Нядаўна двое расейскіх праваабаронцаў Валерыя Навадворская (далей, В.Н.) і Канстанцін Баравы (далей, К.Б.; гл. фота) далі інтэрвю парталу TVNET (браў інтэрвю Андрэй Мураўеў). У ім яны апавялі аб сваім стаўленьні да актуальных (у т.л. ускосна і для Беларусі) падзеях у Латвіі. Рэдка бывае, калі мы амаль з усім згодныя зь людзьмі. У дадзеным выпадку гэта так (выключэньне датычыць адценьняў). Больш за тое, у інтэрвю знаходзіцца прыклад пазіцыі й шэраг аргументаў для многіх з тых, хто здольны ў сваім ўяўленьні перанесьці сітуацыю з Латвіі ў Беларусь, і наадварот (узята адсюль: http://rus.tvnet.lv/novosti/kommjentariy/183957-novodvorskaja_za_sborom_podpisjey_slishjen_gimn_sssr_vidjeointjervju; падаецца зь нязначнымі скарачэньнямі).
Рэдакцыя.
– Зьявілася інфармацыя, што Вы зьбіраецеся прыехаць у Латвію. Якая асноўная мэта Вашага візіту і хто зьяўляецца прымаючым бокам?
К.Б.: Нас запрасілі два дэпутаты латвійскага Сейму і нейкае дэмакратычнае аб’яднаньне – зараз не памятаю яго назву. Яны і зьвярнуліся да нас з прапановай наведаць Латвію. Прыязджаем мы таму, што ў Латвіі складаецца дастаткова складаная сітуацыя, паколькі пэўным сілам удалося дэстабілізаваць абстаноўку. Працэс міжнацыянальнага супрацьстаяньня, якога дамагаліся расейскія сьпецслужбы, па ўсёй верагоднасьці, пачынаецца. Зразумела, што лідэр «Цэнтра Згоды» Ніл Ушакоў ня спыніцца толькі на патрабаваньні па рускай мове, як аб другой дзяржаўнай. Хутчэй за ўсё, потым могуць пачацца і антынатаўскія, і антызаходнія прапановы. Нестабільнасьць у Латвіі дрэнна паўплывае на сітуацыю ў Расеі, і нас гэта вельмі хвалюе.
В.Н.: Нам вельмі сорамна, што людзі, якія гавораць з намі на адной мове, недзе зьяўляюцца «каменем перашкоды», недзе «цягнуць некага назад», ня толькі не зьяўляюцца грамадзянамі, але і ня хочуць імі станавіцца. Таму мы хочам, каб гэтыя людзі, якія клюнулі на кінутую Расеяй прынаду, не заганялі сябе ў кут, калі сітуацыя стане «безвыходнай».
– Вы актыўна выступаеце супраць правядзеньня ў Латвіі акцыі па зборы подпісаў за наданьне рускай мове статусу другой дзяржаўнай. Чаму Вас гэта так хвалюе?
В.Н.: Уся ідэя гэтага рэферэндуму і само патрабаваньне – гэта абсалютна хамская, правакацыйная выхадка. У Ізраілі, напрыклад, цяпер ужо чвэрць насельніцтва гаворыць на рускай мове. Але нешта не чуваць, каб выхадцы з былога СССР там зьбіралі подпісы за рускую, хоць іўрыт нашмат складаней, чым латышская мова. А ЗША? Там таксама мільёны рускамоўных… Лічу, што акцыя за рускую мову, якая цяпер праводзіцца ў Латвіі, не патрэбная найперш тым, хто падпісваецца, і зьяўляецца пляўком у твар тым, хто жыве ў гэтай краіне стагоддзямі і хто даў ёй сваю назву. Больш за тое, гэта проста нежаданьне аплачваць віну Савецкага Саюзу.
К.Б.: Цалкам відавочна, што гэта акцыя, якая павінна пасеяць раздоры ў грамадстве. Латвія зусім нядаўна аднавіла сваю незалежнасьць, таму прапанова адмовіцца ад часткі нацыянальнай самасьвядомасьці, нацыянальнай незалежнасьці – гэта правакацыя. Тыя, хто падпісваюцца за рускую як другую дзяржаўную мову – гэта тыя, хто вельмі сьпецыфічна разумеюць інтарэсы Расеі й рускіх у гэтым рэгіёне, тыя, хто хоча зьнішчыць Латвію.
