэта Дімыч, бо штосьці у вас аднолькавыя выразы напрыклад – “засиделись в Германии на азюле”) Калі не, то відаць з адной канторы
    Далей.
    Пры чым тут Амерыка ці Аўстралія? Гэта зусім іншая тэма.
    А калі па тэме, то я згодзен, што у Расеі не ўсё крадзенае.
    У асноўным нарабаванае у бандытскіх набегах на іншыя народы, шляхам частковага ці поўнага іх знішчэньня (асіміляцыя)

  15. Дуглас кажа:

    Да нет, Артеменко, фашистка- это именно Вы. Это такие как Вы, Бич и прочие недоумки делите белорусов на “сьвядомых” и на “янычар”. Это такие как Вы причислили белорусов как гитлеровские наци к “истинным арийцам”. Это такие как Вы дышите ненавистью ко всем, кто имеет отличную от Вашей точку зрения. Так что извините, но фашистка – это именно Вы и есть. И вы проповедуете именно национал-фашистскую идеологию ненависти, а себя причисляете к облеченной миссией просвещать и направлять. В Беларуси у вас ничего с Островским получится не может. Не создадите вы ни рух, ни даже многочисленную организацию. Потому что своей человеконенавистнической идеологией Вы не сможете привлечь к себе людей. Мне одно непонятно: как во все это вляпался Островский? Ведь вроде не дурак, должен был соображать, сделать правильные итоги из провальной деятельности обоих БНФ. Ан нет, решил удариться еще в больший национализм. М-да, вот тебе и психолог. Островский! В политике надо быть прежде всего трезвым политиком, а уж потом психологом! Ни черта то ты не понял почему провалился БНФ!

    Адью.
    Геннадий.

    P.S. Расскажу Баранову какой ты тут херней занимаешься. Нацистское движение недоумков создаешь! :)) Посмеемся с ним вместе.:))

  16. Во, як ўзвыў ад праўды. Я сказала, што красці – гэта сорам. А ты мне ў адказ, што крадзе увесь свет:” А у американцев территория не краденная? А у австралийцев, канадцев, новозеландцев? )”. І пасля гэтых слоў ты хочаш сказаць, што ты паенька? Гэта і ёсць самая сапраўдная фашысцкая свядомасць. БНФ разваліўся таму, што быў вельмі мяккі са сваімі ворагамі. І беларусы сёння рабы, бо вельмі мяккія. Пазняка бічавалі каму толькі не хацелася. А я не жадаю, каб мяне бічавалі. Я адкажу так, што мала не пакажацца. Ты сам недавумак. Распаясаў свой язык і думаеш, што табе ўсё дазволена, што ты будзеш заўсёды плеваць ў душу, таптаць нацыянальную годнасць, здзеквацца над нацыянальнымі каштоўнасцямі народа. Памыляешся, гэтага больш не будзе. Мы не прылічвалі беларусаў к арыям. Гэта аналіз ДНК паказаў, што беларусы і ёсць арыі. Твой Гітлер, дакладна, як і ты ядам ад злосці сыходзіць. Толькі ты на гэтым свеце, а ён на тым. Арыі, сапраўды стварылі цывілізацыю на зямлі, мараль, культуру, сям’ю, мову, шматлікія вынаходства. І гэта мы із-за нейкіх паршывых Гітлера і Дугласа будзем баяцца вывучаць гэтую цывілізацыю? Тут, на гэтым сайце, няма хлусні, тут толькі праўда і навуковы аналіз. Як яно ёсць, так і ёсць. Але сайт не нясе адказнасць, калі чужыя міфы развальваюцца на вачах. Не трэба было хлусіць. Не той віноўны, хто руйнуе хлусню, а той хто яе гародзіць. Табе не падабаецца сайт праўды? Не вытрымліваюць нервішкі? Дык гэта твае праблемы, а не праблемы сп. Астроўскага. Нечага тут цыкаць, хаяць, цкаваць. Мы ужо даўно закаленыя ад такіх Дугласаў. А вось адстаіваць свой нацыянальны інтарэс маем права.

  17. Дуглас кажа:

    Галина Артеменко:

    “…Старая пляшывая сабака”.
    “…Ты ж маё месца заняў ў Беларусі, ты ж маё м’яса з’еў”.
    “…БНФ разваліўся таму, што быў вельмі мяккі са сваімі ворагамі.
    “…беларусы сёння рабы, бо вельмі мяккія.
    “..А я не жадаю, каб мяне бічавалі. Я адкажу так, што мала не пакажацца. Ты сам недавумак. Распаясаў свой язык і думаеш, што табе ўсё дазволена, што ты будзеш заўсёды плеваць ў душу, таптаць нацыянальную годнасць, здзеквацца над нацыянальнымі каштоўнасцямі народа.
    “…Мы не прылічвалі беларусаў к арыям. Гэта аналіз ДНК паказаў, што беларусы і ёсць арыі. Твой Гітлер, дакладна, як і ты ядам ад злосці сыходзіць”.

    И после этого она еще будет возражать, что она не фашистка !!?:)) Да самая натуральная примитивная белорусская фашистка и есть!

