Павал Севярынец
Нацыянальная ідэя застаецца ўсяго толькі ідэяй, пакуль не авалодае нацыяй.
Нажаль, беларускі народ дагэтуль слаба ўсьведамляе сябе нацыяй. У выніку не сьвядомасьць вобразу і падабенства Божага, як наканавана звыш, вызначае нацыянальнае быцьцё, а навакольнае быцьцё, згодна зь лёгікай матар’ялізму, фармуе бездуховую, рабскую, “тутэйшую” сьвядомасьць. Заняпад мовы, кволасьць эліты, нішчымнасьць улады карэняцца ў неразуменьні рэальнасьці Божага прызначэньня для Беларусі. Найвышэйшыя ідэалы, даступныя ўзьнёслай душы, вольнаму розуму й чыстаму сэрцу, будуць тут недасяжнымі мроямі роўна столькі, колькі нам спатрэбіцца на шматмільённы роспачны позірк угару, да Творцы ўсяго існага.
Бо першае, што мусяць зараз рабіць беларусы – каяцца. Каяцца за сваю бязбожнасьць, імкненьне да сытасьці й заспакоенасьці, за падбітасьць і абыякавасьць, за навуковы камунізм і праваслаўны атэізм. Ані немцы, ані расейцы і не падумаюць прасіць прабачэньня ў Беларусі, дакуль самі беларусы не ачысьцяцца ад свайго тысячагадовага грэху. Божа, даруй жа нам грахі нашыя так, як мы даруем вінаватым прад намі!..
Усенароднае пакаяньне – перадумова для таго, каб пачаць верыць. Верыць у Бога, а значыць – у сваю краіну, у сваё прызначэньне і ў сябе як нашчадкаў Хрыста. “Калі вы будзеце мець веру з гарчычнае зерне і скажаце гары гэтай: “Перайдзі адсюль туды”, яна пяройдзе, і нічога ня будзе немагчымага вам”. (Мацьвея 17: 20-21). Менавіта веры так не стае сучаснаму адраджэньню.
Нарэшце, вера дае ўсёй нацыі сілы, каб дзейнічаць. Дзейнічаць у кожнай кропцы, кожным моманьце, кожным імгненьні паводле волі Божай – штосэкунды адказваць сабе на пытаньне “Дзе я?”, каб ідэя ператваралася ў дзею. І дзейнічаць так, як кажа Эвангельле. Любоўю.
Бо сапраўдная Беларусь – гэта і ёсьць вера, якая дзейнічае любоўю. Сэнс беларускай нацыянальнай ідэі просты, як галоўны запавет Бібліі, і складаны, як тысячагодзьдзе яго выкананьня ў нашай гісторыі.
Беларус! Палюбі Госпада Бога твайго ўсім сэрцам тваім, усёй душою тваёю, усімі сіламі тваімі, усім разуменьнем тваім – і блізкага твайго, як самога сябе. (Лукі 10:27)
БІБЛІЯГРАФІЯ
1. Абдзіраловіч Ігнат. Адвечным шляхам. – Мн.:1994
2. Абецедарский Л. С. Белорусы в Москве ХVII в. – Мн.: 1957
3. Адамовіч А. і інш. “Я з вогненнай вёскі… / Алесь Адамовіч, Янка Брыль, Уладзімір Калеснік – Мн.: “Мастацкая літаратура, 1983
4. Акінчыц Ст. “Залаты век Беларусі” – Хабараўск: “Новый взгляд”, 2001
5. Акунін Глеб. “Праўдзівае аблічча Маскоўскай патрыярхіі”, Мн.:Энцыклапедыя, 2002
6. Алексиевич С. У войны не женское лицо… / Предисл. А. Адамовича – Мн.: “Мастацкая літаратура”, 1985
7. Альфа и омега. Краткий справочник (коллектив авторов). – 3-е изд., перераб. и доп. – Таллин: Валгус, 1990