– У нас лічыцца, што гэтая акцыя зьяўляецца адказам на ініцыятыву нацыянальнага аб’яднання «Усё для Латвии-ТБ/ЛННК» аб поўным пераводзе адукацыі ў школах нацыянальных меншасьцяў на латышскую мову…
В.Н.: Я з гэтай праблемай сутыкалася яшчэ ў Эстоніі. Там бацькі ў рускіх сем’ях прыйшлі да перакананьня, што дзяцей трэба аддаваць у эстонскія школы. Дарэчы, выкладчыкі Талінскай гімназіі мне сказалі, што, у ідэале, сьпецыяльны курс па рускай мове і літаратуры трэба ўводзіць, калі дзіцяці спаўняецца 14 гадоў – калі дзеці ў дасканаласьці засвоілі дзяржаўную мову. Інакш, калі пачынаць навучаць рускай з дзіцячага садка і малодшых класаў, то юнакі апынуцца ў моўным гета. А далей узьнікае пытаньне з вышэйшай адукацыяй. Дзе яны яе будуць атрымліваць? Тады альбо едзь у Гарвард і плаці велізарныя грошы, альбо ведай тут дзяржаўную мову.
– Апроч іншых аргументаў прыхільнікі ўвядзеньня рускай як другой дзяржаўнай прыводзяць прыклад Фінляндыі, дзе другой мовай зьяўляецца шведская, хоць шведаў у гэтай краіне ў працэнтных адносінах значна менш, чым рускіх у Латвіі.
К.Б.: Я б хацеў нагадаць, што яшчэ зусім нядаўна Латвія знаходзілася ў становішчы калоніі, у якой «зачышчалі», высялялі й зьнішчалі мясцовае насельніцтва, інтэлігенцыю і мову. Я ня думаю, што фіны пасьля працяглай акупацыі шведамі ўвялі б шведскую як другую дзяржаўную мову.
В.Н.: Сёньня шведская мова для нешматлікіх шведаў Фінляндыі – гэта пытаньне культурнай аўтаноміі. Для Латвіі жа руская мова – гэта пытаньне прывязкі да імперыі, гэта настальгія па СССР. Гэта прывязка да ідэі, што «пры Савецкім Саюзе вы тут, як сыр у масьле каталіся», а цяпер з «голаду бяз нас памрэце». Так што ўсё гэта – прылада палітычных разборак. Ні Пушкін, ні Талстой, ні Чэхаў, ні Дастаеўскі не стаяць у дадзеным выпадку за патрабаваньне што да рускай. Тут, на жаль, чуецца Савецкі гімн і дзікая нянавісьць да гэтых «праклятых латышскіх сепаратыстаў”, якія адважыліся мець сваю дзяржаву. Вашы «падпісанты» гэтага не даравалі й яны помсьцяць!
– Тых, хто падпісваецца за рускую мову, у адным са сваіх відэазваротаў Вы назвалі «пятай калонай», якая жадае дэстабілізаваць сітуацыю ў Латвіі. Гэта значыць, Вы ўпэўнены, што чыста моўныя патрабаванні – гэта толькі пачатак і за імі затым могуць рушыць усьлед й іншыя?
К.Б.: Зразумела, што гаворка ідзе не пра моўныя праблемы, а аб задачах, зьвязаных з пазбаўленьнем Латвійскай дзяржавы незалежнасьці. Вось гэты стан халоднай вайны ў Латвіі на сёньня выгадны Расеі. Усе вашыя мясцовыя антылатышскія настроі фінансава падсілкоўваюцца Расеяй і актыўна заахвочваюцца расейскай прапагандай. Вы наіўна думаеце, што ў вас не адбываюцца подкупы вашых СМІ і асобных вашых дэпутатаў!
