Беларусь – наша зямля

5 траўня г.г. пяць прадстаўнікоў Беларусі – Івонка Сурвіла, Аляксандр Казулін, Аляксандр Мілінкевіч, Зянон Пазьняк і Станіслаў Шушкевіч – мелі сустрэчу з чэскім прэм’ер-міністрам Мірэкам Тапаланкам. Пасьля яе завяршэньня карэспандэнт радыё “Свабода” Ганна Соўсь узяла інтэрвю ў сп-ні Івонцы. Пададзім гэтае інтэрвю і сьцісла абмяркуем.

Рэдакцыя (паводле www.svaboda.org/content/transcript/1622739.html)

1.

Ганна Соўсь: Спадарыня Івонка, сябры Рады БНР былі ініцыятарамі таго, каб у Прагу прыехалі экс-кандыдаты на прэзыдэнта ў рамках саміту Эўразьвязу, прысьвечанага праграме “Ўсходняе партнэрства”. Якая мэта гэтага супольнага візыту і як атрымалася аб’яднаць такіх розных палітыкаў?

Івонка Сурвіла: Аб’ядналіся розныя палітыкі, таму што мы, фактычна, маем тыя ж самыя мэты: мы ўсе змагаемся і за незалежнасьць, і нашую культуру, і за будучыню Беларусі. Так што аб’яднаць іх цяжка не было. Мэта супольнага візыту – гэта каб упэўніцца, што “Ўсходняе партнэрства” ня будзе легімітызацыяй улады Лукашэнкі. Мы хацелі, каб былі пастаўленыя пэўныя ўмовы, якія зробяць гэтае “Партнэрства” карысным для Беларусі, а не Лукашэнкі.

Соўсь: Сёньня вы сустракаліся з чэскім прэм’ер-міністрам Мірэкам Тапаланкам. Раскажыце, якія вынікі сустрэчы, пра што ішла размова?

Сурвіла: Размова была вельмі сымпатычнай. Ён вельмі добра ведаў сытуацыю. І мы фактычна прадставілі нашыя галоўныя жаданьні. Адно з іх, якое мы лічым вельмі важным – зьберажэньне беларускай культуры. Каб якім-небудзь спосабам было напісана ў пратакол намаганьняў Эўропы, каб ня нішчылася беларуская культура. Гэта, як вам ведама, культурай карыстаюцца ўсе імпэрыялісты, нішчачы яе, каб асіміляваць край альбо заняць край. Дзеля гэтага нашая культура была зьнішчаная поўнасьцю. І цяпер працягвае нішчыцца. А паколькі, калі “Партнэрства” гэтае будзе сапраўды такім, якога жадае Эўропа, а не спадар Лукашэнка, калі яно будзе карысным для Беларусі, дык вельмі важна, каб гэта не дало магчымасьці Лукашэнку далей зьнішчаць нашую культуру. І фактычна, найбольш часу правялі з спадаром прэм’ер-міністрам Чэхіі, дыскутуючы пра гэтае пытаньне.

Соўсь: Размова тычылася выключна культурных пытаньняў ці палітычных таксама?

Сурвіла: Безумоўна, таксама і палітычных. Усе палітычныя пытаньні, якія мы прадстаўляем у нашым першым пісьме да Эўропы, а таксама ў цяперашняй рэзалюцыі, – усе парушаліся, але падавалася лягічным, што найважнейшая ў гэтым моманце рэч – гэта прасіць Эўропу, каб уключылі культуру ў свае змаганьні. Справа ў тым, што ў Эўропе ды іншых вольных краінах пра культуру людзі не гавораць, таму што гэтае пытаньне не зьяўляецца праблемай ніколі. Культура бароніцца сваім народам. У нашым выпадку яна нішчыцца ўладай, якая цяпер у Беларусі. І таму нашая сытуацыя зусім іншая. І калі б сытуацыя працягвалася, прыйшоў бы час, калі нас не было б больш. Культура была б зьнішчаная да той ступені, што народ бы ўжо ня ведаў, хто ён ёсьць. І таму мы ўважаем, што культура – гэта фактычна палітычны фактар, які трэба абавязкова ажыцьцявіць, каб Беларусь выжыла. Усе мы ў гэтым згаджаліся. І мы пра гэта найбольш гаварылі. І гэта вельмі добра разумеў прэм’ер-міністар Чэхіі, які фактычна меў дасьведчаньне спробаў Нямеччыны зрабіць з чэхамі нямецкамоўную і нямецкакультурную краіну.

