Два дні таму мы бачылі дзіўную сцэнку: мітрапаліт Філарэт і Лукашэнка з нагоды праваслаўнага Нараджэньня Хрыстовага выступаюць у праваслаўным храме (?!) ў Менску і кажуць, што “Самае галоўнае, што характарызуе нашу царкву – гэта патрыятызм. Яна заўсёды была з народам і бараніла сваю Айчыну”. Пачварнасьць гэтай сітуацыі сярод іншага заключаецца ў тым, што адзін непасрэдны агент крамлёўскай браціі й другі такі ж агент (толькі што апасяродкаваны, бо прызначаны кіраўніком РПЦ МП і даўнім агентам НКВД-КГБ-ФСБ Алексіем ІІ) разам прадстаўляюць самыя што ні ёсьць санінскія сілы – расейскую імпербюракратыю (нагадаем, падзея адбываецца ў праваслаўным Храме ў Беларусі зь яе татальным этнацыдам і станам на мяжы поўнай страты дзяржаўнасьці…). Натуральна, мы не маглі не адрэагаваць на такое. Прапануем да вашай увагі трохі скарочаны артыкул Глеба Шчарбатава ды Сьцяпана Баярава, які ўзяты з сайта рускіх шавіністаў ari.ru і прысьвечаны РПЦ МП.
Рэдакцыя.
КАЛІ САБАКІ МОЛЯЦЦА ці ШТО ЗА “РАСТВО” СЬВЯТКУЮЦЬ ПРАВАСЛАЎНЫЯ ХРЫСЬЦІЯНЕ?
Некалі мы самі памыляліся што да хрысьціянства, але патрэба ў пошуку ісьціны ўласьцівая чалавеку. І калі замест паўтарэньня чужых заклінаньняў пачынаеш гэтыя пошукі, яны прыводзяць да дзівосных адкрыцьцяў. Хаця, здавалася б, усё ляжыць на паверхні, але ніхто не жадае гэта заўважаць. Мы паважаем любыя рэлігійныя погляды і перакананьні чалавека, але лічым, што гэтыя перакананьні павінны грунтавацца на разуменьні сутнасьці прынятай табой рэлігійнай канцэпцыі. Дапамагчы зразумець – вось наша задача.
На працягу некалькіх тысячагоддзяў [так у аўтараў. – Рэд.], штогод, 7 студзеня, некаторая частка рускіх, якія называюць сябе праваслаўнымі хрысьціянамі, адзначае сьвята, названае імі Божым нараджэньнем. Наагул сьвятаў на працягу году існуе шмат – сьвятаў старажытных (Масленіца) і сьвятаў новамодных (Хэлоўін), сьвятаў натуральных (Новы год) і сьвятаў, «уведзеных» нейкімі нягоднікамі (23 лютага). Сьвяты гэтыя вельмі разнастайныя, агульнага паміж большасьцю зь іх нічога няма, аднак ёсьць нешта, што зьяўляецца падставай самога факта сьвяткаваньня – гадавіна нейкай падзеі (астранамічная зьява, гістарычная дата, дэкрэт нейкага тырана). То бок астранамічна вывераны дзень, які паўтараецца штогод.
Аднак хрысьціянскае Божае нараджэньне [так у аўтараў; што зробіш – рускія… – Рэд.] са ўсяго гэтага ланцужка выпадае, паколькі, ШТО 7-га студзеня сьвяткуюць нейкія праваслаўныя хрысьціяне, мякка кажучы, незразумела, ўжо хаця б з-за разыходжаньня датаў.
Хаця з афіцыйна аб’яўленай датай Божага нараджэньня, па сутнасьці, пытаньняў менш за ўсё – яна як бы прыходзіцца на 25 сьнежня – дзень, калі Зімовае Сонца пачынае мяняцца на Летняе, у самы кароткі дзень ў годзе. Але вось 7 студзеня, калі нібыта Божае нараджэньне сьвяткуюць праваслаўныя – гэта астранамічна зусім іншы дзень, іншая зусім дата. Сонца ў іншым месцы знаходзіцца, пятнаццаць дзён прайшло з той даты (калі так пойдзе, дык тэарэтычна праз некалькі тысяч гадоў сваё Божае нараджэньне праваслаўныя пачнуць адзначаць недзе ў траўні). Наагул, з пункту гледжаньня датаў Божае нараджэньне праваслаўных хрысьціянаў – гэта мура нейкая. З гэтага пункту гледжаньня сучасны каляндар нашмат больш дакладна адлюстроўвае гадавіну падзеі.