В.Н.: Вы павінны разумець, што сёньня ва ўладзе ў Расеі стаяць ня проста кепскія людзі, чэкісты, злодзеі ды жулікі. У іх прысутнічае і вялікі маніякальны элемент [дарэчы, тут похадзя названыя ключавыя рысы расейскай імперыякратыі. – Рэд.]. Яны разыгрываюць “карцінку” 1940 года, калі, нібыта, добраахвотна ўлады Латвіі вырашылі ўступіць у СССР. Вядома, яны разумеюць, што сёньня «цягнік пайшоў». Прычым, уступленьне Латвіі ў ЕЗ і НАТА – гэта «хуткасны цягнік”. Але ж трэба хоць неяк «накапаць» на латышоў, заявіць у ЕЗ аб парушэньні правоў нацыянальных меншасьцяў [і там, што цікава, няшчасную расейскую імперыю пачуюць…; дарэчы, “Захад” і ў Беларусі акрамя парушэньня правоў нацыянальных, рэлігійных, сексуальных меншасьцяў ніякіх іншых істотных праблем ня бачыць. – Рэд.]. Хай нават з боку ЕЗ і ня будзе санкцый, ну хоць заўвагу зробяць. Паколькі ў вас адсотак тых, каго цяперашнія палітыкі Расеі лічаць сваёй апорнай базай, значна вышэй, чым у Літве і Эстоніі, то яны і абяцаюць вам усё сваё «каханьне», «час» і «падтрымку» [дарэчы, зьвернута ўвага на яшчэ адну заканамернасьць: колькасьць этнічных “рускіх” каланістаў – гэта таксама істотны чыньнік расейскай імперскай палітыкі; атрымліваецца, што лягчэй “клапаціцца” пра тую “меншасьць”, якая пабольш, а калі меншасьць стане большасьцю, на карэнных жыхароў і ўвогуле можна не зьвяртаць увагі… – Рэд.].
– Як вядома, у зборы подпісаў могуць удзельнічаць толькі грамадзяне Латвіі. Калі, як Вы кажаце, гэта «пятая калона», то тады атрымліваецца, што наяўнасьць сёньня ў нашай краіне вялікай колькасці неграмадзян выгадна дзяржаве, бо яны ня маюць права голасу…
К.Б.: Падобна, Вы зыходзіце з таго, што ўлада ў Латвіі зараз гэта нейкі варыянт расейскай улады. Ваша краіна, па-мойму, дасягнула ўжо іншага ўзроўню разуменьня сваіх мэт і задач. Я думаю, вашы ўлады не зацікаўлены ў супрацьстаяньні латышоў і рускіх. Тыя, хто не атрымліваюць ў вас грамадзянства, ужо зразумела, робяць гэта не па просьбе латвійскага ўраду.
В.Н.: Я была ў Латвіі і мне цяжка ўявіць сабе чалавека, які жыве 20-30 гадоў у краіне і ня можа так-сяк здаць экзамен па мове, элементарных ведах гісторыі й тэкст гімна.
– Вы таксама параілі рускім жыхарам Латвіі “забыцца аб гістарычнай Радзіме ў плане дапамогі». Але ж ёсьць жа ў Расеі праграма па аказаньні дапамогі суайчыньнікам, іх клічуць на гістарычную Радзіму…
К.Б.: Я лічу, што трэба вельмі дакладна ацаніць праграму, якую Расея спрабуе ўкараняць ня толькі ў Латвіі, але й іншых постсавецкіх краінах. Дык вось, гэтая праграма нацэлена на супрацьстаяньне мясцовых, карэнных жыхароў з рускімі. Больш за тое, гэта план своеасаблівага супрацьстаяньня Захаду, Еўразьвязу, НАТА. Амбасады Расеі тым самым прасоўваюць вельмі агрэсіўныя, вельмі небясьпечныя для незалежнасьці постсавецкіх краін праграмы, проста вельмі добра завэлюмаваныя.
В.Н.: Праграмы дык ёсьць, а вось дапамогі няма. Андрэй, спытаеце ў тых, хто гаворыць з Вамі на адной мове, хто зь іх прагне вярнуцца ў Расею?! І куды яны вернуцца? Ім прапануюць нейкую глухмень, нейкую вёску: ніякіх грошай, ніякага жыльля і чыстае поле.
– А што ў Расеі думаюць пра сітуацыю ў Латвіі і наогул у краінах Балтыі? Мяркуючы па шматлікіх расейскіх СМІ, нічога добрага?
К.Б.: Сёньня грамадскае меркаваньне ў Расіі знаходзіцца пад уздзеяньнем магутнай прапагандысцкай машыны савецкага тыпу. Яе самы галоўны складнік – тэорыя ворагаў, што, маўляў, Расея аточана суцэльнымі недобразычліўцамі. Для нашых сілавікоў гэта зьяўляецца адзінай магчымасьцю ўмацаваньня сваёй улады, нарошчваньня арміі. Выкарыстоўваюцца любыя дробязі: забарона малдаўскага віна, армянскага каньяку, вашых латыскіх шпротаў, гэта значыць, як я сказаў, патрэбныя «ворагі». Таму шматлікія нашы СМІ падаюць мясцовую [латыскую] ўладу, як антырасейскія, недэмакратычныя і нават фашысцкія рэжымы. Так што, у сьвядомасьці простага расейца і ствараецца прыкладна такая карціна.