    Алесь Островский! Зачем ты связался с дураками и хамами типа фашистки Артеменко? Она же больная на голову. Это очевидно.
    Ее хамство и “тыканье” отличает ее малокультурие и необразованность. Обращаюсь к тебе на “ты”, потому что знал тебя в БНФ за культурного и образованного человека, человека науки. С кем ты связался? Подумай. Из быдла может вырасти только быдло. Ненависть убогих рождает ненависть других. Ненависть и дебилизм националистов в обоих БНФ привели лишь к маргинальности и уходу вменяемых людей оттуда. Но в основе кризиса обоих БНФ лежит кризис белорусского национализма, идейный кризис, а не то, что Позняк был «мягкий», Вячорка не такой, Борщевский сякой-такой. Эти выводы просто не выдерживают научной критики. Кризис в БНФ уходит корнями в кризис белорусского национализма. Кризис идеологии белорусского национализма заключается в том, что большинству белорусов в Беларуси на сегодня Вы банально неинтересны, неинтересны ваши идеи, планы, предложения и прочее. Но, главное, Вы отпугиваете людей своей ненавистью и радикализмом. В таком случае Вы НИКОГДА не объедините вокруг себя значительное число людей. НИКОГДА. А это значит банально никогда не придете к власти в Беларуси. С артеменками, мелешко ты обречен повторить маргинализацию БНФ. Повторить провалы в политике Позняка, Вечерки, Борщевского, Янукевича и прочих.

  18. abdul кажа:

    Галіна Арцёменка напісала: “Арыйская мова – гэта та адзіная мова, якая была на зямлі да падзення Вавілона. Гэта на арыйскай мове ўся тапаніміка свету. І што Беларусь – гэта і ёсць цэнтр арыйскай цывілізацыі. Я не “рухнула з дубу”, я маю доказы і не мной напісаныя.”

    Ruchnuła, šče j z vysokaha.

    Jak dyskredytavać biełaruski nacyjanalizm? Pamnožyć pani Halinu na dziesiać dyj puścić hety hurt paniaŭ ahitavać biaz žadnych abmiežavańniaŭ za biełaruski nacyjanalizm. U ciahu adnaho hodu harantavana dyskredytacyja biełaruskaha nacyjanalizmu ŭščent.

  19. abdul кажа:

    Pan Дуглас śmiešny. Raźvitvajecca, raźvitvajecca, anijak raźvitacca nia moža. Idzi ŭžo panočku, idzi.

  20. Што, Дуглас, не спадабалася? Атрымай адэкватны сваім дзеянням адказ. Я не хамка, але больш не збіраюся цярпець антыбеларусізм. Я гэтага нацярпелася з дзяцінства. І буду свой народ і яго нацыянальную годнасць абараняць любымі сродкамі. Вось і перадай усім ворагам беларускага народа, што на Беларусі ужо ёсць група сумашэдшых ультра-нацыяналістаў на чале з неверагоднай хамкай Арцёменка, гатовых да ўсякіх дзеянняў ў абарону простага люду. Мы не аб’яднаем ўсіх, але самых ярых, каму надаела быць рабом. Знаёмая тэхналогія адсякаць ад лідара найбольш актыўных патрыётаў. Сп. Астроўскі, не слухайце правакатара. Так што мне з Дуглам не па шляху.

  21. abdul, тады разам са мной рухнулі з таго дуба і ўсе апосталы, якія пісалі Біблію, бо гэта ж яны напісалі, што калі упала Вавілонская башня, то людзі сталі размаўляць на розных мовах. І ўсе навукоўцы, якія шукаюць пратамову і тыя навукоўцы, якія кажуць, што санскрыт вельмі блізкі да пратамовы, але не пратамова. Самая блізкая мова да санскрыту па гуку “а” – беларуская. І без альтэрнатывы, першая мова на зямлі – гэта мова арыяў. Я ж паказала, што левіты (а гэта арыі) за 1300 да н.э. умелі пісаць і чытаць. Гэта ж ў Бібліі напісана.

  22. Партызын кажа:

    Шаноўная сп-ня Галіна, шаноўная рэдакцыя!
    Сорамна нагадваць, але пакуль Вы тут спрачаецеся зь высьметкамі, тут
    http://www.nn.by/index.php?c=ar&i=30179
    ідзе сапраўдыны бой за беларускасьць, за беларскія землі. І няхай мяне палілі брудам і зьдзекваюцца, але я амаль адзін па спасылкам, працам дасьледчыкаў і дакумэнтаў змагаюся зь лібэрастамі, што гатовыя аддаць беларускую зямлю, беларускіх людзей іншаму народу!
    Я там змагаюся за Беларусь, хай Гопад прабачыць мне мой гонар, і прашу вашае падтрымкі… Хай не навуковай, бо маю добрую адукацыю… Але духоўнае…
    Нашы “незалежныя” СМІ акупоўваюць чужынцы, нам навязваюць чужую думку, нашы крыніцы інфармацыі зьняважаюць!
    Мы ў першым акопе, пад вагнём і самі абралі гэты шлях… Дык давайце не заўважаць высьметкаў, а займацца агульнае справай, падтрымліваць адзін аднаго!
    Мы мусім быць у адным шыхце, адным акопе…