Дарэчы, нашыя продкі лічылі, што ў дзень 25 сьнежня нарадзіўся сын Сонца Хорс (адсюль слова «хоровод»), хаця імя Хорс – так званае замяшчальнае імя, каб не ўспамінаць марна сапраўднае імя сына Сонца – Божыч Каляда. Гэтае імя прысутнічае ў абсалютна рэальных калядках, якія да сёньняшняга дню выконваюцца як у Расеі, так і ў шэрагу славянскіх еўрапейскіх дзяржаваў (радкоў пра Каляду ёсьць тысячы). Абвінаваціць простых украінскіх, сэрбскіх або польскіх сялянаў ў фальсіфікацыі фальклёру нікому не прыйдзе ў галаву, у той час як адкуль у праваслаўных варыянтах «калядак» зьявіліся нязвыклыя рускаму слыху габрэйскія імёны тыпу Іісус і Майсей – незразумела.
Незразумелыя і дзіўныя паралелі паміж нараджэньнем Каляды, вылічэньнем гэтага нараджэньня рускімі вяшчунамі, спробамі забіць немаўля Каляду – і падобнымі падзеямі, апісанымі ў Евангельлі. Ня менш цікавыя «супадзеньні» з евангельскімі тэкстамі прасочваюцца ў рускіх легендах пра Дажджбога [так у аўтараў . – Рэд.], у старажытнагерманскіх міфах пра сына Адзіна Крэстаса.
Зыходзячы з гэтага, можна сьмела меркаваць, што тая частка Евангельля, што апісвае нараджэньне Іісуса (і адпаведна ўсе евангельскія «сьвяты», якія прыпадаюць на язычніцкую першааснову) – усяго толькі складзеная старажытнымі габрэйскімі евангелістамі фальшыўка, праўда ў якой толькі імя Марыі, Ёсіфа і самога Іісуса.
Хаця само існаваньне чалавека, вядомага пад імем Іісус Хрыстос, можна лічыць дастаткова імаверным, аднак больш-менш верагодным зьяўляецца выкладаньне яго жыцьця пасьля таго, як ён стаў хадзіць па старажытнай Палестыне з вучнямі, што адбылося, калі яму было ўжо за 30. А вось што было ў жыцьці Хрыста да гэтага, не ведалі нават ягоныя апосталы, якія пазнаёміліся зь Іісусам, толькі калі ён пачаў пропаведзі сваіх поглядаў у старажытнай Іудэі. Так што сам факт сьвяткаваньня нейкага «Божага нараджэньня» – ня больш чым прыцягнутая за вушы версія, першакрыніцай да якой паслужылі традыцыйныя абрады народаў.
Калі абапірацца на гістарычныя факты, у любым выпадку, выснова натуральная і адназначная – хрысьціянства ёсьць рэлігія, накінутая Русі. Аднак сяньня нямала ёсьць суродзічаў, якія маюць адносна праваслаўя нейкія ілюзіі. Гэта іх права і мы будзем яго паважаць. Але ў той жа час многія ахопленыя гэтымі ілюзіямі не знайшлі часу разабрацца ў першакрыніцах. З Божым нараджэньнем, спадзяемся, усё зразумела, але вось пра што вучыў сам «Выратавальнік». Баімся, што многія праваслаўныя як сьлед гэтага і ня ведаюць, не знайшлі магчымасьці пацікавіцца – якое месца ў вучэньні Хрыста выдзяляецца ім. Як заклікаў адносіцца да іх сам «Выратавальнік», якога ў яго рэальным жыцьці звалі Іегошуа ці яшчэ Ісса на арабскі лад, але ніяк не Іісус, як клічуць яго праваслаўныя (ізноў падман, навошта ж імя перамянілі) ?