В.Н.: Усе нашы праграмы паказваюць шэсьце латышскіх легіянераў, па сутнасьці, бедных і няшчасных, якія абаранялі Латвію, як ужо маглі, ад Савецкага Саюзу. Потым паказваюць ваш помнік «Айчыне і Свабодзе» й ідзе інфармацыя, што ва ўладзе фашысты. Балтыя заўсёды для СССР была маленькай Еўропай – і раптам яна ўзяла і зьбегла ў «вялікую Еўропу». І ўсё, ніякай «еўропы» ў Расеі, не аказалася. Гэта для Расеі вельмі балючы ўдар [бо “Расея” стала суцэльнай Азіяй. – Рэд.]. Таму цяпер на антыбалтыйскую прапаганду кідаецца значна больш [рэсурсаў], чым нават на антыамерыканскую!
– Што б Вы пажадалі, параілі рускамоўным жыхарам Латвіі, як грамадзянам, так і неграмадзянам?
К.Б.: Тое ж самае, што і рускамоўным грамадзянам ЗША, Вялікабрытаніі, Францыі, Нямеччыны: адаптавацца, прыняць каштоўнасьці дэмакратыі, якія сёньня вельмі моцна адрозьніваюцца ад расейскіх антыдэмакратычных асноў [на жаль, усё менш па прычыне самадэградацыі “Захаду”. – Рэд.]. Не выступаць у якасьці правакатараў і «пятай калоны», не «цягаць каштаны з агню» для расейскай ФСБ, якая вырашае свае задачы. Ствараць нармальныя ўмовы жыцьця для сябе, сваіх дзяцей і для тых, хто ўсё ж такі мае тут права размаўляць ня толькі на рускай мове.
В.Н.: Неграмадзянам я параіла б стаць грамадзянамі. А потым перастаць быць цяжарам, «каменем на шыі» і стаць гонарам краіны, у якой яны жывуць. Даказаць, што рускія могуць быць і дэмакратамі, і лібераламі. І, зразумела, трэба выкупаць віну перад Латвіяй ды іншымі былымі калоніямі Савецкага Саюзу, якія на доўгі час былі пазбаўленыя свайго лёсу. Тады рускія заслужаць і прабачэньне, і ўхваленьне, і тым самым прынясуць карысьць сваёй няшчаснай гістарычнай Радзіме.
–
Ад рэдакцыі:
Можа, хто ня ведае, але сапраўды так: расейскія прыўладныя імперцы зноў актыўна “мрояць” (а то і адкрыта кажуць) пра “вяртаньне” (на справе, натуральна, захоп) Прыбалтыйскіх краін. Яны апошнім часам пачалі актыўны эканамічны, палітычны і нават ваенны ціск на іх (вось, напрыклад, толькі некаторыя матэрыялы за апошнія некалькі месяцаў, узятыя з сайта знакамітых на ўвесь сьвет барацьбітоў за свабоду сваёй Бацькаўшчыны – чачэнцаў: http://kavkazcenter.com/russ/content/2011/07/12/83377.shtml; http://kavkazcenter.com/russ/content/2011/07/13/83400.shtml; http://kavkazcenter.com/russ/content/2011/07/19/83607.shtml; http://kavkazcenter.com/russ/content/2011/08/03/84070.shtml; http://kavkazcenter.com/russ/content/2011/08/06/84175.shtml; http://kavkazcenter.com/russ/content/2011/09/12/85127.shtml; http://kavkazcenter.com/russ/content/2011/09/18/85265.shtml; http://kavkazcenter.com/russ/content/2011/09/20/85348.shtml; http://kavkazcenter.com/russ/content/2011/10/07/85736.shtml).