8. Анталогія беларускай паэзіі. У 3 т. Вершы і паэмы. / Рэдкал.: Р. Барадулін і інш.; Уклад. У. Гніламёдаў. – Мн.: Мастацкая літаратура, 1993
9. Аповесць жыцця і смерці святой і блажэннай і найпадобнейшай Ефрасінні, ігуменні манастыра святога Спаса / Кніга жыцій і хаджэнняў. Мн., 1994
10. Арлоў У. “Таямніцы полацкай гісторыі” – 2-е выданне, дапоўненае – Мн.: “Полымя”, 2002
11. Арлоў У. Асветніца з роду Усяслава. Ефрасіння Полацкая. Мн., 1989
12. Арлоў У. Еўфрасіння Полацкая. Мн.: 1992
13. Арлоў У., Сагановіч Г. Дзесяць вякоў беларускай гісторыі. Вільня, 2000
14. Асветнікі зямлі беларускай: энцыклапедычны даведнік / Рэдкалегія: Г. П. Пашкоў і інш. – Мн.: “БелЭН”, 2001
15. Багадзяж М. “Сыны Зямлі Беларускай” / – Мн.: “Народная асвета”, 2002
16. Багдановіч М. Беларускае Адраджэнне. – Мн.: Універсітэцкае, 1994
17. Багдановіч М. Поўны сбор твораў. У 3 т. – Мн.: Навука і тэхніка, 1992
18. Бальцэровіч Лешэк. Капіталізм. Сацыялізм. Трансфармацыя. / Пер. з англ. В. Старавойтавай, С. Сінюта, А. Мадулёвай – Мн.: Лекцыя, 2000
19. Басаў А. Н. Куркоў І. М. Флагі Беларусі ўчора і сёння / Пер. А. Н. Найдовіч. – Мн.: Полымя, 1994
20. Беларусазнаўства: Навучальны дапаможнік / П. Брыгадзін, Л. Лойка, Э. Дубянецкі і інш./ Пад рэд. П. Брыгадзіна. БДУ – Мн.: Завігар, 1998
21. Беларусіка – Albaruthenika: матэрыялы міжнароднага кангрэсу беларусістаў, 25-27 мая 1991 г., г. Мінск / Рэд. А. Мальдзіс і інш – Мн.: Навука і тэхніка, 1993
22. Беларуская анамастыка / АН Беларусі, інстытут мовазнаўства імя Я. Коласа, Рэспубліканская тапанімічная камісія; Рэд. В. П. Лемцюгова – Мн.: Навука і тэхніка, 1992
23. Беларуская энцыклапедыя: у 18 т. / Рэдкал. Г. П. Пашкоў і інш. – Мн.:БелЭН, 2004
Беларускі народны каляндар – Мн.: “Ураджай”, 1993
25. Беларускі праваслаўны каляндар, 2003: Звод імёнаў святых. Малітваслоў. Святыя зямлі беларускай. Рэлігійныя дзеячы ХХ ст. / Укладальнік Л. Я. Кулажанка, Т. А. Матрунчык / – Мн.: Свята-Петра-Паўлаўскі сабор, 2002
26. Беларускі рок’н-рол: “Бонда”, “Крама”, “Мроя”, “Новае неба”, “Уліс”: Тэксты / Рэд.-уклад.: Л. А. Вольскі, Ю. А. Цыбін – Мн.: Рэкламна-выдавецкая фірма “Ковчег”, 1994
27. Беларускі фальклор: Хрэстаматыя. Вучэбны дапаможнік для філалагічных спецыяльнасцяў вышэйшых навучальных устаноў / Склад.: Кабашнікаў К. П. і інш. – 4-е выданне, перапрацаванае – Мн.: Вышэйшая школа, 1996
28. Беларускія пісьменнікі: бібліяграфічны слоўнік: у 6 т. / ін-т літ. ім. Я. Купалы АН Рэспублікі Беларусь, Беларуская энцыклапедыя, пад рэд. А. В. Мальдзіса – Мн.: БелЭН, 1993
29. Беларусы: [гіст.-этнагр. даслед.]: у 8 т. / АН Беларусі, ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; [Рэдкал.: В. К. Бандарчук і інш.]. Мн.: Тэхналогія, 1997