Многія людзі чагосьці ў Евангельлі не зразумелі ці нават не дачыталі, бо сярод грамадзянаў, якія папракаюць АРИ, што мы, маўляў, «нападкамі на праваслаўе ганім веру продкаў!», ёсьць нямала людзей, якія Евангельле і не адчынялі. А дарма. Магчыма, па Палестыне і хадзіў Іегошуа, магчыма, ён меў нейкі звышнатуральны дар. Магчыма, але прычым тут праваслаўныя з Расеі?
1. І паклікаўшы дванаццаць вучняў Сваіх, Ён даў ім уладу над
нячыстымі духамі, каб выганяць іх і лекаваць усялякую хваробу і
ўсялякую нямогласьць.
2. Дванаццаць жа Апосталаў імёны мелі такія: першы Сымон,
які зваўся Пятром, і Андрэй, брат яго, Якаў Зеведзеяў ды Ян, брат яго,
3. Філіп і Варфаламей, Фама і Матвей мытар, Якаў Алфееў і
Лявей, названы Фадзеем,
4. Сымон Кананіт і Юда Іскарыёт, які прадаў Яго.
5. Гэтых дванаццаць паслаў Іісус, і наказаў ім, гаворачы: НА ШЛЯХ ДА ЯЗЫЧНІКАЎ
НЕ ХАДЗІЦЕ, І Ў ГОРАД САМАРАНСКІ НЕ ХАДЗІЦЕ;
6. А ІДЗІЦЕ НАЙБОЛЬШ ДА ЗАГІБЛЫХ АВЕЦ ДОМУ ІЗРАІЛЕВА;
7. калі прыйдзеце, прапаведуйце, што наблізілася Царства Нябеснае.
Гэта – фрагмент Евангельля ад Матвея, 10-я глава. Як бачым, Іегошуа прама і недвухсэнсоўна забараніў сваім вучням дапамагаць негабрэям, паколькі яго дар – выключна для авец дому Ізраілева. Такім чынам, пропаведзь хрысьціянства на язычніцкай Русі была прамым парушэньнем распараджэньня самога заснавальніка хрысьціянства, ня кажучы ўжо пра спробы сучасных праваслаўных «зьвярнуць на шлях сапраўдны» людзей, якія аддаюць перавагу Рускім Багам перад усімі іншымі. Тым ня менш, гэта распараджэньне было парушана яшчэ канстантынопальскімі папамі і невядома: ці падыходзіць хрысьціянства да людзей, якія ня маюць шчасьця альбо няшчасьця быць «авечкамі дому Ізраілева»?
Для засваеньня гэтага пытаньня лепш за ўсё зьвярнуцца да драматычнай тысячагадовай гісторыі хрышчонай агнём і мячом Русі, аднак мы зноў зьвярнуліся да Матвея. Глава 19-я:
25 Пачуўшы гэта, вучні Яго вельмі зьдзівіліся і сказалі:
дык хто ж можа выратавацца?
26 А Іісус, паглядзеўшы, сказаў ім: чалавекам гэта немагчыма, Богу ж магчыма ўсё
27 Тады Пётр, адказваючы, сказаў Яму: вось, мы кінулі ўсё і пайшлі за Табою;
што ж будзе нам?
28 Іісус жа сказаў ім: сапраўды кажу вам, што вы, хто пайшоў за Мною, – у пакібыцьці, калі сядзе Сын Людскі на прастол славы Сваёй, СЯДЗЕЦЕ І ВЫ на дванаццаці прастолах СУДЗІЦЬ ДВАНАЦЦАЦЬ КАЛЕНАЎ ІЗРАІЛЕВЫХ.
29 і кожны, хто кіне дамы, ці братоў, ці сёстраў, ці бацьку, ці маці, ці жонку, ці дзяцей, ці землі, з-за імя Майго, атрымае ў сто разоў больш і атрымае жыцьцё вечнае.