  23. Некалькі дзён не працуе рэдакцыйны кампутар. Тэхнічныя прычыны. З гэтай нагоды Астроўскі папрасіў мяне падаць свой каментар да артыкула паважанага спадара Біча. Звычайна я каментры не даю, але тут сапраўды, бачу – нейкі пан Ду забрызгаў усё што можна сваёй крывавай імперскай блявоцінай (“фашысты”, “нацыяналісты горшыя, чым Пазьняк”, “нянавісьць”, “насьлядоўнікі пана Адольфа”, ну і ўсё такое). Здавалася пасля заявы: “До свидания, Алесь. Больше беспокоить не буду. С дураками мне действительно не по пути” – мы з гэтым панам Ду канчаткова і надоўга разьвіталіся. Але ж не. Вярнуўся нібы той псіна-валацуга вылізваць сваю ж блявоціну і ванітаваць зноў.
    Многія чытачы сайта не разумеюць, што адбываецца, спрабуюць гэтай імперскай істоце нешта патлумчыць. Дарэмна, бо пан Ду – гэта тыповы сецевы троль (па-простаму, правакатар). Уявіце. Група людзей у асноўным пенсійнага і перадпенсійнага ўзросту, якія ні ў каго ня просіць грошай ні на зброю, ні на рэвалюцыю, якія нават не належыць ні да якіх апазіцыйных партый ці грамадскіх арганізацый, якія ўсяго толькі спрабуюць ТЭАРЭТЫЧНА разабрацца ў гісторыі беларускага народа 3-, 5-, 10-тысячагадовай даўніны, аналізуюць стан расейскай і сваёй інтэлігенцыі, мараць пра перамогу маральных прынцыпаў і справядлівасьці на Зямлі, пра гуманістычны прагрэс чалавецтва і дэмакратычную будучыню беларускага народа – і раптам гэтая група выклікае такую шалёную нянавіць у нейкіх троляў. Здаецца абсурд. Але ж не, не абсурд, калі ведаць паходжаньне гэтых істот.
    Па шэрагу прыкмет магу сказаць, што пан Ду – гэта нейкі расейскі мадэратар-ФСБшнік, які мае заданьне «кіраваць» інфармацыйнай прасторай сецева ў сваім фрагменце. Праца ў яго такая – АДЦЯГВАЦЬ УВАГУ ЛЮДЗЕЙ ад сур’ёзных пытаньняў нашага жыцьця, дэзарыентаваць іх, запужаць, выклікаць сумненьні. Зьмест гэтай дзейнасьці выключна дэструктыўны, што зразумела – хлопец на працы ў соцыя-паразітных сіл, вылізвае ім зады, а тыя яму плоцяць, як плоцяць любой прастытутцы. А форма дзейнасьці Ду такая, якая бачна па яго каментарах.
    Гэта трэба разумець.
    Таму раю ўсім чытачам нашага сайта зрабіць высновы і проста не пападацца на правакацыі ФСБшных троляў-мадэратараў. Гэта першае. Другое, пажадаю рэдакцыі працаваць яшчэ больш эфектыўна (нас заўважылі мярзотнікі і спрабуюць нам перашкаджаць – значыць мы робім нешта істотнае, станоўчае, значыць мы нечага вартыя). І трэцяе, шкадуючы чалавека (каб той раптам не захлябнуўся ад злосьці ва ўласных ванітах), раю нашаму рэдактару, на якога ў першую чаргу заточаны каментары пана Ду (гэта адразу відаць), далей проста выдаляць усе яго каментары. Хай ідзе блявоціць у іншых месцах.

  24. Дуглас кажа:

    Галина Артеменко: «Я не хамка, але больш не збіраюся цярпець антыбеларусізм. Я гэтага нацярпелася з дзяцінства. І буду свой народ і яго нацыянальную годнасць абараняць любымі сродкамі».

    Сидя на азюле в Германии оборонять?:)) Каким образом? Стуча по клавишам? А народ белорусский просит, чтобы его обороняли или Вы сами на себя взяли такую миссию?:))
    Сами! Ну так Вы просто самозванка в таком случае. К тому же хамоватая самозванка, с примесью фашизма в голове самозванка.
    «Вось і перадай усім ворагам беларускага народа, што на Беларусі ужо ёсць група сумашэдшых ультра-нацыяналістаў на чале з неверагоднай хамкай Арцёменка..»

    Не в Беларуси, а в Германии. Островский со своими пацанами пары-тройки из Гродно, Минска- это не группа. Это пародия на рух. Если ему охота возиться с сумасшедшими типа Артеменко, то это его право.:))
    Борис Керзач: «нейкі пан Ду забрызгаў усё што можна сваёй крывавай імперскай блявоцінай»
    Это у Вас такое отношение к людям с иной точкой зрения? Так Вы, батенька, такой же национал-фашист и сумасшедший как и Артеменко. А что это у пана Островского за проблемы такие с компом, что он не может ответить на адресованные к нему вопросы, реплики? Что ж он, трусишка, прячется за спины Артеменок-керзачей? Крыть нечем? Стесняется?:))
    «Здавалася пасля заявы: “До свидания, Алесь. Больше беспокоить не буду. С дураками мне действительно не по пути” – мы з гэтым панам Ду канчаткова і надоўга разьвіталіся. Але ж не. Вярнуўся нібы той псіна-валацуга вылізваць сваю ж блявоціну і ванітаваць зноў».
    Вернулся, потому что уж больно интересно показалось почитать вашу истерику, вопли сумасшедших артеменок.:)) Вы же как национал-фашисты варитесь лишь в собственном соку, а тут появился некий Дуглас с отличной от вашей точкой зрения и Вы на поверку кроме хамства и истерик ничего не можете ему противопоставить кроме как указать, что Дуглас- это враг народа. Ну, так расстреляйте это врага народа в духе сталинских времен! Только чем вы тогда отличаетесь от сталинистов, господа дубоголовые? Чем вы отличаетесь от фашистов? Той же нетерпимостью к свободе слова?
    «Многія чытачы сайта не разумеюць, што адбываецца, спрабуюць гэтай імперскай істоце нешта патлумчыць. Дарэмна, бо пан Ду – гэта тыповы сецевы троль (па-простаму, правакатар).»
    Ну, конечно! Все, кто имеет свою точку зрения по высказанной теме (а разговор, напоминаю, шел о русских писателях 19 века, конкретно о Герцене, которого Бич назвал ни много, ни мало «свиньей»), те несомненно «тролли» и «провокаторы». Скажите, Керзач, Вы всех своих читателей сайта считаете за идиотов или сам только прикидываетесь непонимающим? Сдается мне все Вы прекрасно понимаете. И то, что поставленные мною вопросы, упреки конкретно Бичу за хамское сравнение белорусов «янычарами», остались без ваших комментариев тому подтверждение.

