nashaziamlia.org
Асьветна-адукацыйны, грамадазнаўчы сайт для беларусаў: аналіз, прагноз, сілы, інтарэсы, сьветагляды, ідэі, ідэалогіі, праграмы, мэты.
Андрэй Канаваленка – сябра “Нашої України” з 2002 по 2009 г. (узята з www.pravda.com.ua/columns/4b5f03b19dad1)
Па падказцы аднаго з нашых чытачоў мы вырашылі разьмясьціць на сайце яшчэ адзін аналітычны артыкул, прысьвечаны прэзідэнцтву і арганізацыі выбарчай кампаніі Віктара Юшчанкі. Асноўны пасыл, з-за якога мы так робім – трэба вучыцца на памылках. Лепш чужых. Сваіх у нас саміх хапае… Некаторыя крытычныя заўвагі дадзены па ходу артыкула.
Рэдакцыя.
Рэдакцыя
3.
Што чакае Ўкраіну пасьля канчатковай перамогі аднаго з кандыдатаў? Хутчэй за ўсё, пры Януковічу – прарасейства і “дзьвюхмоўе”, але напэўна меншыя, чым у Беларусі пры Лукашэку. Цімашэнка – гэта ўсё яшчэ вялікае невядомае, але пытаньня пра “дзьвюхмоўе” зь яе боку напэўна ня будзе, як і наўрад ці будзе працяг той лініі па аднаўленьні гістарычнай справядлівасьці, па стварэньні Адзінай украінскай праваслаўнай памеснай царквы, якую праводзіў апошнія пару год пан Юшчанка. Давайце паспрабуем прадказаць варыянты будучыні Ўкраіны на грунце выняткаў з абвешчаных прэтэндэнтамі праграм, якія сталі даступнымі нам дзякуючы радыё “Свабода” (паводле www.svaboda.org/content/article/1930541).
Рэдакцыя
2.
У свой час мы ўжо інфармавалі вас – нашых чытачоў – пра слабасьці Віктара Юшчанкі як палітыка і пра некаторыя яго плюсы на фоне іншых вядомых нам кіраўнікоў (гл., напрыклад, тут: nashaziamlia.org/2006/11/23/406; nashaziamlia.org/2009/12/18/2843). Сёньня свае ацэнкі 5-гадовага прэзідэнцтва пана Юшчанкі (паколькі яно заканчваецца) прапануюць многія. Мы выбралі найбольш цікавыя на наш погляд матэрыялы і падаем вам.
Барыс Керзач, Алесь Астроўскі
У першай частцы гэтага матэрыяла мы падалі некалькі прыкладаў (праз асобы і падзеі) сапраўды дэмакратычнай беларускай паставы. І хаця людзі й сітуацыі розьняцца, усіх іх аб’ядноўвае прысутнасьць волі, натуральнасьць, беларускасьць і адсутнасьць якога б там ні было грашовага інтарэсу. На гэтым фоне давайце разгледзім і прааналізуем падзеі, якія таксама датычаць людзей з апазіцыі, але маюць супрацьлеглы кантэкст. Барыс Керзач, Алесь Астроўскі
У свой час у адным з прынцыпаў Беларускай дактрыны (Д пр-п 114) мы зафіксавалі, што найважнейшай унутрыграмадскай супярэчнасьцю, якая сёньня прысутнічае ў Беларусі, вызначаючы зьмест падзей і будучы лёс нашага народу, ёсьць ня “выбар паміж Расеяй і Захадам”, а супрацьстаяньне паміж тымі, хто выступае за самастойнае прагрэсіўнае разьвіцьцё беларускага народу (з аднаго боку), і тымі, хто ў Беларусі імкнецца праводзіць інтарэсы расейскай тэрытарыяльнай альбо заходняй фінансавай імперыякратый (з другога боку; апошнія канкуруюць паміж сабой – гэта так, але ў пытаньні свабоды народаў, сапраўды дэмакратычнага разьвіцьця іх дзяржаў заўсёды выступаюць адзіным варожым фронтам). Атрымліваецца, не пасьпелі мы – беларусы-літвіны – вызваліцца з-пад уплыву крывавага касьцяломнага расейскага імперыялізму, як на нас ужо накатвае развадчаючы мазгі імперыялізм фінансавы – мутная ліберастычная плынь (нагадаем, ліберастызм – гэта гібрыд лібералізму з усё больш выразнымі элементамі таталітарызму). Адчуваньне такое, нібы на цябе з размытага вадой гарадскога сьметніка напаўзае брудная, смуродная, заразная жыжа.
Рэдакцыя.