Гэта значыць, ізноў «дванаццаць каленаў Ізраілевых», якія апосталы будуць судзіць на Страшным Судзе. А іншыя як – што не «калена Ізраілевы»? Рускіх, напрыклад, будуць адразу ў топку? І хто, прабачце, суддзі? Няўжо на Нябёсах этнічны склад «пракуратуры» той жа, што і ў Расіяніі – г.зн. нярускі? Тут нам замежнікі гадзяць на галовы і што – тое ж самае будзе на тым сьвеце? І ў гэта вераць праваслаўныя? Да такога Страшнага Суду сябе рыхтуюць? Ратуюцца навошта? І хай яшчэ наіўныя рускія мужыкі ў нешта вераць, гатовыя пакінуць «дамы, і братоў, і сёстраў, і бацьку, і маці, і жонку, і дзяцей, і землі», але жанчыны, якім не прапанавалася «пакінуць мужа», яўна ня маюць ніякіх шанцаў на «жыцьцё вечнае» – іх нават не ўзгадалі як прэтэндэнтаў на вечнае жыцьцё. У што вераць яны? І заўважым – гэтая гаворка пра жанчын з «дванаццаці каленаў Ізраілевых», гэта значыць, аб габрэйках, а ўжо што прыгатавалі на тым сьвеце рускім цёткам – і падумаць страшна, хаця некаторыя намёкі на гэта ў Евангельлі ёсьць:
22 І вось, жанчына Хананеянка, выходзячы з тых месцаў, крычала Яму:
памілуй мяне, Госпадзі, сын Давідаў, дачка мая цяжка шалее.
23 Але Ён не адказваў ёй ні слова. І вучні Яго, абступіўшы, прасілі Яго: адпусьці ёй,
таму што крычыць за намі.
24 Ён жа сказаў у адказ: Я пасланы ТОЛЬКІ ДА ЗАГІБЛЫХ АВЕЦ ДОМУ ІЗРАІЛЕВА.
25 А яна, падышоўшы, схілялася перад Ім і казала: Госпадзі! Дапамажы мне.
26 Ён жа сказаў у адказ: НЯДОБРА ЎЗЯЦЬ ХЛЕБ У ДЗЯЦЕЙ І КІНУЦЬ САБАКАМ.
27 Яна сказала: так, Госпадзі! Але і псы ядуць крохі, якія падаюць са стала гаспод іх.
28 Тады Іісус сказаў ёй у адказ: о, жанчына! Вялікая ёсьць вера твая; ды будзе табе
па жаданьні тваім. І ачуняла дачка яе ў той жа час. (Евангельле ад Матвея, Глава 15).
Евангельле – гэта кніга, якая мае, магчыма, пад дзьве тысячы гадоў, магчыма, і менш, аднак кніга гэтая старая ў любым выпадку. Напісана яна была не на рускай мове. Нібыта Іісус размаўляў на арамейскай мове. Потым яго словы заканспектавалі людзі, якія яго чулі. Далей быў пераклад на грэцкую мову і латынь, адтуль на стараславянскую, г.зн. цяжка схапіць некаторыя дэталі сэнсу, абароты мовы. Таму пра дакладнасьць перакладу працытаванага фрагменту Матвея казаць складана. У той жа час, зь песьні слова не выкінеш. Слова «дзіця» на слова «сабака» не заменіць ніводны перакладчык. Г.зн., «нядобра ўзяць хлеб у дзяцей і кінуць сабакам» – пераклад цытаты адназначны. Сабака – яна і ў Афрыцы сабака, прычым сабака жаночага роду – гэта сука. Ці ня так? І калі мужчына з жанчынай сварацца, ён як яе кліча? Правільна, ён называе яе яўна не «кабялём». А цяпер удумайцеся ў кароткі дыялог, пераклаўшы яго на сучасную бытавую мову з усімі сэнсавымі адценьнямі. Атрымліваецца нешта наступнае.