    У меня ко всем вам только последний вопрос: каким образом с таким хамством и ненавистью к людям в Беларуси с иной точкой зрения Вы собираетесь популяризировать Ваши якобы «патриотические» белорусские идеи, спадарства островские- керзачи-артеменки ? Хамство и ненависть не сплотят вокруг Вас белорусов. Даже не надейтесь.

    «Па шэрагу прыкмет магу сказаць, што пан Ду – гэта нейкі расейскі мадэратар-ФСБшнік, які мае заданьне «кіраваць» інфармацыйнай прасторай сецева ў сваім фрагменце».

    Простите, пан Керзач, Вы дурак или не умеете читать? Я выше конкретно назвал себя. Ранее вместе с Островским я был членом БНФ. Зовут меня Геннадий. Островский знает конкретно кто я и что я. В таком случае, что вы тут плетете обо мне? При большом желании Островский даже может найти мой телефон у себя, у своих знакомых по БНФ и напрямую выйти на меня, позвонить и спросить я это пишу или нет. Так что не сочиняйте тут сказок обо мне. Это все элементарно проверяется.

    «раю нашаму рэдактару, на якога ў першую чаргу заточаны каментары пана Ду (гэта адразу відаць), далей проста выдаляць усе яго каментары. Хай ідзе блявоціць у іншых месцах».

    Вот и вся ваша жажда свободы! ) Цензура !!! Удалять к чертовой матери оппонентов и их неприятные комментарии. Нечего сказать, славные из вас «демократы»! )

    Ладно, все на этом. Прощайте.:))

  25. Браво, наканец-то зышоў. І што я яму такога зрабіла? Ну, не падабаецца яму мой пункт гледжання – ну, дык і не глядзі. Шматлікім не падабаецца, але гэта часовая з’ява. Мая мэта – гэта вызначыць хто ж такія ёсць беларусы. Прычына: надаела слухаць абразы ў бок беларусаў і прэтэнзіі, што тут нечыя землі. Чаму сама ўзялася за гэту працу? Па-першае, беларускія навукоўцы не праводзяць такіх даследванняў. А замежным я не веру, бо ўсе цягнуць адзеяла на свой бок. За беларусаў ніхто і слова не скажа. Калі б даследванні паказалі, што беларусы – гэта першабытнікі, я была рада, бо нават першабытнікі могуць спакойна карыстацца сваёй культурай, мовай, ведаць сваю гісторыю. Беларус, які захацеў таго ж самага, адразу залічваецца ў шэрагі фашыстаў. Па якому праву, мне, беларусу забаронена карыстацца сваёй мовай, сваёй культурай, ведаць сваю гісторыю? Хто ў мяне адняў гэта права? Гісторыя народа, як і біяграфія чалавека, сапраўдная адна, а хлуслівых можа быць шмат. Я хачу ведаць праўду пра беларусаў. Як паказвае рэальнасць, не ўсім гэта падабаецца. Аказваецца у нас ёсць недзе, нехта, што-та, што вызначае колькі каму паложана ведаць. Я не кухарка, я спецыяліст з вышэйшай адукацыяй, аналітык па прафесіі і не вялікая тут прамудрасць сабраць матэрыял і яго прааналізаваць. Ну, вось да прыкладу:
    Скіры

    Матэрыял з Вікіпедыі – вольнай энцыклапедыі

    Скіры на карце Еўропы
    Скіры (Skiren, Sciren) – германскае племя, якое належала да гоцкай групы і што жыло першапачаткова ў Балтыйскага мора і па Вісле да поўначы Карпат; злучыўшыся з ругамі і геруламі, яны ў канцу II ст. ад Каляд Хрыстова накіраваліся да Чорнага мора; каля 454 г. яны з’явіліся на Сярэднім Дунаі і ў цяперашняй Mаравіі. Як самастойнае племя, Скіры зусім загінулі ў барацьбе з остготамі ў 457-471 гг.; сляды іх згубіліся паміж ругамі і свевамі ці сярод рымскіх наймітаў у процьме Адаакра.
    Аднак аналіз паказвае, што скіры не згінулі, а іх нашчадкі жывы і сёння.
    Менская вобласць
    в. Скураты >Менская вобласць > Менск >Бараўлянскі
    в. Скоры >Менская вобласць > Мядзел >Нарочскі
    в. Скураты >Менская вобласць > Жодзіна >Азерыцка-Слабодскі
    в. Скірмантава >Менская вобласць > Койданава >Путчынскі
    в. Скарынавічы >Менская вобласць > Маладзечна > Гарадзілаўскі
    в. Скарынічы>Менская вобласць > Менск > Сеніцкі
    п. Скарынічы >Менская вобласць > Менск > Сеніцкі
    в. Аскеркі >Менская вобласць > Барысаў >Метчанскі
    в. Скураты >Менская вобласць > Смалявічы > Азерыцка-Слабодскі
    в. Скрундзеўшчына > Менская вобласць > Валожын >Першайскі
    в. Скароды>Менская вобласць > Мядзел > Мядзелскі
    в. Скароды >Менская вобласць > Лагойск > Зарэчанскі
    в. Аскрышына>Менская вобласць > Лагойск > Янушковічскі