30. Беларусь: Русь Белая, Русь Чёрная и Литва в картах – Мн.: “Навука і тэхніка”, 1991
31. Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Бел. энцыкл.; Рэдкал.: Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш. Мн.: БелЭН, 1995
32. Беларусь: энцыклапедычны даведнік / БелЭН, рэдкалегія: Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч – Мн.: “БелЭН”, 1995
33. Белорусская кухня. – Мн.: рекламное изд. агенство «Азбука», 1997 – 32 с. Библиотека газеты «Семейный очаг»
34. Белорусская ССР в цифрах, Госиздат, белорусское отделение, Мн.: 1963
35. Белорусская ССР за 50 лет / Статистический сборник. Мн.: “Беларусь”, 1968
36. Белорусские олимпийцы: / сборник очерков. Ред.-сост. Л. В. Зданович. Мн.: Беларусь, 1978
37. Белорусские спортсмены на олимпийских играх / Мн.: “Комитет по физкультуре и спорту при Совете министров БССР”, 1973
38. Белорусские спортсмены на олимпийских играх: комитет по физ. культуре и спорту при Совете Министров БССР; сост. Т. И. Бобачева, А. В. Царик – Мн., 1973
39. Белорусский автомобильный, 1948-88: производственное объединение «БелАЗ» / Авт.и сост.: Л. И. Добрых и др. Мн.: Тэхналогія, 1998
40. Біблія. Кнігі Сьвятога Пісаньня Старога і Новага Запавету кананічныя ў беларускім перакладзе – Перакладчык В. Сёмуха – Wordl Wide Printing / Duncanville, USA – 2002
41. Біблія. Пяцікніжжа. Пер. З лацінскай У. Чарняўскага – Мн.: “Юніпак”, 2002
42. Блінава Э. Ф., Гаўрош Н. В., Кавалёва М. Ц. І інш. “Беларуская мова: дапаможнік для абітурыентаў” – 2-е выданне, дапрацаванае і дапоўненае – Мн.: “Вышэйшая школа”, 1994
43. Богданович А. Е. Пережитки древнего миросозерцания у белорусов. Гродно, 1985
44. Брага Сымон. Доктар Скарына ў Маскве. Мн.: 1993
45. Брест. Энциклопедический справочник – Мн.: «Белорусская Советская энциклопедия» ім. П. Броўки, 1987
46. Быкаў В. Збор твораў. У 4-х т. – Мн.: “Мастацкая літаратура”, 1980
47. Віцьбіч Юрка. Плыве з-пад Сьвятое Гары Нёман – Мн.: Мастацкая літаратура, 1985
48. Геалогія і карысныя выкапні Беларусі – Мн.: Выдавецтва “Беларуская савецкая энцыклапедыя”, 1983
49. Гісторыя Беларусі ў кантэксце еўрапейскай цывілізацыі: Дапаможнік / У. Р. Казлякоў, С. В. Міронаў, У. Л. Сосна і інш. Пад. рэд. Л. В. Лойкі – Мн.: ТАА “ЦІПР”, 2003
50. Гродна. Фотаальбом / Уклад. Ласмінскі А. І. – Мн.: “Беларусь”, 2003
51. Грыцкевіч В., Мальдзіс А. Шляхі вялі праз Беларусь. Мн.: 1980
52. Гудинг Д. “В школе Христа (учение Христа о святости)” – Myrtlefield Trust Newtonards, UK, 1997
53. Гурко А. В. “Новые религии в Республике Беларусь: этнологические исследования” – Мн.: “Тэхналогія”, 2003
54. Гусоўскі М. “Песня пра зубра” / – Мн.: “БГАКЦ”, 1994