Ідзе Іегошуа – экстрасэнс, з кляўрэтамі (габрэямі), а за імі бяжыць жанчына-негабрэйка, молячы «сына Давіда» вылечыць яе дачку. Іегошуа нават не абарочваецца. Але жанчына ўсё роўна бяжыць і працягвае маліць, пакуль не расчуліліся нават апосталы, якія зьвярнулі на яе ўвагу настаўніка. І што ж ім адказвае экстрасэнс? Іегошуа адказвае: я пасланы лячыць габрэяў. Тады жанчына зноў бяжыць за імі, кідаецца ў ногі і працягвае маліць, але Іісус адказвае ўжо метафарай, што «нядобра ўзяць хлеб у дзяцей і кінуць сабакам». Па-сучаснаму, тыпа, пайшла на хрэн, сука, мая сіла для габрэяў. Але жанчына плача: так, ты – габрэйскі гаспадзін, я – сука, усё так, але нават сабаку гаспадар корміць! І тады Іегошуа ў знак ухваленьня таго, што негабрэйка прызнала сябе сабакай, нарэшце пагаджаецца вылячыць яе дзіця. Вельмі павучальны дыялог, пагадзіцеся. На што ж тады спадзяюцца рускія жанчыны, якія моляцца ў габрэйскіх храмах габрэйскім багам? Зноў чытаем Евангельле, Матвей, Гл.12-я:
46 Калі ж Ён яшчэ казаў да народа, Маці яго і браты Яго стаялі па-за домам, жадаючы размаўляць зь Ім.
47 І нехта сказаў Яму: вось Маці Твая і браты Твае стаяць вонкі, жадаючы размаўляць з Табой.
48 Ён жа сказаў таму: хто Маці Мая? і хто браты Мае?
49 І, паказаўшы рукою Сваёй на вучняў Сваіх, сказаў: ВОСЬ МАЦІ МАЯ І БРАТЫ МАЕ;
50 бо, хто будзе выконваць волю Бацькі Майго Нябеснага, той брат для Мяне, і сястра, і маці.
Многія нашы праваслаўныя чытачы, якія спрабуюць агітаваць за «веру продкаў», альбо Евангельле не чыталі ўвогуле, альбо чыталі яго нібы нейкую абстракцыю. А дарма. Калі чалавек праваслаўны, значыць, ён верыць, што ў Евангельлі напісана ўся праўда і толькі праўда. А калі праўда і толькі праўда, дык уявім гэтую рэальную карціну ў жыцьці.
Зьявіўся нейкі чалавек. Гэтаму чалавеку альбо праліўся на галаву залаты дождж, альбо ў галаву стукнуў нейкі касьмічны прамень, альбо яшчэ адбылося нешта (напрыклад, па «вертыкалі ўлады»), што ўзьняла яго над іншымі людзьмі. Аброс кляўрэтамі-апосталамі, якія глядзелі яму ў рот. І вось да гэтага чалавека – узвышанага пана – прыходзіць маці і браты. Пану кажуць: глядзі, маўляў – маманя вашая прыйшла і браты. А ён адказвае: якая маманя, якія браты? Ёсьць вы – мае кляўрэта-апосталы, вы цяпер і мая маці і браты, а тыя побаку… Уявіце карціну маслам. Ну і што вы пасьля такой заявы падумаеце пра гэтага пана? Уявіце сабе рускую мамашу, якой сынуля заявіў, што ведаць яе ня ведае…
Аднак у нашых чытачоў, якія агітуюць за «праваслаўную веру продкаў», відаць, і сапраўды нешта з галавой. Хаця якія такія продкі, дамы ды спадарове? У тых, хто прыняў вучэньне габрэйскіх пасьлядоўнікаў Іегошуа, ня можа быць ніякай веры продкаў, бо ў тых, хто адрокся ад бацькі, маці і братоў ня можа быць продкаў па вызначэньні: у сабакаў (у адрозьненьне ад авец «дому Ізраілева», па версіі Евангельля), прабачце за выраз, ёсьць выключна радавод, але ня больш за тое. Таму ўсіх Роднавераў мы віншуем з Раством Сына Сонца – Каляды, а праваслаўных хрысьціян, на жаль, павіншаваць з днём нараджэньня Іегошуа нам складана, паколькі гэта будзе раўнацэнна абзываньню часткі нашых супляменьнікаў сабакамі…
P.S. Мы наўмысна абмежаваліся фрагментарным дасьледваньнем усяго аднаго Евангельля – ад Матвея, хаця падобных цытатаў, якія пераварочваюць у галаве ўсё з ног на галаву існуе вельмі шмат – кнігі цэлыя пра ніх напісаны. Але людзі, якія называюць сябе праваслаўнымі, не чытаюць ні гэтыя кнігі, ні нават свае кананічныя тэксты, паколькі мы не ўяўляем сабе чалавека, які верыць у бога, каторы прама называе гэтага чалавека сваім рабом, верыць у сына гэтага бога, які прама называе негабрэяў сабакамі, верыць у справядлівасьць Страшнага Суду, дзе ўсе 12 прысяжных – габрэі.