    Гарадзенская вобласць

    в. Скердзімы >Гарадзенская вобласць > Астравец > Міхалішкаўскі
    в. Скірдзімы> Гарадзенская вобласць > Смаргонь >Крэўскі
    в. Скірсціны >Гарадзенская вобласць > Ашмяны >Жупранскі
    в. Скерсі >Гарадзенская вобласць > Шчучын >Жалудокская пасялковая Рада
    в. Шкеры> Гарадзенская вобласць > Шчучын >Васілішкаўскі
    в. Скердзімы >Гарадзенская вобласць > Астравец >Міхалішкаўскі
    в. Скоржыкі>Гарадзенская вобласць > Шчучын > Шчучынскі
    в. Скорбы >Гарадзенская вобласць > Шчучын > Першамайскі
    х. Скірмантышкі >Гарадзенская вобласць > Ашмяны>Крэйванцэўскі
    в. Скураты >Гарадзенская вобласць > Ваўкавыск >Субочскі
    в. Шкеры >Гарадзенская вобласць > Шчучын >Васілішкаўскі
    в. Шкордзь >Гарадзенская вобласць > Шчучын > Васілішкаўскі
    г. Скідзель> Гарадзенская вобласць > Гародня > Індурскі
    в. Скіпаровічы>Гарадзенская вобласць > Дзятлава >Казлоўшчынская пасялковая Рада
    в. Скіпаровічы >Гарадзенская вобласць > Дзятлава >Гербелевічскі
    в. Скарава >Гарадзенская вобласць > Карэлічы >Малюшычскі
    в. Скрэндзевічы>Гарадзенская вобласць > Дзятлава > Казлоўшчынская пасялковая Рада
    в. Скрундзі>Гарадзенская вобласць > Дзятлава > Казлоўшчынская пасялковая Рада
    в. Скрэндзевічы >Гарадзенская вобласць > Дзятлава > Дзенісаўскі
    в. Скрундзі> Гарадзенская вобласць > Дзятлава > Дзенісаўскі

    Віцебская вобласць

    х. Скураты > Віцебская вобласць > Міоры > Радзюкоўскі
    в. Скарпаўцы > Віцебская вобласць > Паставы > Лынтупскі
    в. Скарпаўцы> Віцебская вобласць > Паставы > Камайскі
    в. Аскершчына >Віцебская вобласць > Бешанковічы > Бешанковіцкі
    в. Аскершчына> Віцебская вобласць > Бешанковічы > Улльская пасялковая Рада
    д. в. Скураты >Віцебская вобласць > Докшыцы >Бегомльская пасялковая Рада
    в. Скудуці >Віцебская вобласць > Докшыцы >Крулеўшчынскі
    в. Скураты > Віцебская вобласць > Паставы >Шыркоўскі
    в. Скрунды > Віцебская вобласць > Паставы >Лынтупскі
    в. Скрунды > Віцебская вобласць > Паставы >Лынтупская пасялковая Рада
    в. Аскерына >Віцебская вобласць > Мястэчка > Бычыхінскі

    Магілёўская вобласць

    в.Скураты >Магілёўская вобласць > Круглае >Круглянскі

    Гомельская вобласць

    в. Скарына >Гомельская вобласць > Жлобін >Шчадрынскіі
    в. Скартынь> Гомельская вобласць > Кормы > Лужкоўскі
    в. Праскурні >Гомельская вобласць > Жлобін >Кастрычніцкі
    в. Шкураты >Гомельская вобласць > Брагін >Углоўскі

    в. Скорцы >Брэсцкая вобласць > Пружаны >Харэўскі
    в. Скураты >Брэсцкая вобласць > Івацэвічы >Квасевічскі
    в. Скародзінцы> Брэсцкая вобласць > Баранавічы >Палонкаўскі

    Прозвішча:
    Скіндзер, Скіргайла, Скіркоўскі, Скірмунт, Скіўскі, Скурат, Скуратовіч, Аскерка, Аскірка
    Найболей выбітныя: род Аскеркаў, род Скірмунтаў, Францішка Скарына.
    Што тут можа быць складанага? І што тут можа быць фашысцкага? І вынік вельмі просты: усе гэтыя людзі нашчадкі антычных германцаў, а больш правільна – арыяў. Не славяне і не балты. І вось за гэтую працу мяне абражаюць самым гідкім чынам, пры тым мужчыны.

  26. Змагар кажа:

    Пэўна ў кдб-фсб пачалі не аклады выдаваць,а па факце зробленай працы,як напрыклад Дугласу,Дімачу,чым больш каментараў (абразлівых,антыбеларускіх),тым больш заробак.А што апошнім часам робіцца наtut.by,там зусім жах,самыпапулярны партал байнэту,а на форумах больш за палову каментараў-агрэсіўная маскальшчына,-добра заробак адпрацоўваюць.

  27. Жур-фак кажа:

    Я цяпер зусім не дзіўлюся таму, што так цяжка ўтрымліваць нашую “салідарнасьць”, бо заўсёды, на ўсіх пачатках яе нараджэньня , у першых радох з’яўляліся дугласы, дзімычы…

  28. Siarhiej кажа:

    1. Шаноўнае спадарства, зразумейце кгбістаў і стукачоў –
    яны засталіся без працы. Многіх перавучылі на камісараў (омонаўцаў) інтэрнэту.
    Аб гэтым пісалі рускамоўныя сайты. Тут узгадываецца сайт tut.by на якім яны пасьвяцца.
    Такіх як Ду лепш ігнараваць.
    2. Сп. Галіна, калі я казаў рускія то меў на ўвазе маскалёў. Я кепска ведаю гісторыю масквы,
    але мне цяжка ўявіць што яны нічога не зрабілі, нічога не збудавалі. Прыклад: аўтамат Калашнікава.