У адным са сваіх інтэрвю (гл. перадпапярэні матэрыял) амбасадар Швецыі пан Стэфан Эрыксан параіў пазнаёміцца са шведска-беларускім гісторыкам Андрэем Катлярчуком. Мы вырашылі скарыстацца з гэтай рэкамендацыі, але для большай глыбіні пранікненьня ў сітуацыю вырашылі падаць матэрыял ня толькі пра гэтага чалавека, а і яшчэ пра аднаго беларуса, які цяпер знаходзіцца ў Швецыі. Думаем, два беларуса дапамогуць нам лепш зразумець і гэтую краіну, і сьветабачаньне, якое прапануецца нам сёньня ў якасьці ўзорнага ад імя “цывілізаванай Еўропы”. Дзьмітры Плакс, зь якім мы хацелі б пазнаёміць нашых наведвальнікаў (праз інтэрвю, якое той даў карэспаднэту tut.by Кастусю Лашкевічу) – мастак, пісьменнік, перакладчык, журналіст (гл. фота). Нарадзіўся ў 1970 г. у Мінску. Жыве і працуе ў Стакгольме. Ён добра знаёмы ўсім, хто што-кольвек чуў пра беларуска-шведскія дачыненні. Першы перакладчык сучаснай літаратуры з беларускай мовы на шведскую і наадварот. Стваральнік і кіраўнік беларускай рэдакцыі “Радыё Швецыя”, якая была цэнтрам беларускага жыцця ў Скандынавіі. Спадар Зьміцер – па сутнасці амбасадар беларускай культуры ў “Трэ крунур”, які за дзесяцігоддзе ўадзіночку зрабіў больш за цэлую ўстанову (падаецца паводле news.tut.by/culture/153389).
Рэдакцыя
Ва Ўкраіне, як напэўна ведаюць многія, завяршаецца прэзідэнцкая выбарчая кампанія. Сёньня мы вырашылі падаць зьвесткі пра адзін яе фрагмент. Напярэдадні прэзідэнт Украіны Віктар Юшчанка выступаў на Кангрэсе ўкраінскай інтэлігенцыі ў Перыяславе-Хмяльніцкім Кіеўскай вобласці. Там ён заявіў, што спробы ўвядзеньня другой дзяржаўнай мовы (вядома якой) пагражаюць незалежнасьці Ўкраіны (паводле http://www.ukr-portal.com ды інш.).
Анатоль Валахановіч (пісьменнік, гісторык, журналіст, краязнавец)
Ніжэй мы падаем тры тэксты аўтара, прысьвечаныя жыцьцю і працы вядомага беларускага грамадскага і культурнага дзеяча Анатоля Белага. З радасьцю далучаемся да ўсіх віншаваньняў юбіляру, жадаем здароўя, працягу выніковых працы і змаганьня. З нагоды інфармуем, што 12 сьнежня г.г. у Менску ў Чырвоным касьцёле ў 16 гадзін пачнецца ўрачыстая вечарына, прысьвечаная спадару Анатолю, створаным ім клубу “Спадчына” і Старадарожскаму мастацкаму музею.
Рэдакцыя.
Да нашага папярэдняга артыкула нейкі Ільля даў дастаткова зьневажальны рускамоўны каментар ды яшчэ даслаў спасылку на выступ у фармаце YouTube нейкага самаўлюбёнага тыпа сьпецыфічнага выгляду і з такім жа прозьвішчам (Васерман), які заяўляе, што “беларускай і ўкраінскай моваў… не існуе”; маўляў, “гэта – дыялекты рускай мовы”. Аргументацыя Васермана нікчомная, прыцягнутая за вушы (разумеем, такая была зададзена ўстаноўка яго гаспадарамі; з такім жа посьпехам, было б жаданьне, можна заявіць, што на Зямлі ўвогуле існуе толькі адна мова, паколькі мовы ўсіх народаў сьвету складаюцца са слоў), затое сама падзея мае прынцыповае значэньне. З гэтай нагоды мы часова перапыняем нашы планы і выстаўляем на сайце адзін зь нядаўніх артыкулаў рускіх шавіністаў-імперыялістаў – г.зв. “арыйцаў” (узята з www.ari.ru/doc/?id=3384). Мы добра ведаем, хто яны такія, як, спадзяемся, і нашы чытачы. Але, па-першае, у пададзеным ніжэй артыкуле Г.Шчарбатага ёсьць прынамсі адно вельмі важкае меркаваньне, якое варта цьвёрда засвоіць максімальнай колькасьці беларусаў; а, па-другое, пасьля нашага адказу (у такой форме) мы маем права спадзявацца, што “ільлі” й “васерманы” больш ня будуць сунуць свае насы ў нашы справы. Мы – беларусы, украінцы, летувісы, іншыя народы – як-небудзь самі разьбярэмся і ў сваіх мовах, і ў іншых сваіх каштоўнасьцях ды праблемах…
Рэдакцыя.