Справа даходзіць да таго, што ў “марах” расейскіх імперцаў пачынае прысутнічаць ня толькі Латвія, Эстонія, Летува, а і… Фінляндыя (http://kavkazcenter.com/russ/content/2011/10/24/86065.shtml; http://kavkazcenter.com/russ/content/2011/10/18/85941.shtml). Маўляў, “гэта ўсё іх былая тэрыторыя”, якая “падлягае вяртаньню”. З-за гэтага неўтральныя фіны падумваюць нават аб уступленьні ў НАТА…
Дзіўным чынам у гэты ж час пачынаецца заняпад Еўразьвязу (гл. папярэдні матэрыял сайта). Што толькі, натуральна, распальвае расейскую імперыякратыю, а таксама дазваляе дапусціць гіпотэзу, што тут усё дзеецца не бяз згоды глабалісцкай сіянакратыі, якая, як ужо шмат разоў заўважана ў гісторыі, выкарыстоўвае ў глабальным маштабе любыя дыктатарскія й імперскія сілы для вынішчэньня карэнных народаў, разбурэньня нацыянальных дзяржаў ці здушэньня мараў любых народаў займець уласную дэмакратычную дзяржаву. А потым сіянакратыя прыходзіць на папялішчы, як на “нічыйную зямлю” і прыступае да завяршэньня сваёй сатанінскай справы…
Натуральна, латышы маюць права і мусяць супраціўляцца. Ва ўступнай частцы да гэтага матэрыяла мы адзначылі, што амаль з усім згодныя з Навадворскай і Баравым. “Амаль” датычыць такога адценьня: яны заклікаюць рускіх шавіністаў “выкупаць віну” перад латышамі, перастаць быць «каменем на шыі» для іх, прыняць тое, што Латвія – незалежная еўрапейская краіна, што гэта ўласны дом для латышоў, стаць гонарам краіны. Мы лічым, што гэтыя заклікі для рускіх шавіністаў абсалютна пустыя. Яны іх не пераканаюць і не пераробяць, бо разьлічаны на сумленьне. А ў такіх людзей сумленьня па вызначэньні няма. Таму мы заклікаем латышоў больш выкарыстоўваць механізм пасьлясудовай экстрадыцыі: адкрылася, што чалавек, які жыве ў Латвіі, зьяўляецца агентам расейскага імперыялізму – суд і прымусовая высылка ў любімую, такую магутную, такую вялікую Расею… Як бачыце, у нас атрымліваецца трохі іншы падыход…
Адначасна, са свайго боку, заклікаем брацкі латвійскі народ не здавацца ў моўным пытаньні. Ніякай “другой рускай мовы”!
Для азнаямленьня з тым, што гэта азначае на самай справе, запрашаем прыехаць у Беларусь і паглядзець на ўласныя вочы. Мы – сябры рэдакцыі – запрашаем прадстаўнікоў латвійскіх нацыянальна-дэмакратычных партый і грамадскіх арганізацыій прыехаць хаця б у нашу Гародню (можна зьвязацца праз каментары да гэтага артыкула). Мы гатовыя правесьці экскурсію па горадзе і на практыцы прадэманстраваць, як выглядае “беларуска-рускае дзьвюхмоўе” праз 16 гадоў пасьля яго ўвядзеньня: у сьферы адукацыі (сярэднія школы, універсітэты), у СМІ (тэлевізійныя каналы, газеты), на вуліцах нашага гораду, у галовах нашых грамадзян!..
Думаем, усе патрыёты Латвіі, якія яшчэ ў нечым сумняюцца ці нечага не разумеюць, набудуць тут надзейныя веды, канчатковыя перакананьні і пераканаўчыя аргументы.
Жыве свабодная Латвія – дом латышскага народу!
Раней спадара Баравога і спадарыню Навадворскаую лічыў прадстаўнікамі ліберастычнага лагеру палітыкі і ставіўся да іх адпаведна. Але гэтыя іх каменты, вызываюць у мяне павагу, улічваючы, што азначае для маскавітскага палітыка зрабіць падобныя заявы. Прыемна даведацца, што ў абоіх карані з Вялікалітвы (Беларусі).
Да тэмы знайшоў у сеціве словы амаль ужо векавой даўніны выдатнага сына нашага народу:
“Дык што такое нацыяналізм?
Нацыяналізм – гэта кірунак чалавечай думкі, якая імкнецца да ажыцьцяўленьня мэтаў, карысных для нацыі – народу. Значыць, першай і галоўнай падставай нацыяналізму ёсьць існаваньне народу (нацыі), а другой, каб гэты народ меў свае мэты. Ясна, што свае мэты можа мець толькі сьведамы народ. Бяз гэтых двух падставаў, гэта значыць, без існаваньня нацыі й без наяўнасьці мэтаў у гэтай нацыі, нацыяналізм немагчымы.