  29. Cп.Siarhiej, я не ведаю, да якой этнічнай группы належыць сп. Калашнікаў (угра-фінская, цюрская, беларуская ці украінская). Ды не ў гэтым справа. Справа ў тым, што этнічна рускіх не існуе. А гэта значыць не існуе каранёў нацыі: мовы, культуры, хаця рускія існуюць як грамадзяне Расейскай імперыі. Калі заўтра распадзецца Расейская імперыя і народы разыйдуцца па сваіх нацыянальных кватэрах, то знікае і рускі чалавек. Руская мова і культура мала цікавы ў навуковым плане, бо мова штучная і утварылася зусім нядаўна на базе беларускай. Культура таксама. У беларусаў мова і культура склаліся ад пачатку жыцця чалавека на гэтай зямлі (пасляледніковы перыяд ужо дакладна). Аб гэтым кажуць генетычныя даследванні. Руская мова мае узрост гадоў 400, ад сілы 500, беларуская – 8-9 тысячагоддзяў, як мінімум. Усё гэта сказана не ў сэнсе не павагі рускіх, а ў сэнсе годнасці беларусаў. То што нахабныя людзі называюць вясковым і забітым (мову і культуру), ёсць найвялікшая каштоўнасць. Гэта унікальнасць. Гэта наш гонар і годнасць. Гэта не разумна і не дальнабачна знішчаць такія каштоўнасці. Гэта тое, што знішчаць творы Тацыта, Герадота ці Трою, калі б яна яшчэ б стаяла. Наш народ не усвядамляе гэтага, бо ніколі аб гэтым не чуў. Людзі маюць вышэйшую адукацыю і выглядзяць зусім забітымі і неадукаванымі ў сэнсе сваіх агульных каштоўнасцяў і інтарэсаў. І гэтым карыстаюцца прайдзісветы, проста разводзяць як лахоў. Мая ж асветніцкая дзейнасць рушыць планы ворагаў беларускага народа, ўсяляе ў чалавека павагу і годнасць, мацуе яго духоўныя сілы. Чалавек моцны духам здольны супраціўляцца негатыўным з’явам, здольны абараняць сябе і сваю сям’ю. Я проста стаю на шляху рабаўнікоў.

  30. Партызын кажа:

    Сп-ня Галіна!
    Пры ўсёй павазе да Вас… воль такія сьцьверджаньні “8-9 тысячагоддзяў, як мінімум” дыскрыдытуюць усё, што Вы спрабуеце зрабіць. Зразумела, калі Вы ўсё ж жадаеце знайсьці нейкую навуковую базу, а не “наш беларускі пітекантрап напісаў першую на зямлі кніжку” 🙂 Сёньня досыць сур’ёзныя навукоўцы дапускаюць, што балты незьяўляліся першым насельніцтвам сучасных беларускіх земляў, яны – заваёўнікі (ці асімілятары); потым прыйшлі індаэўрапэйцы. Магчыма паспрычацца хто каго асіміляваў на самым пачатку і ў якіх раёнах – але гэта ўжо не прынцыпова. Крарайцей – насельніцтва зьмянялася і перамешвалася і, як сьледства гэтга, моўныя і культурныя асаблівасьці. Фармаваўся новы культурны фэномен. Ну натуральна, на беларускіх землях у далёкай старажытнасьці жылі людзі, але што зь імі адбылося – гэта таямніца гісторыі. Факт адзін: насельніцтва тут карэнным чынам зьмянялася некалькі разоў.
    Гэнетыка і культура – гэта вельмі розныя рэчы. Дарэчы, зноў жа, вызначыце калі ласка межы Беларусі (гэнетычныя і этнічныя). Вось, напрыклад, Пскоўшчына: тут крывічы (ці да крывіцкія плямёны) вельмі шчыльна межавалі з фіна-уграмі.
    Дарэчы, адзіна старажытная культура, знойдзеная блізка ад Беларусі, – трыпількая (але цалкам загінуўшая). Індаэўрапэйцы ішлі з поўдня на поўнач і паўночны-захад, значыцца найперш утварыўся (чыста па лёгіцы) украінскі этнас на іранскім субстраце.
    Магчыма казаць аб праславянскай мове альбо індаэўрапэйскай, але тады на яе прэтэндуе вялікая колькасьць народаў.
    Карайцей вельмі тут шмат аргумэнтаў гістарычных…

  31. Натуральна, што я магу і памыляцца. Але нашы продкі ужо ў 6-м тысячагоддзі да н.э. былі на тэрыторыіі ЕГІПТА, дзе ярка праяўляецца наша мова ці пратамова. Я якраз працую над гэтай тэмай. Працы вельмі шмат. Яшчэ вельмі цікавая акалічнасць з генэтыкай: па ёй можна вызначыць месца адкуль пайшлі беларусы. Вельмі чакаю новых артыкулаў сп. Астроўскага на гэтую тэму. Да лядніковага перыяду на тэрыторыіі Беларусі існавалі людзі: дадзеных па іх я не знайшла. А после ледніка з’явіліся людзі і не меняліся. Аб гэтым кажуць – гэнетычныя дадзеныя, археалагічныя культуры, культурніцкія традыцыі. Нашы продкі не балты, а антычныя германцы (а больш правільна – арыі, якія ніякага дачынення да фашызму не маюць). Аб гэтым пісалі Герадот, Тацыт, Пліній і інш. – антычныя навукоўцы і дзеячы. І сёння гэта пацверждаецца. Мы ёсць – готы, скіры, свеі, хатты, вандалы, галы, малы, белы, франкі, сакі, туроны і яшчэ вельмі шмат розных плямёнаў. Гэта з тэрыторыіі ВКЛ (а гэта тэрыторыя этнічных беларусаў) на Бліжні Усход прыйшлі індаеўрапейскія плямёны: хатты, сакі, рамейкі, румуйцы, халдзеі, халібы, тураўляне, селы, ары (яры), малы і яшчэ вельмі шмат іншых плямёнаў. Індаеўрапейцы некалькі разоў вярталіся на сваю радзіму. Я думаю, што рана ці позна, а праўда пра беларусаў адкрыецца.

