Aлесь Астроўскі
У першыя дні жніўня – самага адпаведнага месяца для “легалізацыі” па-ціхаму праз СМІ розных ідэек – на радыё “Свабода” ўсплыла праблематыка ўзаемаадносін беларускага народу на яго этнічнай тэрыторыі (і ў сёньняшніх трагічных этнацыдна-генацыдных варунках!) з рознымі ксенаэтнічнымі групамі, на шчасьце прысутнымі пакуль у меншасьці на нашай зямлі. Я вырашыў паўдзельнічаць ў дыскусіі па некаторых матэрыялах, якія прайшлі там. У выніку атрымалася вялікая і, што найважней, хрыстаматыйная ілюстрацыя, вартая таго, каб быць зафіксаванай на нашым сайце. Лічу, што матэрыял патрэбны і для нашых чытачоў, і для гісторыі, і для будучага падручніка па зьмястоўнай дэмакратыі й сістэмным гуманізьме (зьлева фота Ігара Банцара – 1, Леаніда Стонава – 2).
Учора ў СМІ прайшла інфармацыя (гл. 
Тыдзень таму ў сеціве на блогах 
Цяпер у сувязі з гадавінай сьмерці Аляксандра Салжаніцына ў расейскіх, дый ня толькі, СМІ назіраецца ажыятаж пахвалы і ўспамінаў вакол гэтай асобы. У свой час, больш за два гады таму, мы, апярэдзіўшы многіх, выказалі свае меркаваньні што да Салжаніцына (https://nashaziamlia.org/2007/06/15/717). Цяпер падаем меркаваньне філосафа Алеся Анціпенкі, якое, як высьветлілася, у дадзеным канкрэтным выпадку 100%-ва супадаем з нашым (узята з 
П
10 ліпеня 1994 года 
У 
20 чэрвеня г.г. 
Вясной гэтага года ў адрозьненьні ад папярэдняй прэзідэнцкай перадвыбарчай кампаніі, калі амаль уся “аб’яднаная дэмакратычная апазіцыя” шукала “адзінага”, назіраюцца іншыя працэсы. “Адзінага” “апазіцыя” ўжо не шукае (хаця ў 2005 -м менавіта гэта аб’яўлялася надзейным лекам ад дыктатуры), затое маса яе прадстаўнікоў імкнецца вылучыцца кандыдатам у прэзідэнты Беларусі. Акрамя таго, да выбараў яшчэ два гады, а кампанія фактычна ўжо пачалася. Такога таксама раней не было. Няўжо кіраўніцтва розных апазіцыйных кланаў атрымала зьвесткі, што выбары адбудуцца на год-паўтара раней запланаванага часу? Пра апошняе мы ня ведаем. Ведаем толькі, што найлепшым спосабам кіраваньня апазіцыяй з боку рэжыма заўсёды былі чуткі, якія ўкідаліся ў яе асяроддзе… Як бы там ні было, але яшчэ да пачатку гэтага года пра свае прэзідэнцкія амбіцыі заявілі Мілінкевіч, Міхалевіч, зь дзясятак сябраў БНФ (нават Саньнікаў вынюхваў магчымасьці вылучацца ад БНФ), тры сябры БХК, іншыя. У будучай выбарчай кампаніі, гарантуем, будзе ўдзельнічаць і Пазьняк, паспрабуе хто-небудзь з АГП – Лябезька ці Раманчук. І вось прайшлі першыя зьезды, кангрэсы, сходы, канферэнцыі. Прэтэндэнтамі ў кандыдаты на вышэйшую пасаду ў беларускай дзяржаве афіцыйна былі вылучаны Рымашэўскі, Статкевіч, Баршчэўскі. Мы вырашылі зафіксаваць і, па-магчымасьці, прааналізаваць гэтыя факты. Пачнем з партыі БХД – 
Сёньня, 3 ліпеня, у чарговы раз у лукашэнкаўскай РБ пад назвай “Дзень незалежнасьці” адзначаецца вызваленьне Менску з-пад нямецкай акупацыі. Сэнс наўмыснага сутыкненьня і перамешваньня розных, не зьвязаных паміж сабой паняцьцяў, датаў, падзей, ацэнак зразумелы – задача цяперцаў збэсьціць сьвятое для кожнага прыстойнага беларуса паняцьце Незалежнасьці (найперш, ад расейскай імперыі), максімальна дэзарыентаваць і перайначыць ягоны сьветагляд. Цяперцы працягваюць рабіць сваю чорную справу, а мы – працягваем змагацца зь ёй. Наш метад – праўда. Вы жадаеце, каб паняцьце незалежнасьці ў новых пакаленьняў беларусаў зьвязвалася з Другой сусьветнай вайной? Добра. Пагаворым пра вынікі гэтай вайны. Мы ўзялі тэкст Георгія Кутузава (адсюль: 
Усе гады́, якія мы працуем у сеціве, тлумачым, што шлях прагрэсіўнага разьвіцьця Беларусі скіраваны ўверх (а ня так, як лічаць некаторыя: калі кепска зьлева, трэба рухацца ўправа), што трэба разьлічваць на стварэньне ўласнай самастойнай, аднім словам – суб’ектнай, прабеларускай сілы і ў меншай ступені разьлічваць на дабрадзеяў ці на ўсходзе, ці на захадзе. Ня раз з нагоды гэтай паставы ў нас была “радасьць са сьлязьмі на вачах” – падзеі паказвалі на вернасьць нашай пазіцыі, але мелі негатыўнае значэньне для нашага народа. Аднак, як высьвятляецца, стратэгічныя сьветаглядныя прынцыпы так лёгка не мяняюцца. Патрэбна праца і праца. Сёньня мы падаем тры чарговыя матэрыялы, якія выкрываюць дэфектыўнасьць абсалютнага ўспрыняцьця лозунга “Беларусь – у Эўропу!”, 
Мяне трохі зьдзіўляе пазіцыя некаторых нашых беларускіх дзеячаў, для якой якраз і прызначаны выраз “101-е кітайскае папярэджаньне”. Я кажу пра перадпапярэдні матэрыял, прысьвечаны ініцыятыве і працы сп-ра Якавенкі. У цэлым добрая справа, але я пра стыль. Вы думаеце, цяперскае начальства РБ ня ведае, што робіць этнацыднае злачынства? Ведае! Вы думаеце, яго пра гэта не папярэджвалі? Папярэджвалі! Шмат разоў і ўсе апошнія 15 гадоў. Для гэтага былі створаны і ТБМ, і ТБШ, і ТБВШ. Дарэчы, сп-р Астроўскі – ініцыятар стварэньня і кіраўнік ТБВШ [Таварыства беларускай вышэйшай школы. – Рэд.] – яшчэ ў 1996 годзе сабраў подпісы ледзь не сотні выкладчыкаў усіх трох універсітэтаў Гародні пад зваротам, у якім новае начальства заклікалася да пераводу Вышэйшых навучальных устаноў Беларусі на беларускую мову [зварот быў перададзены ў Вярхоўны Савет РБ, у Раду міністраў, у Гродзенскі аблвыканкам. – Рэд.]. Пару гадоў таму была выдатная акцыя КХП з папярэджаньнем чыноўнікаў аб адказнасьці за этнацыд [гл.