Мэты ў кожнай нацыі могуць быць розныя і, залежна ад мэтаў, можа быць розны нацыяналізм. Гэтак – на першым пляне можна паставіць абарону нацыі ад загубы, інакш кажучы, ад нацыянальнай сьмерці. Гэтакую мэту мае той народ, якому пагражае асыміляцыя з боку мацнейшых народаў. У гэткага народу бывае нацыяналізм абаронны.
Іншай мэтай можа быць развой народу ў кірунку палітычным, эканамічным і культурным. Што датычыць разьвіцьця ў палітычным кірунку, дык нацыя, пранятая духам нацыяналізму, ідзе да здабыцьця для сябе роўных правоў зь іншымі народамі, да закладзінаў сваёй дзяржаўнасьці й да адыграньня сваёй ролі ў сусьветных падзеях; у эканамічным кірунку – да стварэньня як найлепшых умовінаў эканамічнага жыцьця для свайго народу, а ў культурным -да разьвіцьця літаратуры, навукі, мастацтва й усяго, што зьвязана з асьветай і цывілізацыяй. Гэта ёсьць нацыяналізм творчы.
Але ёсьць яшчэ іншы нацыяналізм, які зьяўляецца тады, калі адзін народ хоча падпарадкаваць сабе іншы народ. Гэта можа адбывацца або пры дапамозе сваіх культурных уплываў, або пры дапамозе сілы. Культурнае аддзеяньне аднаго народу на іншыя народы адбываецца тады, калі культура гэнага народу, ягоная літаратура, навука й мастацтва натолькі вялікія, што не прыняць іх немагчыма, а панаваньне пры дапамозе сілы адбываецца тады, калі сільнейшы народ забірае пад сваю ўладу слабейшы й стараецца яму накінуць сваю мову, культуру, а разам з гэтым сваю нацыянальнасьць. Гэта ёсьць нацыяналізм імпэрыялістычны.
Гэтак адрозьніваем нацыяналізм абаронны, творчы й імпэрыялістычны.
У абаронным нацыяналізьме знаходзім сьведамасьць нацыянальнай апрычонасьці і волю бараніць свой народ ад нацыянальнай сьмерці. Абаронны нацыяналізм выступае галоўна ў народаў падняволеных. Але абарону нацыі трудна было-б правесьці без нацыянальнай творчасьці, а гэта дзеля той прычыны, што той народ, каторы толькі бароніцца, а нічога ня творыць, у канцы ня выдзяржыць і паддасца чужому народу. Можна сказаць з усёй упэўнасьцю, што народы, якія толькі бароняцца й не выказваюць творчасьці, зьнікнуць з вобліку зямлі, як нацыі. Значыць, нацыя, баронячыся, павінна адначасна тварыць, разьвіваць свае нацыянальныя вартасьці, сваю мову, сваю літаратуру й мастацтва, ідучы разам з гэтым да здабыцьця для сябе палітычных правоў, роўных зь іншымі народамі. Нацыя, якая-б адказалася або не імкнулася да роўных правоў зь іншымі народамі, ня ёсьць поўнавартаснай нацыяй і не заслугоўвае на імя нацыі.
Творчы нацыяналізм кожнай поўнавартаснай нацыі вядзе тую нацыю да стварэньня сваёй дзяржавы. Гэта мы бачылі ў народаў: польскага, чэскага, латыскага і іншых. Без сваёй дзяржавы нацыя ня мае свабоды, якая патрэбная да разьвіцьця творчых сілаў народу, яго літаратуры, навукі, яго літаратуры, навукі, мастацтва, гаспадарчага жыцьця і г. д. Усебакова разьвіваць свае нацыянальныя вартасьці нацыя зможа толькі ў сваёй дзяржаве. Дый дзяржавы па Вялікай вайне паўставалі найбольш на нацыянальнай, а не на якой іншай падставе, добра, мусіць, разумеючы, што нацыянальныя асаблівасьці (мова, нацыянальны характар, звычаі) найболей лучаць і цымантуюць людзей.
Гісторыя нас вучыць, што дзяржавы, зложаныя зь некалькіх нацыянальнасьцяў, развальваліся, а ня было выпадку, каб развалілася дзяржава, зложаная з адной сьведамай нацыі. Дык для дабра нацыі й дзяржавы трэба, каб гэтыя два паняцьці супадалі, творачы адно цэлае.