Павал Біч
Мы ў рэдакцыі ўжо даўно аб’явілі галоўным суб’ектам расейскага імперыялізму, ад якога пакутуе наш і шматлікія іншыя народы, расейскую імперскую бюракратыю. У сваёй працы Павел Макаравіч Біч (кандыдат тэхнічных навук, сёньня пенсіянер) па-сутнасьці ўзьнімае дадатковае пытаньне – пра віну непасрэдна рускага народа і рускай інтэлігенцыі ў правядзеньні злачыннай імперскай палітыкі. Крытычнае стаўленьне аўтара да пазіцыі “нашага” Сямёна Букчына рэдакцыя падзяляе. Дробныя ўдакладненьні мы, як звычайна, падалі па ходу тэкста.
Рэдакцыя.
Зварот кіраўнікоў 27 арганізацый і суполак ды лідэраў беларускай інтэлігенцыі да грамадскасці з нагоды перапісу насельніцтва.
Рэдакцыя.
Сёньня гадавіна славутай Аршанскай бітвы. Віншуем усіх наведвальнікаў сайта са сьвятам! 8 верасьня 1514 года нашы продкі перамаглі ў Аршанскай бітве – адной з найбуйнейшых у сярэднявечнай Еўропе. Дата 8 верасьня сімвалізуе ў беларусаў імкненьне да свабоды і незалежнасьці – такой, да якой імкнуліся беларускія ваяры ў далёкім 1514 годзе, калі пад Оршай войска Вялікага Княства Літоўскага пад камандаваньнем праваслаўнага гетмана Канстанціна Астрожскага (гл. малюнак) нанесла сакрушальную паразу маскоўскім захопнікам. Прычым, колькасна войска ВКЛ саступала ворагу ледзь ня ў тры разы — 30 тысяч супраць 80 тысяч. Перамога пад Оршай была самай значнай у шматвекавым супрацьстаянні ВКЛ і Маскоўскага княства. Сёння гэтая дата лічыцца ў нас Днём беларускай вайсковай славы.
Леанід Лыч, доктар гістарычных навук, прафесар
Сёньня, 1 верасьня 2009 г., у Дзень Ведаў, мы мусім працягваць жыць 16-год у нашай роднай Беларусі ва ўмовах беларусафобскай дыктатуры. І мы па-ранейшаму маем жахлівую сітуацыю: нашы беларускія дзеткі на іх уласнай зямлі ў абсалютнай большасьці вымушаны зноў пачынаць вучыцца на… імперска-акупацыйнай мове. Рэдкасная па сваім глыбінным сатанізьме зьява. У дадатак напярэдадні 1 верасьня прыйшло чарговае сумнае паведамленьне: у Беларусі яшчэ два буйных горада – Магілёў і Бабруйск – цалкам, пад нуль, страцілі школьнае беларускамоўнае навучаньне (www.svaboda.org/content/article/1811527), далучыўшыся да такіх гарадоў, як і наша Гародня… Гэта поўнасьцю супярэчыць нядаўнім заявам магілёўскага ваяводы Пятра Рудніка адносна яго пазітыўнага стаўленьня да беларусізацыі (www.svaboda.org/content/article/1804477). Тактыка прыкрыцьця злачынства далейшага этнацыду? Цалкам можа быць… Артыкул паважанага прафесара Лыча, які мы падаем ніжэй, выйшаў у некалькіх нумарах “Народнай волі” яшчэ ў лютым г.г. (www.nv-online.info/index.php?c=ar&i=13067; …=13103; …=13331). Мы яго лічым дарэчным падаць і на нашым сайце, і менавіта сёньня – у Дзень Ведаў.
Пётр Садоўскі
Гэты артыкул быў апублікаваны ў “Народнай волі” 30 красавіка г.г., а 6 траўня – на сайце ПБНФ (pbnf.org/2009/05/06/pjotr-sadoski.-cyvilizacyjjnyja-kashtonasci-i.html). Падаем яго як прыклад таго, што і ў Партыі БНФ пачалі зьяўляцца асобы, здольныя крытычна глядзець ня толькі на “Ўсход”, а і цьвяроза – на “Захад”.
Рэдакцыя.
Галіна Арцёменка
Неяк выпадкова я ў сеціве знайшла цікавы запіс пра саму сябе. Вось гэты запіс.
Рэдакцыя.
18—19 ліпеня ў Менску ў памяшканьні Міжнароднага адукацыйнага цэнтру (IBB) прайшоў V зьезд Згуртаваньня беларусаў сьвету “Бацькаўшчына”. Ён быў зладжаны за сродкі самой арганізацыі, а таксама некаторых асяродкаў дыяспары. Мы сабралі матэрыялы з гэтай падзеі (у асноўным інтэрнэт-рэпартажы радыё “Свабода”, уключна з фотаздымкамі), апрацавалі іх й вырашылі зафіксаваць для будучыні ды абмеркаваць. Тое, што атрымалася, падаем ніжэй.