55. Дастаеўскі Ф. Аповесці. Апавяданні / Ф. Дастаеўскі: уклад. І пер. А. Каляды; прадм. В. Іваноўскага – Мн.: “Беларускі кнігазбор”, 2002
56. Денежные доходы и расходы населения Республики Беларусь / Статистический сборник. Министерство статистики и анализа РБ – Мн.: 2003
57. Денисюк О. Л. “Неформальные объединения, общественно-политические движения, партии СССР: предпосылки, становление, развитие (1985-91 гг.)” / О. Л. Денисюк – Мн.: “БГУ”, 2003
58. Доўнар Т. І. Статут ВКЛ 1556 г. / Т. І. Доўнар, У. М. Сатомін, Я. А. Юхо; рэдкалегія Т. І. Доўнар і інш. – Мн.: “Тэсэй”, 2003
59. Дубянецкі Э. С. “Таямніцы народнай душы” – Мн.: “Народная асвета”, 1995
60. Дэкларацыя Вярхоўнага Савета БССР аб дзяржаўным суверэнітэце БССР – Мн.: “Беларусь”, 1990
61. Ермаловіч М. Беларуская дзяржава Вялікае княства Літоўскае. Мінск, 2000
62. Ермаловіч М. Старажытная Беларусь. Полацкі і Новагародскі перыяды. Мн.: 1990
63. Живописная Россия: Отечество наше в его зем., ист., плем, экон. и быт. значении. Литовское и Белорусское Полесье: Репринт. воспроизведение изд. 1882 г. – 2-е изд, – Мн.: БелЭН, 1994
64. З гісторыяй на “Вы”. Укл. Арлоў У. Мінск, 1994
65. Запруднік Я. Беларусь на гістарычных скрыжаваннях. Мн.: 1996
66. Иллюстрированная хронология истории Беларуси: С древности и до наших дней / Редкол.: Г. П. Пашков и др. Авт-сост. И. П. Ховратович – 2-е изд., доп. – Мн.: БелЭН, 2000
67. История психологии в Беларуси. Хрестоматия / Авт.-сост. Л. А. Кандыбович, Я. Л. Коломинский – Мн.: “Тесей”, 2003
68. Ігнатоўскі У. Кароткі нарыс гісторыі Беларусі. Мінск, 1991
69. Іканапіс Беларусі XV – XVIII стст. – Уклад. Высоцкая Н. Ф. – Мн.: Беларусь, 1994
70. Казьбярук У. “Францішак Скарына” – Мн.: “Мастацкая літаратура”, 2003
71. Канфесіі на Беларусі. Пад. рэд. Навіцкага У. Мінск, 1998
72. Капцюк М. П., Ігнаценка І. М., Вышынскі У. І. “Нарысы гісторыі Беларусі” у 2-х частках, Інстытут гісторыі АНБ. / – Мн.: “Беларусь”, 1995
73. Караткевіч У. С. “Зямля пад белымі крыламі” – Мн.: “Народныя асвета”, 1992
74. Кароткая энцыклапедыя старасвеччыны / уклад. Я. Янушкевіча. – Мн: выд. Хурсік, 2003
75. Карсон Д. Призыв к духовной реформации / Пер. с англ. Я. Г. Везовский – Мн.: Изд. церкви “ Завет Христа”, 1999
76. Келлер В. “Библия как история”/ пер. с англ. А. Блейз – М.: “Крон-пресс”, 1992
77. Кіпель В. Беларускі і беларусаведны друк на Захадзе. Бібліяграфія. – БІНІМ, Нью-Ёрк -2003- Менск
78. Кіпель В. Беларусы ў ЗША
79. Ковалёва Т. В. и др. Литература средних веков и Возрождения: учебное пособие для вузов / Т. В. Ковалёва, И. Л. Лапин, Н. А. Паньков, под ред. Я. Н. Засурского – Мн.: “Университетское”, 1988