Соўсь: У вас таксама адбылася сустрэча з беларускай моладзьдзю, што навучаецца ў Празе. Якія былі асноўныя пункты дыскусіі, і якое пытаньне маладых беларусаў было для Вас найбольш нечаканым і цікавым?

Сурвіла: Усе пытаньні былі фактычна чаканымі, вельмі разумныя пытаньні былі. Мяне вельмі ўразілі ўсе маладыя. Былі пытаньні і пра ядзерную электрастанцыю, і пра БНР, і пра тое, што прынясе “Ўсходняе партнэрства” Беларусі, якія небясьпекі. І пытаньні былі разумныя, і адказы былі вельмі цікавыя.

Соўсь: Пакуль ёсьць афіцыйная інфармацыя, што на саміце 7-га траўня ня будзе Аляксандра Лукашэнкі ў складзе беларускай дэлегацыі. Якой будзе вашая рэакцыя ў выпадку, калі ён у апошні момант вырашыць прыехаць на саміт?

Сурвіла: Ну, тут нам не рэагаваць фактычна. Мы ўжо зрэагавалі перад тым, мы прасілі, каб ён не прыяжджаў. І на маю думку, ён не прыедзе. Хаця, безумоўна, ня ведама. Але рэагаваць нам можна будзе ўжо толькі пасьля канфэрэнцыі, калі яна адбудзецца. Пасьля саміту.

Соўсь: Спадарыня Івонка, на Вашую думку, што дасьць Беларусі ўдзел ў праграме Эўразьвязу “Усходняе партнэрства”?

Сурвіла: Чаму мы ўважаем “Усходняе партнэрства” надзвычай карысным для Беларусі, што гэта будзе фактычна спосаб адкрыць дзьверы Эўропе. А ня толькі на Ўсход, як гэта робіцца цяпер. Мы вельмі задаволеныя гэтым. Цяпер наступны крок, каб гэтае “Ўсходняе партнэрства” працавала для беларускага народу, а не для ўладаў.

2.

Ад рэдакцыі:

Так і хочацца сказаць: Ну, нарэшце тое, што трэба! Нарэшце “Захаду” пачалі казаць пра этныцыд у Беларусі, пра неабходнасьць змаганьня за беларускую мову, культуру і г.д.

Раней нават з гэтай пяцёркі далёка ня кожны мог сказаць на сустрэчах з заходнікамі пра азначанае. Мог Пазьняк (але ён увесь час упарта выкарыстоўваў тэрмін “асіміляцыя”), але вось ўжо нават сп-ня Івонка…

Для ілюстрацыі ўзгадаем адказ на адно з пытаньняў, зададзенае нашым рэдактарам Івонцы Сурвіле, што было ўсяго тры гады таму (гл. http://www.svaboda.org/forum/Forum.aspx за 11 красавіка 2006 г.).

[ 08/04/2006 10:43 ]