Для сутнасьці творчага нацыяналізму патрэбны: сьведамасьць сяброў данай нацыі аб сваім фізычным і псыхічным сваяцтве; воля падняцьця гэтай нацыі і зраўнаньня яе зь іншымі нацыямі; праца дзеля разьвіцьця нацыянальных вартасьцяў народу, яго мовы, літаратуры, навукі, мастацтва, а такжа падняцьця ягонага эканамічнага й палітычнага бытаваньня. Такога творчага нацыяналізму спыняць ніхто ня мае права, ані свой, ані чужы. КалІ мы шануем правы адзінкі, дык яшчэ болей павінны шанаваць правы народу.
3 усяго, што мы сказалі, выснова такая, што нацыя без нацыяналізму існаваць ня можа; што кожная нацыя мае свой арыгінальны нацыяналізм; што кожны, хто працуе для дабра нацыі або бароніць яе, ёсьць у такім ці іншым сэнсе нацыяналістым. Ды мы як запраўдныя нацыяналісты павінны кіравацца дабром сваёй нацыі.”
©Вінцэнт Гадлеўскі
люты 1939 г.
Вялікі дзякуй за цытату.
1) Сапраўды, прайшло больш за 70 гадоў, а зь дзясятак палажэньняў (!), якія прысутнічаюць у гэтых меркаваньнях шаноўнага спадара Вінцэнта і сёньня дакладныя і актуальныя.
2) Напэўна ёсьць яшчэ шмат палажэньняў, датычных праблеме, калі паглядзець на яе сістэмна. Як мінімум зь дзясятак прынцыповых палажэньняў, датычных нацыяналізму, у свой час было сфармулявана намі й зафіксавана ў якасьці прынцыпаў Беларускай дактрыны (гл. зьлева ўверсе на любой старонцы сайта). Адно з такіх палажэньняў – гэта тое, што стваральна-творчы, не выходзячы за свае этнічныя межы “нацыяналізм” – гэта практычна тое, што мы завем Зьмястоўнай (іначай, сапраўднай) дэмакратыяй. Усе іншыя “дэмакратыі” (ліберальная, хрысьціянская, сувярэнная, сацыялістычна-камуністычная і г.д.) – гэта адхіленьні, ад таго, што ёсьць сапраўднай дэмакратыяй.
3) Таму мы – сябры рэдакцыі сайта і АК БДР – сапраўдныя Дэмакраты. Зыходзячы з тэрміналагічна-прапагандысцкага фону, пануючага сёньня ў сьвеце, называць сябе так лепш…
4) Пытаньне “нацыяналізму” – адно з ключавых, за якім сочыць наша рэдакцыя. У нас нават уведзена рубрыка “Нацыяналізмы” (гл. зьлева “Рубрыкі”), якая зьбірае самыя розныя меркаваньні й факты, датычныя гэтай зьявы. Сярод іншых артыкулаў (ужо амаль 100), якія выцягваюцца па гэтай рубрыцы, ёсьць і пададзены вамі знакаміты артыкул шаноўнага спадара Гадлеўскага (гл. https://nashaziamlia.org/2007/03/04/555/ ). Шаноўны спадар Вінцэнт акрамя таго шмат разоў узгадваецца ў матэрыялах сайта (праверыць проста – набіраецца “Гадлеўскі” ў акенцы “Пошук”).
5) Тым ня менш, паважаны спадар Дарафей, калі вы знойдзеце яшчэ які-небудзь артыкул (найбольш істотны на вашае меркаваньне), які глыбока раскрывае праблемы нацыяналізму і сапраўднай дэмакратыі, ці нацыяналізму і шавінізму-імперыялізму, просім вас дасылаць на сайт (напрыклад, у якасьці каментара да нейкага матэрыялу на сайце (так як вы зрабілі цяпер). Ці вам даслаць наш Е-мэйл?)
З павагай.
Масква кідае вялікія рэсурсы на заваёву суседзяў і ў той жа час народы РФ апускаюцца да быдляцкага стану, хамста, алкагалізму … З гэтай дурноты, у рэшце рэшт, атрымаюць прыбытак кітайцы. Цікава было б даведацца таксама аб памерах вывазу капіталаў з РФ у “цёплыя краіны” правячай, як быццам бы, “элітай”.
… тут быў некарэктны каментар нейкага “Сьцяпана”…
English language is a tool for the American world dominance.
Kill gringos!!!