80. Колас Я. “Новая зямля”. “Сымон музыка” – Государственное учебно-педагогическое издательство БССР – Мн.: 1953
81. Конан У. М. “Беларуская эстэтыка і мастацкая культура: гістарычныя традыцыі й сучаснасьць” – Мн.: “Таварыства “Веды”, 1988
82. Конан У.М. “Разьвіццё эстэтычнай думкі ў Беларусі (1917-34 гг.) – Мн.: “Навука і тэхніка”, 1968
83. Конституция Республики Беларусь – Мн.: “Полымя”, 1994
84. Краіна Беларусь. Ілюстраваная гісторыя. Аўтар тэксту У. Арлоў, мастак Зм. Герасімовіч – Angloprojekt Corporation Ltd, 2003
85. Край=Kraj (Polonika-Albaruthenika-Lituanika): 1-2 (4-5) Рэд. Я. Іваноў, ГАМТ “Брама” – Мн.: “Энцыклапедыкс”, 2002
86. Крук Янка. Сімволіка беларускай народнай культуры – Мн.: Ураджай, 2001
87. Культурная спадчына: Культуралагічна-сацыяльныя даследванні / Э. Дарашэвіч, У. Конан і інш., уклад., навуковы рэд. і аўтар прадмовы – праф. Э. Дарашэвіч. – Мн.: ВТАА Сучаснае слова, 2001
88. Купала Янка. Вершы / Уклад А. А. Сляпцова. – Мн.: Мастацкая літаратура, 1988
89. Ладысеў У. Ф., Брыгадзін П. І. “Паміж Усходам і Захадам: станаўленне дзяржаўнасці і тэрытарыялнай цэласнасці Беларусі (1917-1939 гг.) – Мн.: БДУ, 2003
90. Ластоўскі В. Кароткая гісторыя Бедарусі. Мінск, 1992
91. Лексічны атлас беларускіх народных гаворак. У 5 т. – Мн.: 1994
92. Лёсік Я. Граматыка беларускае мовы: фанэтыка. – Мн.: “Народная асвета”, 1995
93. Леў А. І. Гарады Беларусі – Мн.: 1987
94. Літоўская гаспадыня. Ці навука аб утрыманні ў добрым стане хаты… / Пер. З польскай П. Р. Казлоўскага, В. В. Нядзвецкай, А. І. Мальдзіса; маст. У. У. Даўгяла, І. А. Дзячкоўскі – Мн.: “Полымя”, 1993
95. Лыч Л. Беларуская ідэя ў постацях і здзяйсненнях, Менск, ATHENAEUM, 2001
96. Лыч Л. Вытокі беларускай нацянальнай ідэі // Беларускі гістарычны часопіс, 1998
97. Ляўкоў Э. А. Маўклівыя сведкі мінуўшчыны. / – Мн.: “Навука і тэхніка”, 1992
98. Магидович И. П., Магидович В. И. Очерки по истории географических открытий: в 5-и т. – 3-е изд., перераб. и доп. – М.: “Просвещение”, 1982
99. Магілёўская даўніна – Маг.: “узбуйненая друкарня імя Я.М. Свердлова”, 1999
100. Майерс Д. Псіхалогія / навук. Рэд М. Ярчак, пер. З англ. В. Старавойтавай, І. Карпікава, Л.Рускевіч – Мн.: “Бел. Фонд Сораса”, Лекцыя, 1997
101. Мак-Дауэлл С., Билайз М. Освобождение народов: библейские принципы управления, образования, экономики и политики. Пер. с англ. – Мн.: “Юнипак”, 2003
102. Максім Багдановіч. Выбранае / уклад. В. Чарняўскай – Мн.: “Мастацкая літаратура”, 1977
103. Маленькі Маскоўска – Беларускі (Крывіцкі) слоўнічак / уклад. З. Санько, Мн.: “Навука і тэхніка”, 1992
104. Маркс К., Энгельс Ф. “Избранные произведения в двух томах” – Москва: государственное издательство политической литературы, 1949