Пытаньне: “Паважаная сп-ня Івонка! Заранёў выбачаюся за вялікі аб’ём тэксту, але гэта неабходна для дакладнага фармуляваньня пытаньня. Галоўным этапам у падрыхтоўцы Беларусі да анэксіі расейскай імперыяй зьяўляецца этнацыд – вынішчэньне культуры, гістарычнай памяці, нацыянальна-гістарычных сімвалаў, сьветагляду беларускага народу, а, найперш, нашай мовы. Зараз у Беларусі практычна немагчыма атрымаць адукацыю (асабліва вышэйшую) на беларускай мове, усе тэлеканалы «гавораць» толькі па-руску, 90% шыльдаў на тэрыторыі Беларусі па-руску, усё начальства выступае толькі па-руску і г.д., і т.п. Этнацыд праводзіцца ня толькі расейскімі імперцамі-акупантамі, якія прыехалі з Масквы, а і рукамі тупых падонкаў-здраднікаў з мясцовых. Вядома, за этапам этнацыду, які ў самай апошняй гісторыі працягваецца вось ужо 12 гадоў, у тэхналогіі анэксіі пойдзе этап намаўленьня. Маўляў, беларусы і рускія – гэта адзін народ, і што мы толькі па недарэчнасьці жывем у двух краінах. Між іншым, прыкладна так ужо пасьпелі выказацца і А.Лукашэнка («Беларусы – тыя ж рускія»), В.Пуцін («адна нацыя»), міністр абароны РФ С.Іваноў («адзін народ») і вядомая пісьменьніца С.Алексіевіч («маюць аднолькавую ментальнасьць»)… За гэтым этапам пойдзе «аб’яднаўчы рэферэндум»… І ўсё – анэксія завершана! Частка Еўропы разам з нашым народам беларусаў-ліцьвінаў зноў апынецца ў складзе самай крыважэрнай імперыі за ўсю гісторыю людскай цывілізацыі, а эскадрыліі самалётаў з ядзернымі ракетамі і танкавыя дывізіі імперыі, скіраваныя на Еўропу, апынуцца на 600 км бліжэй да Берліна, Парыжа, Лондана… Дык вось, сп-ня Івонка, Вы шмат сустракаліся з прадстаўнікамі кіраўніцтва заходніх дзяржаў, адкажыце, калі ласка, на пытаньне: Чаму ў пераліку галоўных праблем, якія адмыслова стварае прамаскоўскі рэжым у Беларусі, ніякімі заходнімі структурамі (ні ААН, ні АБСЕ, ні ЕС, ніякія грамадскія праваабарончыя арганізацыі – ніхто) ніколі не ўзгадваецца ГАЛОЎНАЯ СУЧАСНАЯ БЕЛАРУСКАЯ ПРАБЛЕМА – ЭТНАЦЫД?! Гавораць пра што заўгодна: пра абстрактныя правы абстрактнага чалавека, пра ўціск нейкіх меньшасьцяў, а пра самае галоўнае – ні гу-гу… Чым гэта патлумачыць? Няздатнасьцю заходніх бюракратаў да разуменьня сапраўднай сітуацыі ў Беларусі; ці здэградаванасьцю ўсёй заходняй бюракратычнай сістэмы, ад якой ня толькі дапамогі немагчыма чакаць, а якая нават страціла інстынкт самазахаваньня? Ці тут схаваныя нейкія больш істотныя інтарэсы, і таму адбываецца нейкая гульня? Заранёў дзякую за адказ. Прафесар Алесь Астроўскі. Гародня”.

Адказ сп-ні Сурвілы: “Паважаны прафэсар, я думаю, што пасьля апошніх выбараў і падзеяў на плошчы Кастуся Каліноўскага міжнародная супольнасьць не прызнае ніякіх дамоваў Лукашэнкі з Масквой. Рада БНР дагледзіць, каб пра гэта памяталі нават тыя, у каго асабліва кароткая памяць. Але, на маю думку, нават нагадваць ня будзе патрэбы. Масква безумоўна ўсё зробіць, каб праглынуць Беларусь, шляхам як палітычнага, так і эканамічнага ціску на Лукашэнку. Да “саюзу”, аднак, на маю думку, ня дойдзе.

Этнацыд ня згадваецца таму, што Захад паняцьця злачынства супраць культуры, мовы і г.д. – ня лічыць парушэньнем правоў чалавека. У выпадку зь Беларусьсю, абарона сваёй культуры ўважаецца адказнасьцю самога беларускага народу, абыякавасьць якога і давяла да этнацыду. Мы, сябры Рады БНР, пад час спатканьняў з заходнімі палітыкамі і ў інтэрвію СМІ імкнемся паказаць, што абыякавасьць гэтая не прыпадковая.