Старажытная кітайская мудрасьць кажа: калі сабакі моляцца – зь Неба падаюць косткі. Дык ці варта зьдзіўляцца, што рускія, якія прынялі праваслаўе, вось ужо тысячу гадоў нават у перапынках паміж нашэсьцямі іншаземцаў сідзяць у ярме таго ці іншага прыгнёту? А кітайцы – мудрыя людзі. Яны – язычнікі.
І яшчэ павінны ведаць праваслаўныя, што Руская праваслаўная царква – гэта вялізныя інтарэсы, становішча тысяч клірыкаў, фінансы, уплывы і каласальная людская інэрцыя.
Мала хто з тых, хто задзейнічаны ў гэтай цыклапічнай махіне, гатовы прызнаць хлусьню. Чалавек слабы. Толькі моцныя духам пасіянарныя людзі знаходзяць у сабе волю адкінуць цемру, але, Слава Багам, такіх усё больш. Тым ня менш, мы лічым, што нельга асуджаць і слабых, тых, хто ня мае сілы вырвацца з цемры.
Нацыяналісты павінны літасьціва ставіцца да ўсё яшчэ існых памылковых уяўленьняў.
Глеб Шчарбатаў, Сьцяпан Баяраў.
Каментар рэдакцыі:
У рускага народу вельмі мала шанцаў вырвацца зь расейскай імперыі, затое вельмі шмат наадварот – зьнікнуць, распусьціцца ўнутры яе. У сувязі з гэтым і ня ведаючы выйсьця з сітуацыі, рускія шавіністы нярэдка даходзяць да скрайнасьцяў у ацэнцы пэўных зьяў і падзей. Але і не ківаць на сваю РПЦ МП, якая ва ўсім гэтым удзельнічае, яны таксама ня могуць.
Мы ў сваю чаргу ўжо выказалі свае адносіны да рэлігійнага пытаньня ў цяперашняй ды будучай Беларусі й нават сфармулявалі адпаведны дактрынальны прынцып (гл. Д пр-пы 8 і 17). Больш пашырана яго можна падаць і так:
– мы перакананыя, што без веры ў вышэйшае, духоўнае, вечнае, ідэальнае, нават, хто жадае – міфічнае і г.д. частка нашага грамадства (ды й любога іншага сучаснага грамадства) існаваць ня можа (асобныя людзі могуць, грамадствы – не);
– мы ня можам адмовіцца ад азычніцкіх традыцый, вераваньняў і г.д. нашых продкаў больш чым шматтысячагадовай даўніны; гэта наша гісторыя і нашае багацьце;
– але і хрысьціянства ёсьць таксама часткай нашай нацыянальнай культуры, гэта таксама важная традыцыя, якая налічвае ўжо больш 1000 гадоў;
– таму ў будучай Беларусі нашы грамадзяне змогуць выяўляць свае духоўныя запатрабаваньні й тым, і тым чынам. Але пры ўсім гэтым у нас будзе цьвёрда забясьпечвацца прынцып дыферэнцыяцыі ўлады сьвецкай і рэлігійнай, так што ў час Раства Хрыстовага на амвоне праваслаўнага храма прэзідэнта Беларусі вы не ўбачыце (як і, напрыклад, твар мітрапаліта Філарэта на дошцы ганаровых дактароў Гродзенскага дзяржаўнага медыцынскага універсітэта);
– акрамя таго, у будучай беларускай дзяржаве РПЦ МП ня будзе (нават у выглядзе зманлівай БПЦ), а будзе Беларуская Аўтакефальная Праваслаўная Царква (БАПЦ);
– пры гэтым ва ўсіх цэрквах – і праваслаўных, і неправаслаўных – дзе па службе будзе магчыма, служыць будуць па-беларуску;
– што да пытаньня пераносу даты адзначэньня Раства Хрыстовага на 25 сьнежня, дык гэта, з нашага меркаваньня, цалкам верагодна, але будзе належыць да кампетэнцыі БАПЦ.