105. Медведева И. В. “Промышленность Республики Беларусь” Мн.: Министерство статистики и анализа РБ, 2003
106. Мень Аляксандр Уладзіміравіч. Сын чалавечы / Пер. з рускай Г. Вішнеўскай – Гродна: Гродзенская рымска-каталіцкая дыяцэзія, 2000
107. Минск. Исторический очерк / предисл. А.Н. Кулагина Мн.: “Універсітэцкае”, 1994
108.Мірачыцкі Л. “Светлым ценем Адама Міцкевіча” / – Мн.: выд.цэнтр “Бацькаўшчына”, 1994
109. Мірончык В. У. “Статыстычны партрэт культуры Беларусі” – Мн.: “Транстэкс”, 2003
110. Мой край і яго людзі ў Вялікім Княстве: зборнік матэрыялаў праекту / пад рэд. А. Аляхновіча, А. Стральцова-Карвацкага, В. Явіда. СПб: “Неўскі прасцяг”, 2004
111. Мысліцелі і асветнікі Беларусі: энцыклапедычны даведнік / “Беларуская энцыклапедыя, Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш. – Мн.:”БелЭН”, 1995
112. Найдзюк Я., Касяк І. “Беларусь учора і сягоньня” – Мн.: “Навука і тэхніка”, 1993
113. Народное хозяйство Белорусской ССР за 40 лет – Мн.: Госплан БССР, 1957
114. Ненадавец А. М. Святло таямнічага вогнішча. Мн.: 1993
115. Никифоровский Н. Нечистики. Свод простонародных в Витебской Белоруссии сказаний о нечистой силе // Виленский временник. Вильно, 1907, книга ІІ
116. Никольский Н. М. “История русской церкви” / Предисл. А. А. Круглова – Мн.: “Беларусь”, 1990
117. Новы Запавет / Пер. на бел. мову У. Чарняўскага, навук. рэд. пер. Ж. Некрашэвіч-Кароткая; літ. апрацоўка тэкста А. Бокуна – Мн.: “Біблейскае таварыства ў РБ”, 2003
118. Основы идеологии белорусского государства: Учебные пособия для вузов / под общ. ред. С. Н. Князева, С. В. Решетникова. – Мн.: Академия управления при президенте РБ, 2004
119. Падокшин С. Реформация и общественная мысль Белоруссии и Литвы (вторая половина ХІІ – начало XVII в.), Минск, 1970
120. Падокшын С. Іпацій Пацей. Мінск, 2000
121. Падокшын С. Філасофская думка эпохі адраджэньня ў Беларусі. Мінск, 1990
122. Пазьняк З. “Сапраўднае аблічча” – Мн.: ТВЦ “Паліфакт”, 1992
123. Пазьняк З. Новае стагоддзе. – Таварыства Беларускай Культуры ў Летуве, Вільня: “Беларускія Ведамасьці”, Варшава, 2002
124. Первые шаги в православном храме. Москва, “Елеон”, 1999
125. Петерсон Ю., Гордон Д. Фи, Элмер Д., Паркер Дж., Гай К.М, Уилкинсон Л., Хьюстон Д. М. “Библия в современном мире: аспекты толкования” / Пер. с англ. Е. Канищева – М.: “Триада”, 2002
126. Подлипский А. М. “Памятные места Витебщины” / – Мн.: “Беларусь”, 1987
127. Покаяние и исповедь – Мн.: “Свято-Петропавловский Собор”, 1995
128. Пратасевіч М. І. “Пуцявінамі Коласа” / – Мн.: “Універсітэцкае”, 2002
129. Природа Белоруссии. Энциклопедический справочник. – Мн.: БелЭН, 1980
130. Промышленность республики Беларусь / Статистический сборник. Министерство статистики и анализа РБ – Мн.: 2002