Што да заходніх палітыкаў, дык трэба прызнаць, што іх разуменьне ня толькі падзеяў у Беларусі, але і адносінаў Расеі да Беларусі, апошнім часам зрабіла вялікі крок наперад. Каб Вы ведалі, якое гэта вялікае для нас задавальненьне, і колькі сілаў было пакладзена, каб гэта адбылося. Паўстагодзьдзя нашыя заклікі былі “голасам у пустэчы”. Масква ўсё рабіла, каб так і засталося. Апошнім часам, упершыню ўвесь сьвет загаварыў пра Беларусь. А падчас апошніх падзеяў увесь сьвет БЫЎ у Беларусі. Так што абражаць сёньня нікога не зьбіраюся (канец цытаты).

Цяпер, як бачым, праблема з этнацыдам, культурай, мовай нарэшце ставіцца і перад еўрапейскімі бюракратамі. У т.л. і Івонкай Сурвілай. Дзякуй Богу, як кажуць.

Толькі вось у чым пытаньне.

Калі б з прэм’ерам Чэхіі размаўлялі “аб’яднанцы”, яны і сёньня гэтыя праблемы не ўзьнімалі б. Казалі б пра абстрактныя правы абстрактнага чалавека (што гэта такое?), пра “агульнадэмакратычныя прынцыпы” (што гэта такое?), пра “агульнаеўрапейскія каштоўнасьці” (што гэта такое?) і да т.п. псеўда-ліберальную лухту. Карацей, пытаньне ў тым, чаму асьвячаць “Усходняе патрнэрства” запрасілі не аб’яднанацаў, а больш-менш прыстойных людзей, здольных хаця б вымавіць слова “этнацыд”?

Першая версія: “Еўропа” расчаравалася ў “аб’яднанацах” і жадае мець для кантактаў больш прыстойных людзей. Яна хоча сапраўды разабрацца ў сітуацыі, каб зрабіць нешта людскае.

Аднак, гэтая версія заганная сваёй павярхоўнасьцю. Заганная рэшткамі веры ў прыстойнасьць “Захаду”. А ўсё гэта ў сёньняшняй рэальнай сітуацыі ў сьвеце – шлях да самападману.

Таму вылучаем другую версію. “Еўропе” спатрэбілася асьвячэньне яе новай усходняй палітыкі, накіраванай у т.л. і на Беларусь, не ад палітычных швондэраў (у іх пытацца ня трэба, яны і так усё будуць рабіць, што ім ні скажуць), а ад больш прыстойных людзей. І гэтае асьвячэньне “Еўропа” атрымала.

Зьвярніце ўвагу яшчэ раз, што было заяўлена: “… мы ўважаем “Усходняе партнэрства” надзвычай карысным для Беларусі, што гэта будзе фактычна спосаб адкрыць дзьверы Эўропе. А ня толькі на Ўсход, як гэта робіцца цяпер. Мы вельмі задаволеныя гэтым”.

Можа, вось гэта і трэба было еўрабюракратам? Пацокалі языком, паспачувалі беларусам… на словах. А цяпер спакойна будуць дамаўляцца з Лукашэнкам і будуць рабіць у Беларусі тое, што ім трэба?… Ці не была гэта заходняя разводка? Тым больш, што прэм’ер-міністру Чэхіі, зь якім размаўлялі Сурвіла, Казулін, Мілінкевіч, Пазьняк і Шушкевіч, засталося быць на пасадзе ўсяго некалькі дзён.

Час пакажа. Магчыма нават, многае пакажа заўтрашні дзень…

Будзем сачыць за падзеямі.

Усяго лепшага, сябры.

Жыве Беларусь – наша зямля!

Гэты запіс апублікаваны: Серада, 6 мая, 2009 у 12:47
Катэгорыі: 1.3. Беларусь сёньня, 1.6. Сьвет сёньня, 2.2.1. Этнацыд беларусаў, 2.3. Такая "апазіцыя", 2.5. Прыглядаемся да Захаду, 2.5.1. Дэградацыя ЕўраЗьвязу, 3.6. Праверым прагноз. Вы можаце сачыць за каментарамі пры дапамозе RSS 2.0 стужкі.
Вы можаце пакінуць каментар. Але пінгі забаронены.