Рэдакцыя.
Нядаўна з “Эўропы” прыйшло некалькі чарговых навін, якія ў той ці іншай ступені закранаюць Беларусь й інтарэсы нашага народа. На жаль, толькі адна з гэтых навін пазітыўная. Усе іншыя па-ранейшаму сьведчаць аб дэградаваным стане еўразьвязаўскіх уладаў (матэрыялы, якія пададзены ніжэй узяты з сайта радыё “Свабода”, ілюстрацыі – адтуль жа).
Васіль Якавенка (каардынатар; гл. фота) і яшчэ больш за 200 сяброў і прыхільнікаў грамадзянскай ініцыятывы “Інстытут нацыянальнай памяці”
Нядаўна да цяперашніх ўладаў Беларусі быў дасланы зварот, сэнс якога выказаны ў загалоўку, а поўны тэкст падаецца ніжэй. Гэты зварот быў надрукаваны ў газеце “Наша слова” №24 (915) за 17 чэрвеня 2009 г., а таксама “Нашай нівай” (гл. http://www.nn.by/index.php?c=ar&i=27179), сайтам “Пагоні” (http://pagonia.org/index.php?option=com_content&task=view&id=31105&Itemid=20). Пэўную інфармацыю аб падзеі падало і радыё “Свабода” (http://www.svaboda.org/content/article/1753194.html). Мы заўсёды гатовыя падтрымаць падобныя ініцыятывы, а іх арганізатарам з прыемнасьцю выказаць падзяку. Ніжэй падаем тэкст звароту і наш кароткі каментар да яго.
Рэдакцыя.
Яўген Мурашка
7-га траўня ў Празе на Polackeho nameste згодна ініцыятывы Зьвязу Беларусаў Нямеччыны (ЗБН; гл. https://nashaziamlia.org/2009/03/30/2010/#more-2010) адбылася акцыя пратэсту супраць легітымізацыі дыктатарскага рэжыму Лукашэнкі праз прыняцьце ва “Усходняе партнэрства”. На акцыі таксама адным з галоўных было ўзьнята пытаньне аб знікненьні Юрыя Захаранкі, які быў забіты рэжымам роўна 10-годдзе таму (гл. фота ў пачатку і ў канцы артыкула).
Галіна Арцёменка
Яшчэ зусім нядаўна пра васьміканцовую зорку я не ведала нічога і да вялікага майго сораму нават не цікавілася. Але ёсць вельмі добрая штука – Інтэрнэт. Дзякуючы яму, я даведалася практычна ўсё пра нашу чароўную беларускую зорку і яе трыюмф у сусветнай культуры.
Само слова зорка – гэта ёсць зара. Прасачыце, калі ласка, утварэнне гэтага слова: ЗА-РА, дзе РА ёсць сонца і мае боскую сутнасць. Богу РА (сонцу) пакланяліся арыі (беласкурыя абарыгены Еўропы). Сам назоў – арыі (А-РА) – таксама паходзіць ад назова Бога РА (сонца) і хутчэй за ўсё азначае паклоннікаў сонца ці, як вобразна яны сябе называлі – Божая раса (у сэнсе, як юр’еўская ці купальская раса). Пазней гэты тэрмін пазначаў колер скуры. Аб боскай сутнасці васьміканцовай зоркі і прыналежнасці яе да язычнікаў кажа наша вялікае свята Каляды (калядная зорка). Само свята Каляды святкуецца ў гонар нараджэння новага, маладога – пасля яго зімовага аддалення ад Зямлі – Сонца. Адсюль і яшчэ адзін назоў свята – Раство.
Мікалай Крукоўскі
Тое, што культура сапраўды ўяўляе сабою як бы адбітак самога чалавека, бачна ўжо з самага першага позірку на яе агульную структуру. Як і сам чалавек, яна ўяўляе сабою сваеасаблівае адзінства духоўнай і матэрыяльнай субкультур, якія часта таксама называюцца культурамі, чым падкрэсліваецца іх пэўны самастойны характар. Гэтыя больш прыватныя культуры таксама супрацьстаяць адна адной, як душа і цела ў самім чалавеку [паўторымся, такога “супрацьстаяньня” ў здаровых умовах няма; яно ўзьнікае, калі яго наўмысна правакуюць з мэтай абыдліць грамадства і кожнага чалавека. – Рэд.]. Але гэтак жа, як і ў чалавеку, яны непарыўныя і звязаны адна з адной, утвараючы сабою цэласную сістэму культуры ўвогуле. Звязвае іх у адно цэлае трэці від больш прыватнай культуры, у ролі якой выступае культура мастацкая.