131. Прыйдзі, Езусе. Малы катэхізм. – Варшава: “Pallotinum”, 1992
132. Райл Дж. Ч. “Размышления над Евангелиями” – в 7-ми т. / Пер. с англ. – Мн.: “Завет Христа”, 2001
133. Рапэцкі Ю. Новае жыцьцё ў Хрысьце – Мн.: 1994
134. Республика Беларусь в цифрах / Краткий статистический сборник УП Минстата “Главный вычислительный центр” – Мн.: 2003
135. Русско-белорусский словарь в 2-х т. Более 108.000 слов / АН БССР, Ин-т языкознания им. Я. Коласа, ред. К. К. Атрахович (Кондрат Крапива) – 2-е изд., доп. и перераб. – Мн.: Бел. Сов. Энциклопедия, 1982
136. Русско-белорусский словарь в 3 т. Около 110.000 слов / АН Беларуси, Ин-т языкознания им. Я. Коласа, 4-е изд., испр. и доп. – Мн.: “БелЭН”, 1993
137. Саверчанка І. Апостал яднаньня і веры: Язэп Руцкі, Мн.: 1994
138. Саверчанка І. В. Aurea mediokrіtas: кніжна-пісьмовая культура Беларусі. Адраджэнне і ранняе барока. Мн., 1998
139. Саверчанка І. І. “Астафей Валовіч” – Мн.: 1992
140. Саверчанка І. Канцлер Вялікага Княства. Мінск, 1992
141. Сагановіч Г. В. “Войска Вялікага княства Літоўскага у XVI-XVII стст.”, пад рэд. Г.В. Штыхава – Мн.: Навка і тэхніка, 1994
142. Сагановіч Г. Невядомая вайна 1654-1667 гг. Мінск, 1995
143. Сініла Г.В. “Біблія як феномен культуры і літаратуры” – Мн.: “Беларуская навука”, 2002
144. Славутыя імёны Бацькаўшчыны. Пад рэд. Грыцкевіча А. Мінск, 2000
145. Славутыя імёны Бацькаўшчыны: зборнік / укладальнік У. Гілеп і інш., рэдкал. А.Грыцкевіч (гал. рэд.) і інш. – Мн.: “БФК”, 2000
146. Сонца святое – Хрыстос: зборнік беларускай духоўнай паэзіі. – Мн.: “Біблейскае таварыства”, 2001
147. Спадчына, часопіс, №№ 1-3 / 1997
148. Станкевiч А. Хрысьцiянства i беларускi народ: Спроба сынтэзы / Хрысьцiянская думка, 1992, №1
149. Станкевіч А.А., Лін С.А. “Лацінская мова: падручнік”/ – Мн.: “Універсітэцкае”, 1999
150. Станкевіч Я. Маленькі маскоўска-беларускі слоўнічак, Мн.: Навука і тэхніка, 1992
151. Статистический ежегодник Республики Беларусь / Министерство статистики и анализа РБ – Мн.: 2000
152. Статистический ежегодник Республики Беларусь / Министерство статистики и анализа РБ – Мн.: 2001
153. Статистический ежегодник Республики Беларусь / Министерство статистики и анализа РБ – Мн.: 2002
154. Статистический ежегодник, Мн.: 2003
155. Статистический портрет Беларуси / Статистический сборник. Министерство статистики и анализа РБ – Мн.: 2001
156. Статут Вялікага княства Літоўскага 1588 г. Тэксты. Даведнік. Каментарыі. Мінск, 1989
157. Сыракомля У. “Мінск” – Мн. “Голас Радзімы”, 1992
158. Сэрца пакідаю вам: па Коласаўскіх мясцінах. – Мн.: “Полымя”, 1993
159. Тарасаў К. Памяць пра легенды. Мн.: 1994