  32. Партызын кажа:

    сп. Галіна!
    Да ледніковага пэрыяду на зямлі жылі дыназаўры…
    Але возьмем Эгыпэт. Адначасна зь эгіпэцкай існавала і цывілізацыя этрускаў, якія (я пракансультваўся ў гэнэтыкаў) па асаблівасьцям перадаючымся праз гэны, значна бліжэй да нас чым эгіпцяне. Майце на ўвазе, што эгіпэцкая цывілізацыя досыць добра вывучана, таму некаторыя сьцьверджаньня выклікаюць толькі радасны сьмех апанентаў-ворагаў.
    Вялікае перасяленьне народаў было толькі адно: паход індаэўрапэйцаў.

  33. Да апошняга ледніковага пэрыяду жылі людзі (Юравічы, Бердыж), але невядома хто: магчыма неардэнтальцы. Я ніякіх працаў навукоўцаў не рушу. Але ўсюды ёсць пустая ніша – невядома адкуль з’явіліся плямёны белакожых, светлакосых і светлавокіх людзей. Усе навукоўцы адносяць іх да германцаў. Але ёсць памылка – не правільна вызначана тэрыторыя пражывання германскіх плямёнаў. І дакладны факт, што на тэрыторыю Беларусі прышлі індаеўрапейцы. Вось я і даследую гэтую гісторыю. Наконт этрускаў (што даведалася) – гэта нашы тураўляне (туроны). Спачатку яны папалі на Бліжні Усход, а потым – ў Італію. Вялікі дзякуй за папярэджанне, буду больш асцярожна. Любое ламанне склаўшыхся стэрыатыпаў вельмі балюча. Але для нас, беларусаў, гэта вельмі неабходна.

  34. Партызан кажа:

    сп-ня Галіна!
    Уласна кажучы, не ўсе народы поўдня былі ад пачатку цёмныя. Калі павяртацца да гісторыі біблейнага абранага народу – жыдоў, то першапачаткова гэтае племя жыло сярод іншых на тэрыторыі сучаснае Індыі-Пакістану і было белае, з рудымі валасамі і блакітнымі альбо сьветлымі вачамі. Таксама і зараз (прынамсі ў ХІХ ст.) у паўночнае індыі (тыбэт, кашмір і г.д.) сустракаліся плямёны з амаль белай скурай, эўрапэйскімі рысамі твару і нават сьветлым колерам вачэй. А менавіта з гэтага рэгіёну (альбо найблізкіх) крочылі індарэўрапэйцы на поўнач і паўночны захад.
    Дарэчы, па дамінуючаму гэнатыпу (я пракансультаваўся зь антраполягам), сапраўдныя сэміты старажытнага паходжаньня абсалютова адрозьніваюцца ад прадстаўнікоў сучасных эўрапэйскіх жыдоў. Апошнія – гэта хутчэй паўднёвыя гіспанскія народы, што ў старажытнасьці прынялі юдаізм і мігравалі па Эўропе. Ды і наогул, калі паглядзець жыдоўскія законы і звычаі, жыды зьвязаны не зь нацыянальнасьцю, а зь веравызнаньнем – адсюль чорнаскурыя жыды, расейскія угра-фінскія жыды (т.зв. жыдоўствуючыя), хазары і г.д.
    Можна доўга сьмяяцца, но вось цікавы факт: арыйска-скандынаўскі гэнатып значна бліжэй да старажытнасэміцкага, чым да італіска-рамейскага (рымскага). Гэта, як нядзіўна, выявілі яшчэ немцы ў канцы 30-х гадоў ХХ ст. і сёньня падцьвердзілі шматлікія гэнетычныя экспэртызы. Існуе нават тэорыя, што індаэўрапэйцы мелі старажытнасэміцкае паходжаньне (не блытаць з больш позьнімі сэмітамі Блізкага ўсходу) і найбольш моцныя выйшлі на пустыныя і халодныя скандынаўскія землі, сарылі і цалкам асэмялівалі нешматлікае мясцовае насельніцтва. Праз гэта яны зьяўляюцца найбольш “чыстымі” патомкамі індаэўрапэйцаў. У магчымы арыял расьсяленія гэтых “чыстых індаэўрапэйцаў” падпадае і Поўнач і Паўночны Захад сучаснае Беларусі. Частка навукоўцаў заўважае, што наперад заўсёды ішлі найбольш моцныя, найбольш разьвітыя… Бо патрэбна было тварыць цывілізацыю ў неспрыяльных прыродных умовах.
    На мой погляд, вышэйвыкладзеане магчыма досыць добра можа даказваць некаторыя Вашыя гэпотызы. Бо, паколькі не было моцнага ўплыву мясцовага насельніцтва, захаваўся карэнна моўны падмурак індаэўрапэйскае мовы; гэнатып можна знайсьці ад Менску да Паўночнага мора (Швэцыя, Нарвэгія і г.д).
    Яшчэ адно, у Гэрманіі жылі славяне, якія па свайму гэнатыпу былі вельмі блізкімі да жыхароў паўночнае Беларусі і… некаторых скандынаўскіх народаў.
    Вось такія вам пасылкі для роздумаў…

  35. Партызан кажа:

    Яшчэ крыху дадам:
    Звычайна ўсе натуральныя рухі перасяленьня народаў адбываліся ў гісторыі з поўдня на поўнач альбо – зь усходу на захад (тут я не кажу аб заваёўніцкіх паходах дзяржаўных утварэньняў). Гэта факт які не аспрэчваецца амаль аніводным сур’ёзным навукоўцам.
    Таму, на мой погляд, калі кажаце аб родаснасьці “туронаў” і “этрускаў”, было больш правільна казаць аб руху “туронаў” на захад… (гэта не значыцца, што я гэтую вэрсію падзяляю). Таксама любы рух народаў альбо вялікіх плямёнаў мусіць мець пад сабой нейкае асэнсаваньне: матарэальнае альбо рэлігійнае.