160. Тарасаў С. В. Чарадзей сёмага веку Траяна: Усяслаў Полацкі. Мн.: 1991
161. Ткачёв А.М. Замки Белоруссии. Мн.: Полымя, 1987
162. Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы. Больш за 65.000 слоў / пад рэд М. Р. Судніка, М. Н. Крыўко, афармленне А. М. Хількевіча – 3-е выд – Мн.: “БелЭН”, 2002
163. Філаматы й філарэты. Зборнік / уклад. К. Цвіркі. – Мн.: “Беларускі кнігазбор”, 1998
164. Францыск Скарына і яго час: энцыкл. даведнік / Беларус. сав. энцыклапедыя: рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. – Мн.: “БелСЭ”, 1988
165. Хадыка Ю. “Светапоглядныя асновы дэмакратычнага руху” – Магілёў: Ратуша, 1993
166. Цітоў А. “Гарадская геральдыка Беларусі” – Мн.: “Полымя”, 1989
167. Цітоў В. С. “Народная спадчына” Мн.:, “Навука і тэхніка”, 1994
168. Цішкін І. “Віцебск. Страчаная прыгажосць горада” – Віцебск: УПП “Віцаблдрук”, 2002
169. Цішкін І. “Віцебскія замкі” – Віцебск: УПП Віцаблдрук”, 2003
170. Чантурыя У.А. Казакоў Ю.І. “Архітэктурныя Помнікі Нясвіжа” / – Мн.: “Полымя”, 1989
171. Чарняўскі М. “Правадыр крылатых вершнікаў: Ян Кароль Хадкевіч” / – Мн.: “Тэхналогія”, 1989
172. Чарняўскі М. Ілюстраваная гісторыя стараржытнай Беларусі. Мн.: 1997
173. Чаропка В. Імя ў летапісе. Мінск, 1994
174. Чаропка В. Уладары Вялікага княства. Мн. 1994
175. Чырвоная кніга Рэспублікі Беларусь. / Белаларус. энцыкл.; гал. рэд. А. М. Дарафееў (стар.) і інш. – Мн.: “БелЭН”, 1993
176. Чырскі М. А. “Гасцінцам Купалы” / – Мн.: “Універсітэцкае”, 2002
177. Шинкарёв В. В., Вартанова Л. В. “Идеология государственности и общественного развития Республики Беларусь”, монография; – Мн.: Академия управления при Президенте РБ, 2002
178. Шыбека З. В. Гарады Беларусі (60-я гг. ХІХ ст. – пачатак ХХ ст.)” – Мн.: “Эўрафорум”, 1997
179. Шышыгіна-Патоцкая К. Я. “Нясвіж і Радзівілы” – Мн.: “Полымя”, 2001
180. Экман У. “Доктрины / основы христианского вероучения” – М.: “Слово жизни”, 1996
181. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі у 6 т. / БелЭН; Рэдкалегія: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш. Маст. Э. Э. Жакевіч – Мн.: “БелЭН”, 1999
182. Яскевіч А. “Сумежжа: мова, пераклад, вытокі прозы” – Мн.: “Мастацкая літаратура”, 1994
183. Яскевіч А. Падзвіжнікі і іх святыні: духоўная культура старажытнай Беларусі / Алена Яскевіч; навук. рэд. У. П. Вялічка, М. П. Касцюк; Маст. Афармленне В. П. Масцераў – Мн.: Полымя, 2001
184. 100 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі. / Уклад. І. Саверчанка, Зм. Санько. – Мн.: Рэдакцыя газеты “Звязда”, 1993
185. ARCHE-Пачатак. Часопіс, №№1-22 – Мн.:1998 – 2002
186. Proverbia et dicta: Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў, Н. Л. Ганчарова і інш, Мн.: Універсітэцкае, 1993