  36. Сп. Партызан, з усіх прэтэндуючых народаў на ролю арыяў толькі два маюць ахоўную складовую ў ДНК – беларусы і германцы, больш ніхто. Пачакаем артыкулаў сп. Астроўскага. Ён зможа ўсё распавясці на прафесійным узроўні. Наконт габрэеў-арыяў – дык гэта левіты (артыкул тут жа). Яшчэ могуць быць Аронавы сыны, свяшчэннікі-каэны, больш ніхто. Наконт Тыбету і Паміру: гэта нашчадкі Кушанскага царства, дзе цары былі Хівушка (нашы Хівукі), Васідзева. Пасля падзення царства, яны пайшлі ў рэгіён Сярэдняй Азіі, потым і ў наш рэгіён. Наконт скандынаваў: там жылі – частка – этнічныя беларусы, частка – угра-фіны (гл. рэгіён культуры баявой сякеры). Ў Германіі жылі не славяне, а адны людзі з беларусамі, нават аднаго роду: Пазнякі, Арловы, Пятровічы, Малы (Князь Мал і саксонскі род Белунгаў) і г.д. Яшчэ адна важная дэталь: амаль ўсе археалагічныя культуры на Беларусі генетычна выцякаюць адна з адной і пачынаюць яны свой шлях з Палесся, Валыні, Гомельшчыны, а гэта Поўдзень Беларусі. Міграцыя ДНК пачынаецца з Валыні і Палесся. Старажытнабеларуская мова выйшла з Беларускага Палесся, яна жа прамаці славянскіх моваў. Тут яшчэ вельмі шмат працы. Будзем працаваць, колькі зможам.

  37. Партызан кажа:

    Шаноўная Рэдакцыя!
    Сёньня на сваю электронную пошту атрымаў наступны ліст:

    Шаноўнае спрадарства!
    Зьвяртаемся да Вас зь заклікам спыніць антыбеларускую дзейнасьць ЗБС “Бацькаўшчына”!
    Апошнім часам яны тут, ва Ўкраіне, падтрымліваюць выключна пралукашэнкаўскія і анцібеларускія арганізацыі.
    Так, на іхням сайце абвешчан наступная інфармацыя:
    http://www.zbsb.org/index.php?option=com_content&view=article&id=1957:2009-10-19-13-11-47&catid=25:2008-04-29-06-23-02
    Што гэта за арганізацыя? Гэта былыя вайсковыя і кагэбісты, што акапаліся ва Ўкраіне, і,як кажуць нашыя сябры-украінцы, нагадваюць паўмёртвага гняючага цмока…
    А менавта яны:
    1. Называюць бел-чырвона-белы сьцяг фашыстоўскім
    2. Назвываюць Лукашэнку – бецькай і лепшым прэзыдэнтам.
    3. падтрымлівае чырвоных -вятрэнкаўцаў;розных камуністаў і расейска-імпэрскую пятую калёну ва Ўкраіне
    4. сябры ягонай арганізацыі носяць значкі са сталіным.
    5. ніхто нават не размаўляе па беларуску і называе ўсіх апазіцыянераў – ворагамі Беларусі.
    Гэтыя высьметкі і здраднікі зь ЗБСу: Макоўская і Шыдлоўская даўно ляглі пад уладу і нацыянальная афарбоўка патрэбна ім каб цягнуць зь беларускай дыяспары, галёўным чынам ў ЗША і ЭС, грошы.
    Спадзяемся на вашую падтрымку.
    Жыве Беларусь!
    Зьвяз Белаурскіх нацыяналістаў Украіны.

    Паколькі не па чуткам ведаю хто такі былы паўкоўнік Кулікоў і ягоныя выступы супраць сьвядомых беларусаў, ведаю і аб “беларускай” дзейнасьці ўзгаданага тут аб’яднаньня лукашыстаў і ворагаў Беларусі, прашу неяк падтрымаць данны зварот і як мога болей распаўсюдзіць дадзеную інфармацыю.

  38. VITAL кажа:

    палову часу праводжу ў Львове, але такой гідоты там не бачыў. Прашу кантактаў беларускіх патрыётаў там, бо трэба неяк бараніць гонар беларусаў, каб нас не лічылі “пятай калонай” савецка-лукашысцкай канторы.
    makvitt@gmail.com

  39. Партызан кажа:

    VITAL!
    Дык іх і нябачна пакуль іх не піярыць ЗБС… А пабачыць іх можна на розных мерапрыемствах КПУ ды іншых падобных арганізацыяў. Асабіста я іх бачыў нават па ТВ, калі яны разам з камуністамі спрабавалі нейкае свае “сьвята” правесьці. Там яны зь лукашэнкаўскім сьцягам і плякатыкам: фота сталіна і надпіс (на расейскай мове) “Белорусская обшчына львовской області”. Тады ж іх ВА “Свабода” блякавала і спыніла гэтую хэўру.

  40. Партызан кажа:

    Ва Ўкраіне, нягледзячы на афіцыйна абвешчаны каранцін, беларускія патрыёты разам зь сваімі ўкраінскімі сябрамі малітоўна адзначылі Дзяды. Асобна ў парахфіях УАПЦ і БАПЦ памянаўся беларускі сьвятар-патрыёт а. Гэоргі Бортнік.
    http://uaoc.net/2009/11/01/heorhij-bortnyk-2/#more-168

Пакінуць каментар

  • Старонкі

  • Катэгорыі

  • Апошнія запісы

  • Архівы